Sigaradan gözetmek için çocuklarınıza sahip çıkın
Sigara, en çok çocukları ve gençleri tehdit ediyor. ABD ve Avrupa ülkelerinde satışları eksilen sigara işletmeleri, özellikle Türkiye gibi büyümekte olan ülkelerde çocuk ve gençleri hedef alıyor. Televizyonlardaki saklı sigara reklamlarından ve dostlarından etkilenen ilkokul talebeleri de sigara bağımlısı oluyor. Psikiyatrist Prof. Dr. Hamdi Tutkun, çocukları sigaradan gözetmek için en büyük görevin ailelere düştüğünü söylüyor. İlkokul 1. sınıftan itibaren çocukların kimlerle dostluk ettiğinin ve nerelere gittiğinin takip edilmesi gerektiğini belirten Tutkun, Ufak çocuklar mektepte dostlarının da tesiriyle basitlikle bu alışkanlığa başlayabiliyor. Bu sebeple aileler belli etmeden çocuklarını takip etmeli. diyor. Okumayan çocukların da sigara, içki ve uyuşturucu gibi hasarlı alışkanlıklardan korunması için uygun bir işe verilmesi gerektiğini kaydolan Tutkun, bayanların daha öncekisine göre daha fazla sigara içmesini ise şöyle açıklıyor: Daha Öncekinden cemiyette bayanların sigara içmesi kınanırdı. Ancak günümüzde bayanların iş yaşamına daha fazla katılmasıyla bu bakış, değişti. Bazı bayanlar da ekonomik ve cemiyetsel açıdan özgür olduklarının kanıtı için sigarayı bir taşıt olarak görüyor.
Dumanı da hasta ediyor
Bu arada surat binlerce insan, sigara suratından muhtelif hastalıklara tutuluyor. Üstelik sigara sadece içenleri değil, içmediği halde dumanına maruz kalanları da hasta ediyor. Buna en iyi misal ünlü ses sanatçısı Selçuk Alagöz 60. 40 yıldır şarkı söyleyen Alagöz, yaşamında hiç sigara içmemiş. Ama sigara içilen etraflarda bulunduğu için akciğeri yaralanmış. Hali Hazırda rehabilitasyon gördüğünü anlatan Alagöz, Türkiyede her sene 10 bin birey sigara içmediği halde sigaradan kaynaklanan hastalıklar nedenine can veriyor. Lütfen kapalı yerlerde sigara içerek, başka insanların sağlıklı soluk alma hakkını gasp etmeyin. çağrısında bulunuyor.
Adanalı Zekeriya Eren 62 de sigara sebebiyle sıhhatini kaybedenlerden. 15 yaşında başladığı sigarayı bir cinsli bırakamayan Eren, sigara içmenin bedelini evvel bir bacağı ile öder. Operasyondan kısa bir müddet sonra saklı saklı sigarasına giden elinin bedelini 2003 senesinde ikinci bacağıyla öder. Eren, artık sigaraya tövbe etmiş ancak iki bacağını feda ettikten sonra. Sigaranın insan sıhhatine verdiği hasara bir misal de Ramazan Kalaycı 55. Ankaralı Kalaycı, 40 sene boyunca bırakamadığı sigarayı geçirdiği kalp krizi ve ardından yapılan anjiyo ve kalp operasyonundan sonra bırakabilmiş. Kalaycı, sigarayı bırakmasında ailesinin büyük tesiri olduğunu söylüyor.
Sabancı, sigarayı bırakınca tesbihle oyalanmış
Son senelerde sıhhate hasarının bilimsel olarak ispatlanmasıyla kamuoyuna mülk olmuş adlar da sigarayı bırakıyor. Bunlardan bkocaman Marlboro sigaralarının Türkiyedeki üreticisi Sabancı Holdingin İdare Heyeti Başkanı Güler Sabancı. Babası Sakıp Sabancının vefatından sonra grubun doruğuna yerleşen Güler Sabancı, 2004 Şubat ayında 31 senelik tiryakisi olduğu sigarayı bırakmış. İlk günlerde elini oyalamak için tesbih sürükleyen Sabancı, plastik sigara bile kullanmış.
Özgün müziğin kralı Orhan Gencebay, 16 senelik tiryakilik yarıyılının ardından kalp ritmi bozulunca sigaraya veda etmiş. 1981 senesine kadar günde 1,5 kutu sigara içen Gencebay, sigarayı bıraktıktan sonra tekerrür başlamamış. Ünlü ulusla ilişkiler uzmanı Betül Mardin, sigara içmeye 20 yaşında başlamış. İki kere sigarayı bırakmış; fakat istemine yenilip tekerrür başlamış. 1991 senesinde Viyana Opera Balosunun açılış konuşmasını yaparken sesinin kısılması üzerine, sigarayı bir daha başlamamak üzere bırakmış.
Oyuncu Müjde Ar, sigarayı 1984 senesinde bırakmış. Evvel akupunktur rehabilitasyonunu sınayan, ancak başarılı olamayan Ar, ABDye gittiğinde Amerikalıların sigarayı içmeyip, büyümekte olan ülkelere sattığını kavramış. Bu geziden sonra da sigarayı bırakmış. 30 sene boyunca günde 5 kutu sigara içen tiyatrocu Yalçın Menteş, Sigarayla Savaşanlar Derneği sayesinde tütüne veda etmiş. Gazeteci Ece Temelkuran da 15 sene boyunca içtiği sigarayı, bir anlık kararın neticesinde bırakmayı başarmış. 30 sene boyunca günde 4 kutu sigara içen karikatürist Haslet Soyöz ise 3 sene evvel hepatit B aşısı olunca sigarayı bırakmış. Soyöz, şimdilerde 30 sene sigara içtiği için kendisinden utanıyor.
Dünyanın yarasını sarmak mümkündü
Türkiyede geçen yıl sigaraya 9 milyar dolar tüketilirken, aynı sene ilaca tüketilen para 8 milyar dolar etrafında oldu. Türkiyedeki 25 milyon tiryaki, sigaraya ayırdığı parayı takviyeye fakir insanlara tüketseydi, son senelerde dünyada alana gelen birçok facianın yaralarını sarabilecekti. Sigaraya tüketilen paranın yanında, sigaranın sebep olduğu hastalıklardan dolayı oluşan sağlık tüketmeleri de ehemmiyetli seviyelerde. Akciğer ve gırtlak kanserlerinin yüzde 90ı, tüm kanserlerin yüzde 30u, bronşit vefatlarının yüzde 75i ve kalp krizlerinin yüzde 25i sigaradan kaynaklanıyor. Bu biçimde sigara, sağlık tüketmelerinin ehemmiyetli bir kalemini oluşturuyor. Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda sigaranın bedenimize verdiği hasarın yanında, cebimize verdiği hasarı da daha iyi kavramak olası.
Tiryakilikten kurtulmanın altın kaideleri
Yeme alışkanlığınızı, sigarayı bırakacak biçimde değiştirin.
Kafanızı toplamak istediğinizde sigara yerine meyve suyu için.
Sigarayı bırakmak için bir tarih belirleyin ve buna uyun. Bıraktığınız gün bütün sigaraları ve kibritleri atın. Çakmak ve kül tablalarını gizleyin.
Sigarayı bıraktıktan sonraki ilk birkaç gün müze, tiyatro, ibadethane gibi sigara içilmesine izin verilmeyen yerlere gidin.
Sigarayı kendi başınıza bırakamıyorsanız profesyonel destek alın.
Kendinize bir mükafat ya da kutlama gayesiyle özel bir şey verin.
