Psikoloji

Uyku Psikolojisi

Hiçbir canlı yoktur ki uykuya gereksinim duymasın. Gereksiniminden az uyuyanlarda yahut uyku alamama sorunu yaşayanlarda en yaygın görülen uykusuzluk belirtileri; sonluluk, unutkanlık, dikkat dağınıklığı ve gerginliktir. Pekala, gereğinden fazla uyku uyuyorsanız ne olur? Bu durumda da depresyon ve türevlerinin oluşturduğu kimi rahatsızlıklar kelam konusu olabilir yahut ortaya çıkabilir. Yaradılışımız bir ömrün yaklaşık üçte birini uykuda geçirmeye programlanmıştır. Bu kadar uzun bir müddet muhakkak boş geçen bir vakit olarak algılanmamalı ve uyku süreci gün içindeki yaşananların düzenlenmesinin ve yeni güne hazırlanmanın bir modülü olarak kabul edilmeli.

İşte uyku hakkında bilinmesi gereken kimi bilimsel gerçekler;

1. 15 dakikalık bir süreç içinde uykuya dalmanız olağan kabul edilir. Bundan daha kısa müddet içinde uyumanız ne kadar uykusuz kaldığınızı gösterirken, daha uzun müddette uykuya dalmak çok gerilimin belirtisidir ve kaliteli bir uykuya geçiş için şimdi hazır olmadığınız manasını taşır.

2. Ruhsal takviye isteyen bir şahsa birinci iş uyku tertibi hakkında sorular yöneltirim. Sıkıntılı uyku uyuyan bir kişinin ruhsal sıkıntılar yaşaması kaçınılmazdır. Bir manada uyku sisteme girerse; pek çok sorun uykuda kalibre edildiği için kişinin yaşadığı problemlerde daha kolay halledilebilir hale gelir.

3. Uyumak için yatak yorgana gerek yok. Bazen gün içinde, gözlerimiz açıkken bile birkaç dakika şekerleme yaptığımız olur. Bir trans hali olan bu kısa uyku bile vücudumuzun ve zihnimizin o anki gereksinimlerini karşılamada kafidir. Bu durum şarjı biten bir cep telefonunu süratli şarj etmeye emsal. Hakikaten bu türlü bir şekerleme sonunda kendimizi çok zinde hissederek günün kalan saatlerini daha verimli geçirebiliriz.

4. Düşlerimiz; algılarımız içinde değerli bir yer fiyat. Düşler dünyası günlük hayattaki algılarımızın entegrasyonunun gerçekleştiği ve bilinçdışı yapılanmalarının kodlarının oluştuğu yerdir. Bilimsel hayal tabirleri kadim vakitlerden günümüze kadar gelen hayli değerli kaynaklardır. Bu kaynaktan yararlanarak pek çok sorun bilinçaltı seviyede iyileştirilebilir.

5. Bilinçaltımız günlük gerçekler ile düşlerimizdeki gerçeklikleri ayırt edemez. Bu nedenle düşlerimizden da en az uyanıkken gördüklerimiz, duyduklarımız ve hissettiklerimiz kadar etkilenebiliriz. Bu tesirlerin yarattığı problemleri temizlemek için biz psikologlar Hipnoz, EMDR, EFT, hipnoterapi üzere araçlardan yararlanıyoruz.

7. Uyku; uyanıklığın bir modülü ve bir manada devamıdır. Tıpkı vakitte insanın gerçeğinin yalnızca bu vücutta deneyimlediklerinden ibaret olmadığının en kıymetli ispatıdır. Önsezilerimiz, olacakları daha evvelden görebilmemiz, farklı boyutlarla temasımız uykudayken daha kolay gerçekleşir.

8. Tüm düşlerin bir maksadı ve bariz bir manası olmak zorunda değildir. Kimi düşler sadece yaşadıklarımızın ya da yaşamak istediklerimizin dışavurumunun bir aracıdır.

9. Gün bittiğinde, gece uykusu kademesine geçerken gözlerin kapanması ile birlikte büsbütün ışıktan soyutlanmamız gerekir. Bu iş için uykuya yardımcı göz bantları üzere aparatlardan da faydalanılabilir. Çok az bir ışık bile uyku sistemimizi ve uykumuzun kalitesini bozar. Kapalı dahi olsa göze ulaşan ışık beyindeki ‘nöral anahtarı’ kapatır ve sağlıklı uyku için gereken beden kimyasallarının salgılanmasının bloke edilmesine neden olur.

10. Uyku sistemini bozan en makus alışkanlıklardan biri yatmadan evvel internette geçirilen denetimsiz vakittir.

Uykuya Daha Kolay Geçmek İçin Teklifler

  • Her gün tıpkı saatte yatıp birebir saatte kalkın. Bioritminiz ne kadar uykuya gereksiniminiz olduğunu bilir. Rastgele bir sebepten ötürü geç yattığınız günlerde bile birebir saatte kalkmaya devam edin. Gereksiniminize nazaran gün içinde 1 saat uyuyabilir yahut çok yorulduğunuzda o gün daha erken yatabilirsiniz.

  • Yatmadan yarım saat evvel zihinsel aktivitelerinizi yavaşlatın. Cep telefonu, bilgisayar ekranı üzere uyku kaçıran şeyler sizden uzak olsun. Kendinizi yavaşça uykuya hazırlık sürecinin içine bırakın.

  • İnternette çarçabuk bulabileceğiniz çeşitli meditasyon müzikleri uykuya dalmanıza yardımcı olabilir.

  • Yatağa girdiğinizde zihninizin çok konuştuğuna şahit oluyorsanız bir mühlet nefes idmanları uygulayın. Aşağıdaki idmanı her yatağa girdiğinizde yaparsanız kısa müddet içinde uykuya geçebilirsiniz;

Gözlerinizi kapatıp 4 saniyede burundan nefes alın. Nefes alırken bir gülü ya da sevdiğiniz öteki bir aromayı kokladığınızı düşünün. Aldığınız nefesi 7 saniye ciğerlerinizde tutun. İçinizde tuttuğunuz nefesin bedeniniz ve zihninizdeki bütün negatiflikleri toplandığını hayal edin. 8 saniyede nefesinizi ağızdan vermeye başlayın. Nefesinizi verirken 20 santim uzağınızdaki bir mumu üflediğinizi düşünün. Bütün bunları gülümseyerek yapın ve birkaç kere tekrar edin. Aldığınız oksijen parasempatik hudut sisteminizi harekete geçirecek ve kısa mühlet içinde uykuya dalacaksınız. Yatmadan evvel fazla soğuk ya da çok sıcak olmayan bir bardak su içmeyi alışkanlık haline getirin.

Bu yazının telif hakkı Adil Maviş’e aittir. Kaynak gösterilerek yayınlanabilir. Makaledeki bilgilere dayanarak rastgele bir teşhis ve tedavi uygulanamaz. Adil Maviş kendi geliştirdiği ve kişinin içsel dinamiklerini en üst düzeyde kullanılabilmesine dayalı koçluk ve ferdî danışmanlık hizmeti vermektedir. Bu bağlamda alacağınız hizmet teşhis ve tedavi kapsamında değildir. 

Bu yazının telif hakkı Adil Maviş’e aittir. Kaynak gösterilerek yayınlanabilir. Makaledeki bilgilere dayanarak rastgele bir teşhis ve tedavi uygulanamaz. Adil Maviş kendi geliştirdiği ve kişinin içsel dinamiklerini en üst düzeyde kullanılabilmesine dayalı koçluk ve ferdi danışmanlık hizmeti vermektedir. Bu bağlamda alacağınız hizmet teşhis ve tedavi kapsamında değildir.