Kalıcı felç vaziyetlerinin evvelden kendini belli ettiğini belirten Dr. Mehmet Yavuz, genelde bedenin bir yarısında geçici kuvvet kayıpları izlendiğini söylüyor. Bu kaybın bir kaç dakikadan bir kaç saate kadar uzayabildiğini anımsatan Dr. Yavuz, Hatta 24 saati bile bulabilir. Geçici felç vakitleri uzadıkça olasılığı da çoğalır. Felçteki lider belirtiler her zaman kuvvet kaybı biçiminde olmaz, bazen de geçici konuşma bozukluğu, geçici hafıza kaybı ya da geçici görme kaybı biçiminde de izlenebilir. Geçici iskemik hücum olarak adlandırılan bu belirtiler hiçbir iz bırakmadan en fazla 24 saat içinde kaybolur. Yapılan araştırmalara göre şayet ihtiyat alınmazsa ve rehabilitasyon uygulanmazsa böyle geçici iskemik hücum belirtileri gösterenler 1-2 sene içinde felç olabilir biçiminde konuştu.
Sosyal Etraf ve İş Hayatını da Felç Ediyor!
Son senelerde etrafsal koşullar, stresli iş hayatı ve beslenme şartları, felç hastalıklarını daha erken yaşlara indirdi. Felç hastalığının günümüzde en büyük güçlüklerden bkocaman olduğunu belirten Dr. Yavuz, felcin şahsı sosyal etrafından kopardığını ve iş pozisyonlarını negatif etkilediğini vurguladı.
Bireyin çalışarak kendi hayatını kazanmasının neredeyse imkânsızlaştığını belirten Dr. Yavuz, felçli bireyin hayatına devam edebilmesi için bir başkasına lüzum duyabileceğini söyledi. Dolayısıyla felçli hasta, hem kendisinin hem de aileden başka bkocamanın sosyal hayatını ve iş hayatını negatif etkiliyor. Bazı hastalar evinden hatta odasından çıkamayacak hale geliyor.
Daha Önceki Sıhhate Kavuşmak Neredeyse İmkânsız
Felç rehabilitasyonundaki en büyük maksadın hastayı daha önceki sıhhatine tamamen kavuşturmak değil, bireyin kendi ayakları üzerinde durmasını sağlamak olduğunu vurgulayan Dr. Yavuz, felç hastasının tamamen düzelmesinin neredeyse imkânsız olduğunu anımsattı.
Gözetici Rehabilitasyon Felç Tehlikesini Eksiltiyor!
Felcin lider belirtilerini çok umursamak ve daha felç gelmeden rehabilitasyona başlamak, başka bir deyişle gözetici rehabilitasyon uygulamak gerektiğini söyleyen Dr. Yavuz, bireyin felç geldikten sonra bir daha asla daha önceki sıhhatine dönemeyeceğinin, hatta ilk yarıyıllarda hayati risk yaşayabileceğinin altını çizdi. Yavuz, Sağlık Kurumularımızın yoğun bakım birimleri felç hastaları ile dolu. Hem bireysel hem de ülke ekonomisi açısından, gözetici rehabilitasyonu ön tasarıya çıkarmamız gerekiyor biçiminde konuştu.
Beyni besleyen iki ehemmiyetli damar sisteminden bkocaman ön taraftaki şah damarları, öbürü ise daha arkadan beyne giriş yapan vertebrobaziler sistemle alakalı damarlardır. Karotis sistem, vertebrobaziler sistemden çok daha ehemmiyetli olduğu için bu bölgeyi ilgilendiren felçler de daha çok ehemmiyet talep eder. Bu iki damar sisteminin geçici iskemik hücumları da değişik belirtiler gösterebilir.
Bu Belirtiler Varsa Dikkat!
Dr. Mehmet Yavuz, Karotis sistemi ile alakalı geçici iskemik hücum belirtilerini şöyle sıralıyor;
* Bedenin bir yarısında efor, his ve duyu kaybı,
* Bir gözde geçici âmâlıklar,
* Geçici konuşma bozuklukları,
* Geçici hafıza kayıpları,
* Vertebrobaziler sistemle alakalı iskemik hücum belirtileri,
* Baş dönmesi ve balanssızlık hamleleri, ani göz kararmaları,
* Çift görme ve görme bulanıklığı,
* Düşme nöbetleri.
Düşme nöbetleri ani büyür ve bazen şahıs düşmeden toparlayabilir. Hastalar bunu genelde aniden dizlerimin bağı çözülüyor biçiminde dile getirir.
Orta Yaşlarda Felç Tehlikeyi Daha Fazla!
Geçici iskemik hamleler orta yaşlarda daha risklidir ve kalıcı felçle sonuçlanma olasılığı yüksektir. 65 yaş ve daha ileri yaşlarda kalıcı felç ve hayati risk ihtimalinin daha düşük olduğunu belirten Dr. Yavuz, özellikle Karotis sistemle alakalı felç hastalığında her zaman hayati riskin mevzubahisi olduğunu anımsattı.
Karotis sistemi ile alakalı geçici iskemik hücum belirtilerinden rastgele bkocaman görüldüğünde şipşak bir nörologa başvurulması gerektiğinin altını çizen Dr. Yavuz, bu şikâyetlerin ilgisizliğe gelmeyeceğini ve gecikildiği takdirde karşılaması imkânsız neticeler doğurabileceğini vurguladı.
Felç Tehlikesini Artıran Etmenler Nelerdir?
Dr. Yavuz, felç geçirmeye zemin hazırlayan tehlike etkenlerini şöyle sıralıyor;
* Doğumsal olarak damarların yapısı,
* Hipertansiyon,
* Damar sertliği,
* Kalp kapak hastalıkları,
* Kolesterol ve trigliserit yüksekliği,
* Sigara kullanımı,
* Şeker hastalığı,
* Fazla içki kullanımı.
Felç geçirmeye zemin hazırlayan tehlike etkenlerini hakimiyet altında yakalamak gerektiğini belirten Dr. Yavuz, stressiz bir hayat, balanslı beslenme ve kumpaslı egzersizle felç tehlikesinin azaltılabileceğini belirterek laflarını bitirdi.
Nöroloji Uzmanı
Dr. Mehmet Yavuz
