Baş dönmesinin latincesi olarak tanım edebileceğimiz vertigo; kişinin kendisinin yahut etrafının dönmesi, düşecekmiş üzere hissetme durumları yaratan bir istikrar kaybı hissidir. İç kulaktaki istikrar organı, göz ve bedendeki kas iskelet sistemindeki, sensörlerin koordine çalışmasıyla bedenimizde istikrar sağlanır. Bu koordine çalışmaya öncülük eden de beyindir. İç kulaktaki istikrar organının en kıymetli vazifesi başın uzaydaki pozisyonu hakkında beyne daima bilgi göndermektir. Bu bilgi akışı dengeyi sağlamaya yardımcı olur. En çok iç kulak hastalıklarının belirtisinde karşımıza çıkarken birebir vakit da başka birçok hastalığın temelinde de istikrar kaybı görülmektedir. İç kulağımızda istikrar organı ve işitme organı yan yana bulunması sebebiyle istikrar bozukluğu ve işitme kaybı bireylerde başka farklı ortaya çıkacağı üzere tek başına da kendini gösterebilir. Şayet baş dönmesi ve işitme kaybını birebir anda yaşıyor iseniz bu büyük ihtimalle iç kulakta olan bir rahatsızlık sebebiyle ortaya çıkmıştır diyebiliriz.
Vertigo Belirtileri
Kalp-damar sisteminden kaynaklanan nedenler, iç kulak ve temaslarına bağlı nedenler, nörolojik nedenlerle ortaya çıkmasının yanı sıra ruhsal etkenler de vertigo şikayetlerine sebep olabilir.
Hastalarımız başlarını hafif hareket ettirdiğinde, yere eğilip kalktıklarında kısa periyodik baş dönmesi şikayetlerinde bulunurlar. Bu baş dönmesi sorunu bireyleri gece uyurken bile rahatsız edecek halde ileri bir boyutta da olabilir.
Birtakım hastalarda baş dönmesinin uzun müddet devam etmesinin yanı sıra kusma üzere şikayetlerin de olduğu görülür. Kulakta çınlama, uğultu, dolgunluk durumu da kişinin rahatsızlarına eklenebilir. Baş dönmesinin nedenine ve tipine nazaran atak müddetleri değişir.
Vertigo sebebi olan hastalıklardan bahsedecek olursak; Vestibüler nörit (denge sonunun iltihabı), tekrarlayıcı vestibülopati, benign pozisyonel başdönmesi (kristal oynaması), yaşlılığa bağlı başdönmesi ,multiple skleroz, epilepsi (sara), migren, vertebrobaziler yetmezlik, hidrops (Meniere hastalığı, alerji, hipotiroidi, sifiliz, herpes simpleks enfeksiyonu, kabakulak, mondini anomalisi üzere farklı hastalıklar nedeniyle ortaya çıkabilir), labirentit, kulağa toksik ilaç kullanımı, travma, akustik nörinom, merkezi hudut sistemi tümörleri ,merkezi hudut sistemi enfeksiyonları, inflamatuar hastalıklardır.
Vertigo Tedavisi
Hakikat bir teşhis konulması için hasta şikayetlerini ve hikayesini doktora eksiksiz bir halde anlatmalıdır. Baş dönmesi şikayetine yol açan hastalıkların çok ve çeşitli olması nedeniyle kesin tanıya ulaşmak için uygulanan kolay testlerden, kapsamlı kan analizleri, vestibüler testler ve görüntüleme usulleri gib geniş ved kapsamlı tetkikler gerekebilir. Daha sonra altta yatan nedeni bulmaya yönelik olarak merkezi hudut sistemi ve iç kulakla ilgili testler yapılır. Kulak burun boğaz uzmanının teklifine uygun olarak vestibüler rehabilitasyon tedavisi uygulanır. Çeşitli antrenman ve baş hareketleri ile istikrar bozukluğu tedavisi yapılır. Bu tedavi sürecinde hastaların kafein, alkol ve tütün eserlerinden uzak durması gerekmektedir İlaç tedavisi de ayrıyeten yapılabilir ve cerrahi tedavilere ise nadiren başvurulur. Menier hastalığında hastalara tuzsuz diyet ve idrar söktürücü ilaçlar verilir. Orta kulak enfeksiyonu olan durumlarda antibiyotik tedavisi uygulanır. Kulakta güzelleşmeyen enfeksiyon durumlarında ise cerrahi tedaviye başvurulur.
İstikrar kaybına ek olarak çift görme, baş ağrısı, konuşma zahmeti, istikrar kaybı, şuur kaybı, kol ve bacaklarda güçsüzlük yaşadığı durumlarda hasta nöroloji kısmınca de değerlendirilmelidir.
