Trahom

Granüler Konjuktivit ismiyle de öğrenilen trahom hastalığı özellikle büyümekte olan ülkeler için ciddi bir ulus sıhhati meseleyidir. Cumhuriyetin ilk senelerinde trahomlu hasta rakamının 3 milyon ortamında olduğu ve Kastamonu şehrinin âmâlar memleketi olarak aşinayı dikkate alınırsa geçmişte bu hastalıkla ne kadar çok çaba ettiğimiz ortaya çıkacaktır.

ETKEN

Chlamydia trachomatis tarafından alana getirilen ve ilerleyici tutuşma ve serinkanlılaşma yarıyıllarıyla özellik kazanan bir konjunktivittir

KLİNİK

Yaklaşık 7 gün devam eden bir kuluçka yarıyılından sonra konjunktivada ödem, fotofobi ve göz yaşarması gibi semptom ve bulgular, genellikle iki yanlı olmak üzere yavaş yavaş ortaya çıkar. 7-10 gün sonra üst göz kapağı konjunktivasında minik folliküler belirir.Sayıları 3-4 hafta süresince aralıksız artan bu folliküller ; etrafı iltihabi papillalarla abluka etilmiş sarı- gri renkteki yarı şeffaf granülasyonlar halini alır.Bu yarıyılda kornea yukarıya yarısının limbustan gelen damar ansları tarafından istilasıyla beraber pannus yaradılışı başlar. Folliküller hipertrofi ve pannus yaradılışı yarıyılı , rehabilitasyona verilen yanıta göre birkaç ayla bir seneden fazla süren bir zaman arasında değişebilen bir zaman dilimi süresince devam eder.Sonunda tam kornea yakalanabilir ve görme işlevi eksilebilir. Bazı ender hadiselerde rehabilitasyon uygulanmadığı halde pannus tamamen ortadan kalkabilir ve kornea daha önceki transparanlığını yine kazanabilir.

Yeterli rehabilitasyon uygulanmadığı takdirde skatris yarıyılı büyür. Follikül ve papillalar yavaş yavaş içerisine gömüldükleri bir nedbe dokusu tarafından örtülür.Bu nedbe dokusu çoğu zaman entropiyona ve gözyaşı kanalının tıkanmasına yol açar. Kornea epiteli matlaşır ve kalınlaşır.İskemik pannus bölgelerinde ülserler büyür.İyileşme yarıyılı sırasında konjunktivanın üzeri düzdür ve rengi grimsi – beyazdır.Geriye kalan kornea opasitesi ve görme marifetinin derecesi, farklı olabilir.Sekonder bakteri enfeksiyonlarına sık tesadüfülür ve bunlar nedbeleşmeye, hastalığın kronik hale gelmesine katkıda bulunur.

REHABİLİTASYON

4-6 hafta vakitle günde iki veya üç kere göze sürülerek kullanılan tetrasiklin veya eritromisin li göz merhemleri genellikle tesirli rehabilitasyon sağlar.Hastanın bu sırada ağızdan da tetrasiklin almasında fayda vardır.

NERELERDE GÖRÜLÜR?

Bu hastalık uzakdoğunun ve akdeniz ülkelerinin sıcak ve kuru abuhavasına sahip, ekonomik bakımdan fakir bölgelerinde hala endemik olarak mevcuttur.Trahomun en fazla bulaşıcı olduğu zamanlar erken dönemleridir.Bu yarıyılda hastalık doğrudan temasla veya ihtimalle de havlu, mendil gibi hastalar tarafından kullanılmış eşyaların ellenmesiyle bulaşır.