Kabul edilmeyeceğinize dair duyduğunuz tasanın aslında bu durumu yaşamamıza yol açabileceğini fark ederek yaşadığınız bu dertle başa çıkma yolunda birinci adımı atabilirsiniz.
Kendi kendini gerçekleştiren bir kehanet, bir mevzuyla ilgili makul bir inancı olan kişiyi inancın gerçekleşmesine neden olan aksiyonlarda bulunmaya motive eden niyet biçimidir. Bu tıp düşünme çoklukla fırsatları yakalayamamanıza neden olur ve aslında zorlandığınız münasebetlerde sizi daha da zora sokabilir. Örneğin, bir küme insanın sizi reddedeceğine inanıyorsanız savunmacı, telaşlı yahut çok denetimli bir formda davranabilirsiniz. Sonunda, bu “doğal olmayan” ve telaşınızdan kaynaklanan hakikaten reddedilmenize neden olabilir. Ve sonunda kendinize “En başından beri haklıydım, benden hoşlanmadıklarını biliyordum!” diyerek kendinizi doğrularsınız. Niyet sistemimizin nasıl çalıştığını fark edebildiniz mi? Kendi kendinizi bu çeşit kısır döngülere sürüklememek için samimi bir öz-değerlendirme yapın. Mümkün reddedilme konusundaki kaygılarınız ve inançlarınız diğerlerine karşı davranışınızı nasıl etkiliyor? Telaşınız sizi ilgilerde ne çeşit yanlışlar yapmaya itiyor?
“Felaket senaryolarını” yavaşça bir kenara bırakın.
Pek çok tasa, başımıza gelme ihtimali olan durumları düşünerek bunlarla ilgili felaketleştirme senaryoları yazmamızdan kaynaklanır.
Ya benden hoşlanmazlarsa?
Ya yalnız kalırsam?
Ya bana gülerlerse?
Bunların hiçbiri dünyanın sonu değildir. Şayet biz kendimizi bunların dünyanın sonu olduğuna inandırırsak, o vakit bu kaygıların bizi denetim etmesine müsaade vermiş oluruz. Asıl olan, insan olarak her şeyi varsayım etmemizin mümkün olmadığınız. Ne ile karşılaşacağımızı yüzde yüz net bir halde iddia edemeyeceğimiz üzere bunu evvelden denetim etmemizde imkansızdır. Lakin yeniden de kendimizi kaygılanmaktan alıkoyamayız. Bu durumların başımıza gelip gelmeyeceğini denetim edemiyorsak en azından şayet gelirse bununla nasıl başa çıkabileceğimizi düşünebiliriz. Bu “yapıcı fikir biçimi” dir.
Zihinsel pratikler yapın.
İmajinasyon pek çok alanda kullanılan bir tekniktir. Atletler değerli bir performans sergileyecekleri vakit, çabucak öncesinde bunu zihinlerinde yaptıklarını, başardıklarını hayal ederler. Siz de kendi kendinize birtakım zihinsel pratikler yapabilirsiniz. Kaygılandığım durumla karşılaşırsam şayet, bununla başa çıkmak için 3 yol belirleyecek olsam, bu yollar neler olurdu? Zihninizde “reddedildiğiniz” bir öykü oluşturabilirsiniz. Reddedildikten sonra nasıl hissedeceğinizi, sonrasında bu durumla başa çıkmak için neler yapacağınızı öykünüze ekleyip gözünüzde canlandırabilirsiniz. Sırf bu idmanı yapmak dahi telaşınızı bir ölçü düzenlemenize yardımcı olacaktır.
Reddedilmek gerçekte nedir? Hayatınızın denetimi kimde?
Bir kişinin çok kıymetli bir maden keşfettiğini ve umursamayıp kenara attığını düşünün. Bu durum madenin pahasını düşürür mü? Madenin değersizliği ile mi ilgilidir yoksa onu bir kenara atan kişinin umursamazlığı ile mi? Birebir formda, bir kişi oburunu reddettiğinde aslında bu durum reddedilenden çok reddeden kişiyi yansıtır.
Başkalarının niyetlerine çok fazla mana yüklediğiniz takdirde gücü büsbütün karşı tarafa devretmiş olursunuz. Bu da sizi kendi hayatını denetim eden bir yetişkinden fazla diğerleri tarafından denetim edilen biri haline getirir. Öyleyse kimsenin kanısını, sizin gerçekliğinizi değiştirecek kadar yüceltmeyin. Birisi yahut birileri tarafından reddedilmek size kendinizi berbat hissettirebilir tabi ki. Ancak tam da bu noktada, fikirlerinizden “değersiz” olduğunuz yahut “sevilmeye bedel olmadığınız” üzere inançları ayrıştırmak gerekir.
Odağınızı değiştirin.
Sorunlara, olmasını istemediğimiz durumlara, hissetmek istemediğimiz hislere çok fazla odaklanma eğilimindeyiz. Tüm bunlar için kendinize yeni bir odak belirleyebilirsiniz. Örneğin, dert yaşayabileceğiniz bir anda olduğunuzu düşünelim. Bu türlü bir durumda nasıl olmamanız/hissetmemeniz gerektiğine odaklanmak yerine odağınızı nasıl hissetmek istediğinize gerçek çevirebilirsiniz.
Her vakit her şeyi gerçek yapmanız gerektiği ile ilgili inancınızı bırakın.
Reddedilme tasası duyan şahıslarda her şeyi her vakit en düzgün halde yapmaya yönelik bir uğraş olabilir. Bu uğraş duygusal, fizikî, toplumsal olarak yorucudur. İllaki yanlışlar da yaparız. Kusur yaptıkça da bu “en düzgününü yapmam gerekiyordu” niyetimiz, o mükemmeliyetçi tarafımız bize daha fazla yüklenir ve duygusal olarak bizi zorlar. Yanlışlarımızı da sahiplenmeli ve kabullenmeliyiz. Zira onlar da bizim birer kesimimiz. Başkalarıyla olan ilgilerimizde de her şey istediğimiz üzere gitmeyebilir, kusur yapabiliriz ve bunu evvelce denetim edemeyebiliriz. Yanılgıyı devam ettirmek yahut onarmak da bizim seçimimizdir. Kendi seçimlerimiz, kararlarımız, sonuçları ve tüm bunlarla ilgili ne yapıp ettiğimiz bizim hayatımızı şekillendirir.
Kendiniz olma cüretini gösterin.
Devamlı olarak onay arayışı içinde olmak başka insanların bizimle ilgili olumsuz yargılarda bulunacaklarına dair telaş duymaktır aslında. Bu da hayatımızdan neşeyi, doğallığı alıp götürebilir. Daima ne yapsak ve nasıl olsak öbürleri bizi kabul etse diye düşünmekten akışına bırakamayız. Ülkü olanın ne olduğunu sorgulayabilirsiniz. Oburlarının standartlarına uygun biri olmak mı yoksa kendiniz olmak mı? Şayet kendiniz olabiliyorsanız ve kendiniz olabildiğiniz alakalar kurabiliyorsanız tahminen de bu hayatta yakaladığınız en büyük şanslardan biridir. Kendiniz olma yüreğini gösterebiliyor musunuz? Büsbütün kendiniz üzere davranabilseniz hayatınızda neler olurdu? Bu kolay değildir ve çok fazla cüret, içsel güç ister. Kendiniz olduğunuz için kimseden çekinmemek, özür dilememek sadece akışına bırakmak… Zati kendiniz olabildiğinizde sizi “onların beğendiği yahut standartlara uygun biri değil” siz olduğunuz için kabul edenler sizin etrafınızda olacaklardır. Beşerler sizden hoşlansınlar diye değişmeye çalışmadığınızda, sizden gerçek manada hoşlanacak olanlar sizi bulacaktır.
Reddedilmeyi bir gelişme alanı olarak görün.
Bir kimse sizi eleştirdiğinde, reddettiğinde kendinizi “beceriksizim, değersizim” üzere kanılara kapılmış bir formda bulabilirsiniz. Fark etmeniz gereken buradan kendinizle ilgili bir sonuç çıkarmak değil, bunu bir gelişim fırsatı olarak değerlendirmektir. Reddedilmek, güzel gitmeyen bağlara ve durumlara karşı ruhsal dayanıklılığınızı müdafaayı öğretir. İçinde bulunduğunuz durumu ayrıntılı bir formda ve kendinize de samimi olarak kıymetlendirmek çok değerli bir gelişim sağlar. Ayrıyeten reddedilmek sizin yetersiz olduğunuzla değil, karşıdakinin sizi gereğince “görememesi, anlayamaması” ile ilgili de olabilir. Reddedildiğiniz bir sonuçla karşılaşmak size yeni seçenekleri denemek ve keşfetmek için alan sağlar. Elbette bir müddet kendinizi yeterli hissetmemeniz olağandır. Üzülüp incinebilirsiniz. Dünyada bu cins hisleri yaşamayan neredeyse yoktur. Şunu bilmek gerekir ki hiçbir his büsbütün yaşadığınız andaki kadar kalıcı değildir. Üzülürsünüz, kırılırsınız ve sonrasında bu hisler hafifler. Reddedilme anısı yahut yaşadığınız durum her ne ise bu sizin zihninizde birinci başta renkli ve canlı bir görüntüyken vakit ve gayretle siyah beyaz hatta silik bir imgeye dönüşebilir. Bazıları kendi kendilerine daha yeterli hissetmeyi başarabilirken bazıları de o manzarayı zihninden atıp duygusal manada rahatlamak için uzman takviyesine gereksinim duyabilirler. Bu da son derece olağandır.
