Tıbbi olarak saç dökülmesi alttaki biçimlerde sınıflandırılabilir:
Telogen effluvium: bedenin genel olarak strese kasvete maruz kalmasının ardından uzun süreli yüksek ateş, büyük bir operasyon veya ciddi bir enfeksiyon 2-3 ay sonra alana gelen yaygın saç dökülmesidir. Bu cins saç dökülmesi bedendeki ani neticeyi de alana gelebilir; özellikle kadınlarda doğum yaptıktan sonra.
İlaçların yan tesiri: emin ilaçlar yan tesir olarak saç dökülmesine neden olabilir; özellikle lityum, beta blokörler, warfarin, heparin, amfetaminler, levodopa ve öteki bazı ilaçlar. Daunorubicin ve kanser rehabilitasyonunda kullanılan öteki ilaçlar, ani ve yaygın saç kaybına neden olabilirler.
Hastalık bulgusu olarak: saç dökülmesi bazı hastalıklaırn bulgusu olarak alana gelebilir. Bu hastalıklardan kimileri; lupus eritomotozus, sifiliz, tiroid hastalığı hipotiroidi veya hipertiroidi, seks hormon balanssızlığı, sarkoidoz, kanserin cildi yakalaması yayılması, ciddi beslenme bozuklukları protein, demir, çinko veya biotin yetersizlikleri. Bu cins beslenme yetmezlikleri özellikle zayıflama perhizi uygulayan bayanlarda ve adet kanamaları çok ağır geçenlerde sık olarak görülmektedir.
Tinea capitis kafa serisinin mantar hastalığı: yama biçiminde dökülme alana gelen bu tip saç dökülmesinde hastalığa neden olan mikrop Trichophyton tonsurans dır. Bu enfeksiyon, saçın bütün tenden çıktığı noktada kırılmasına neden olur.
Tarvmaya bağlı saç dökülmesi: bu cins saç dökülmesi insanların kendileri tarafından neden olunan saç dökülmesidir. saçlarını çekiştirmek, saçları fazla sıcağa maruz vazgeçmek ve saç maşası ile fazla kıvırmak, saça güçlü kimyevi maddeler sürmek saç boyaları, spreyler gibi.
Erkek tipi saç dökülmesi: erkeklerde saç dökülmesi tipik bir biçimde alana gelebilir ön taraftaki saç çizgisinin geri çekilmesi ve/veya tepedeki saçlarda incelme / eksilme. Bu en yaygın saç dökülmesi tipidir ve erkeklerde rastgele bir yaşta başlayabilir, hatta ergenlik çağlarında dahi başlayabilir. Bu gidişat genelde 3 faktörün ortak neticeyi olarak alana gelebilir; ailevi saç dökülmesi biçimi, erkek hormonlarının varlığı ve ilerleyen yaş. Tamamen eş bir biçimde, bir çok kadında da kadın teipi saç dökülmesi alana gelmektedir. Kadın tipi saç dökülmesinde; ön tarafta seyrekleşme, tepede veya tepenin etrafında taç biçiminde seyrekleşme alana gelebilir, dolayısı ile erkek tipi alın açılması alana gelmez.
Belirtiler
Saç dökülmesi gidişatında, yukarıyada anlatılanlara ilave olarak; saçlarınızın aşırıca ince olduğunu, alnınızdaki saç çizginizin değiştiğini veya başınızda saçsız yama stili alanlar oluştuğunu fark edebilirsiniz.
Saç dökülmesi telogen effluvim veya ilaç yan tesirine bağlı olarak alana geldiğinde, saç dökülmesi başın her tarafındadır; oysa mantar enfeksiyonlarında saç dökülmesi minik yamalar biçiminde alana kazanç. Mantar enfeksiyonlarında başka şikayetler de bulunur; saç teninde pullanma, saçların diplerinden kırıldığı siyah noktalarla kaplı alanlar veya kalınlaşmış ten ile karakterize alanlar. Travmaya bağlı saç dökülmesinde; usulün uygulandığı yere bağlı olarak emin yerlerde saçsız alanlar ortaya çıkar. Erkek tipi saç dökülmesinde, saç çizgisi genelllikle şakaklardan itibaren çekilmeye başlar, bunu tepedeki saçlarda incelme takip eder. Düzeyli olarak, tepedeki alan tamamen saçsız kalır.
Tanı
Doktorunuz, saç dökülmenizin hangi tipte olduğuna tespit etirken yapacağı fizik muayeneye ilave olarak, kullandığınız ilaçları, geçirdiğiniz hastalıkları, ailenizdeki fertlerde saç dökülmesi olup olmadığını, beslenme alışkanlıklarınızı ve saç bakım alışkanlıklarınızı inceleyecektir. mantardan şüphelenilen gidişatlarda laboratuvar muayenesi için saçınızdan misal alınabilir. Başka bir hastalığa bağlı olduğu düşünülüyorsa, kan analizi lüzumlu olabilir.
Saç dökülmesinin ne kadar zaman ile devam edeceği, nedenine bağlıdır. Misalin; telogen effluvium tipi saç dökülmesinde zaman genelde 1-5 ay kadardır ve daha sonraki aylarda saç tekerrür çıkar. İlaç yan tesirine bağlı oalrak alana gelen saç dökülmesinde, ilaç kesildikten sonra saçlar olağan haline dönmeye başlar. Saçları sürüklemeye bağlı alana gelen alopeside ve mübalağalı saç bakım alışnalıklarına bağlı alopeside; alışkanlıklardan kurtulmayı takiben saçlar olağan haline dönmeye başlar. Mantar enfeksiyonuna bağlı alopeside ise en az 6-12 hafta zaman ile rehabilitasyon uygulanmalıdır. Mantar hastalığına bağlı alopeside erken tanı ve rehabilitasyon, muhtemel kalıcı bir saç kaybını yasaklamada ehemmiyetlidir. Erkek ve kadın tipi saç dökülmesinde gidişat ilerleme meylindedir ve bu vaziyetin problem olduğunu düşünenler için rehabilitasyon usulleri uygulanabilir.
Önleme
Bazı cins saç dökülmeleri, stesi eksilterek, iyi ve balanslı beslenerek, saç bakım teknikleri mevzusunda daha şuurlu davranarak ve saç dökülmesine nden olan ilaç kullanımından muhtemelse sakınarak yasaklanabilir. Mantar enfeksiyonlarına bağlı saç dökülmesi; saçları pak tutarak ve şapka, tarak gibi malzemeleri baçkaları ile paylaşmayarak yasaklanabilir. Erkek tipi alopesi de bazen bazı ilaçların kullanımı ile yasaklanabilir.
Rehabilitasyon
Telogen effluvium sebepli alopesi veya ilaç sebepli alopesi rehabilitasyon gerektirmez. Makûs beslenmeye veya hastalıklara bağlı alopesi bu faktörler ortadan kalkınca düzelir. Mantara bağlı alopeside 6-12 hafta süresince ilaç kullanmak ve bazen şampuan selenyum sülfit veya ketokonazol kapsayan ile rehabilitasyonu desteklemek gerekebilir.
Erkek tipi ve kadın tipi saç dökülmesi büyüyen bir çok kadın ve erkek genelde mutludur ve rehabilitasyona ihtiyaç dinlemezler. Tıbbi rehabilitasyon isteyenler için ise yerel minoksidil tansiyon düşürücü bir ilaç veya oral finasteride yalnızca erkeker için kullanılabilir. Yeniden saç ekimi denilen usulleri ve saçsız bölgenin operasyonla alındığı usulleri kullananlar vardır.
FİNASTERİDE : Bu ilaç, Type II 5a-reductase ismi verilen bir enzimin çalışmasını maniler; böylece de testosterone hormonunun 5a-dihydrotestosterone DHT ismi verilen ve erkek tipi saç dökülmesi ile alakalı olduğu iddia edilen maddenin yaradılışını maniler. Ancak kullanımı sonrasında cinsel istekte eksilme, sertleşme problemleri, boşalma problemleri, meni akışkan ölçüsünde eksilme, memelerde sihrime ve alınganlaşma gibi yan tesirler 12 aylık kullanım sonunda vasati %1.4 oranında gözlenmiştir.
ALOPECİA AREATA
Alopecia areata denilen gidişat 2-5 cm çapında, saçlı tende saçsız alanların alana gelmesidir. Bazı hastalarda bu minik daireler daha büyük olabilir ve tüm kafada ve hatta tüm bedendeki kıllı bölgelerde saç dökülmesi büyüyebilir. Bu hastalık bazen kortikosteroidli ilaçlarla rehabilitasyon edilebilir krem olarak veya o bölgeye iğne ile enjekte edilerek, ancak garantili bir rehabilitasyon usulü yoktur. Saçsız bölge çok ufaksa çevredeki saçalr tarafından bu bölge zaman içerisinde kapatılacaktır.
