Günümüzde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde süratle yayılan hastalıklar ortasında yer alır. Obezite ; vücudun yağ kütlesinin yağsız kütleye oranla çok artış göstermesi olarak ve tıpkı vakitte metabolik, genetik, ruhsal , kültürel faktörlerin sebep olduğu bir hastalık olarak tabir edilmektedir. Lakin ülkemizde ve dünyada obezitenin görülme oranının süratle artması ömür üslubumuz ve beslenme alışkanlıklarımızdan kaynaklanmaktadır.
OBEZİTE NASIL ÖLÇÜLÜR?
Beden yükünüzü ve beden yağınızı saptamanın bir çok yolu vardır.
Lakin bir insanın beden yağını tam olarak ölçmek kolay değildir. En gerçek usuller kişiyi suyun altında yahut beden hacmini ölçmek için hava değişiminden faydalanarak kullanılan odada tartmaktır. Bu yollar değerli olduklarından ötürü daha çok araştırma merkezlerinde kullanılmaktadırlar. Bu üzere ölçümler dışında daha pratik usullerde vardır. Örneğin bedenin bir çok kısmındaki (kol,karın ve uyluk) yağ katmanını ölçmek üzere deri kıvrım kalınlığı kaliperi ile ölçüm yapılabilir. Yıllardır kullanılan boya nazaran yük çizelgeleride; kişinin uzunluk uzunluğu için kabul edilebilecek tartı aralığını verir. Günümüzde obezite için en yaygın kullanılan usul ise Vücut Kitle İndeksi (BKI)dir.
lVücut Kitle İndeksi (BKİ)
Vücut kitle indeksi(BKI) beden tartısının ve beden tartısına bağlı olarak sıhhat meseleleri riskinin olup olmadığını kıymetlendirmek üzere kullanılan bir usuldür.Beden kitle indeksi(BKI) beden tartısının (kg) uzunluk uzunluğunun metre cinsinden karesine bölünmesi ile hesaplanır. Beden yağ üzdesi fazla olan bireylerin BKI de fazladır. Kas dokusu yerine beden yağının fazla olması,kalp hastalıkları ve diyabet üzere sıhhat problemleri için risk oluşturur.Bununla birlikte, BKI 30 ve daha üstü çok beden yağını belirtir.
OBEZİTENİN NEDENLERİ NELERDİR?
Obezite; alınan güç ile harcanan güç ortasındaki istikrarın bozulması ile sonuçlanan ve sıklıkla güç yoğunluğu ve yağı fazla besinlerin çok alımına bağlı olan bir durumdur. Bedenin olağan işlevinisürdürmesi ve fizikî olarak hareketli olabilmek için güce muhtaçlığı vardır, lakin tartımızı korumak için yiyeceklerle aldığımız güç, kullandığımız güç ile istikrarlı olmalıdır.
Obezitenin nedenlerini sıralayacak olursak;
lYaş
lCinsiyet
lHareketsiz hayat
lYeme alışkanlıkları
lGenetik faktörler
lPsikolojik faktörler
lHamilelik
lSigara
lilaç kullanımı
lHipotroidi,cushing sendromu, polikistik over üzere birtakım hastalıklarda tartı artışı ve obeziteye yol açabilir.
OBEZİTE VE FİZİKÎ AKTİVİTE
Günlük nizamlı fizikî aktivite, enerjiyi kullanarak beden kas kitlesini, beden hareketini geliştirir, bedenden yağ yakımını hızlandırır, sağlıklı beslenme ile birlikte de obezitenin önlenmesinde değerli rol oynar.
Nizamlı yapılan idmanlar yalnızca beden tartısı üzerine değil, obeziteye bağlı olarak ortaya çıkan yahut çıkabilecek sıhhat risklerini de azaltmaya yardımcı bir ögedir. Kalp hastalıkları, bozulmuş kan şekeri denetimi için kesinlikle aktivite olmalıdır.
Obez bireylerde her gün fizikî olarak etkin olmak amaçlanmaktadır. Güç harcaması kişinin beden tartısı ve aktivite şiddetine nazaran değişir. Başlangıç temposunu ayarlamaya tesir eden etmenler olarak, kişinin geçmişteki idman hikayesi, şu anki hareket seviyesi, yaşı ve cinsiyeti, genel sıhhat durumu, beden yükü ve idman yapmadaki maksatları ve gayesi sayılabilir. Haftada 3 defa 2030 dk aerobik hareket ya da haftada 5 defa 30 dk orta şiddette aktivite yapılmasını önerilmektedir. .
OBEZİTE NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Sağlıklı beden yükünün korunması, yük değişiminin önlenmesi sıhhatin korunması açısından da büyük kıymet taşır. Yapılan birtakım çalışmalar, daima kilo alıp vermenin kalp sıhhati başta olmak üzere bireylerde olumsuz tesirler yarattığını göstermiştir. Birebir vakitte verilen kilonun geri kazanımı şahıslarda moral bozukluğu ya da başarısızlık üzere hislere da yol açmaktadır. Bunu engellemek için yalnızca kilo vermek üzere kısa periyodik sonuçlar yerine uzun vadeli tahlil yollarını tercih etmelisiniz. Bunun içinde yeme alışkanlıklarınızda, fizikî aktivite seviyenizde ve ömür üslubunuzda yavaş ve kalıcı değişiklikler yapmalısınız. Yani öncelikle sağlıklı beslenmeyi öğrenmelisiniz.
