Amerika nın 1801 senesindeki Başkanı Thomas Jefferson un bu mevzudaki önerisi şöyle: “Asabiysen konuşmadan evvel 10, çok asabiysen 100 e kadar say.”
Saymak asap yönetimidir. Sayarken zaman geçiyor, mevzuya dikkatimiz etkileniyor ve serinkanlılaşma sürecine geçiyoruz. En azından o andaki gibi değiliz artık. Asaplılık anında ortaya çıkan enerji, zati gergin olan vaziyeti daha da makûsa götürüyor ve saldırgan davranış ve laflara neden oluyor. Ama misalin 10 a kadar saydığınız zaman hem zaman geçiyor hem de sizi hiddetlendiren hadiseden uzaklaşmanızı sağlıyor. Böyle bir gidişatta derin soluk almak da asaplılığı eksiltiyor. Öğrenerek yavaş ama derin bir soluk almak, hem yatıştırıcı tesir yapıyor hem de dikkatimizi soluk sonrası ana odaklıyor. Dolayısıyla ilk başta anormal öfkeleneceğimiz gidişata artık o kadar sinirlenmiyoruz.
Sinirlenmenin insan sıhhati üzerindeki negatif tesirlerini artık herkes öğreniyor. Bu gidişatta uzmanlar hadiseye “tepkin göstermenizi değil” ama “yanıt vermenizi” öneriyor. Bunu yapmak için de üç noktaya dikkat etmek gerekiyor:
Bu sayede karşınızdaki bireyin yerine kendinizi koyup onun gözleri ile hadiseye bakabilirsiniz. Böylece ihtilafın kaynağını daha iyi anlarsınız. Cevabınız da o oranda yumuşak olur. Kendine istinaden yanıt vermek, hiddetlendiğiniz anda ortaya çıkan saldırgan tavrınızdan tamemen farklıdır, duygularınızı doğrudan, dürüst ve doğru sözcükleri seçerek ifade edersiniz. Bu tavır, kavrayış ve karşınızdaki birey ile ortak bir nokta bulmanıza dayanakçı olur.
Evvel neye öfkelendiğinizi, karşınızdaki insanın size ne söylediğini iyice kavradığınızdan emin olur. Böylece meseleyi yanlış kavramamış olur ve bu sayede de tepkin göstermek yerine düşünme sürecine girersiniz. Duygularınızı hakimiyet etmek için mevzuyu ilerki bir zamanda karşınızdakiyle münakaşanız da iyi bir yöntem. Bu süreçte kısa bir yürüyüş dahi çok işe yarar.
Endişeliyim, çok afalladım, asaplıyım” tümceleri ile başlayın.
İki: Meseleyi sarihçe ortaya koyun. Karşınızdakini yargılar bir tutum almayın. O cinsli yorumlardan kaçının. Misalin “sen zati hiçbir zaman işe müddetinde gelmezsin” demek yerine “Bu hafta senden üç kere şu mevzuda ropor istedim. Ama daha önüme gelmedi. Neler oluyor?” deyin.
Üç: Niçin asaplı olduğunuzu açıklama edin. Karşınızdakinin yaptığı kusurun yol açtığı tesirin sizin de geleceğinizi negatif etkileyeceğini anlatın.
Dört: Karşınızdaki insana içinde bulunduğu vaziyeti kavradığınızı sezdirecek kelimeler seçin.
Beş: Yanınızda, baktığınız zaman sizi mutlu sezdiren bir resim taşıyın.
HUZUR TEKLİFLERİ
Asaplıysanız bir şey yapmadan veya söylemeden evvel 10 a çok asaplıysanız 100 e kadar sayın
Yanıt vermeden evvel derin ve yavaş bir soluk alın
Şahısları yargılar biçimde konuşmayın
Kendinizi karşınızdakinin yerine koyun, onun gözüyle bakın
Onun vaziyetini kavramaya çalışın
Hiddetlendiren alışkanlıklarınızı bir anda değil ama usulca terk edin
Trafikte araba kullanırken asla cep telefonu ile konuşmayın
Öfkelenmeye başladığınız mekanı süratle değiştirin
Bir Walkman, discman edinin
ASABA KARŞI DAHİ MÜSAMAHALI OLMALI
Çok fazla öfkelenip de bu yazıdaki hiçbir teklifi uygulayamazsanız, o zaman ne yapmalısınız?
Size bir iblisin avukatı gerekli. Onunla ciddi anlamda hiddetlenme hakimiyeti tecrübeyi yapın. Öncelikle araba kullanırken ve de o vahim trafiğin içinde cep telefonunuzla asla konuşmayın. Gelen telefon sizi daha da çıldırtabilir. Kendi cılız noktalarınızı, nelerin sizi hiddetlendirdiğini öğrenil. Trafik mi? O zaman erken işe gidip, geç çıkın. Konuta gitmeden evvel bir saat jimnastik yapın veya bir yere gidip o günün stresini atın. Bu sayede konutunuz veya çocuk hengamesi üzerinize gelmez. Ve unutmayın ki asap da yevmiye yaşamımızın bir parçası. Asaba karşı dahi müsamahalı olmak gerekli.
