Varoluşsal açıdan insanlığın deneyimlerinin kozmik bir manası yoktur; tekrar de beşerler mana arayışı içindeki canlılardır. Hasebiyle bireyler alanlarının çeşitli boyutlarına manalar yüklerler (Clarkson ve Mackewn, 1993:43). Perls zıtlıklar halinde düşünmenin insan zihninin ve ömrünün temel bir özelliği olduğuna dikkat çekerek bireylerin deneyimlerine mana yüklemeyi zıt kavramlar üzerinden gerçekleştirdiklerini belirtmiştir (Akt: Clarkson, 1994:8). Örneğin memnun olduğumuzu söylediğimizde aslında mutsuzluğu da tanımlamış oluyoruz. Acıktığımızı düşündüğümüzde tokluğu, dinlendiğimizi fark ettiğimiz de ise yorgunluğu da tanımlıyoruz. Münasebetiyle bahsettiğimiz, lisana getirdiğimiz ya da düşündüğümüz her bir kavram kendi zıttını da var etmiş oluyor.
Birey alanını iki temel zıt kutba ayırır: Gereksinimlerini karşılayanlar ve gereksinimlerini karşılamayanlar. Gereksinimlerini karşılayanlar biçim halini alırken öbür kutup fonda kalır (Clarkson ve Mackewn, 1993: 43). Bu halde kendilik; hareketlerini kutuplar formunda organize etmekte ve tanımlamaktadır. Birebir halde sahiplendiği ya da sahiplenmediği fonksiyonları de tekrar kutuplar halinde lisana getirmektedir (Kepner, 2008:25). Örneğin kendisini çalışkan olarak tanımlayan bir kişi birebir vakitte tembel olmadığını, lezzetli yemekler yaptığını söyleyen bir kişi tatsız yemekler yapmadığını da belirtmiş olmaktadır. Fonda güçlü, net bir form oluşabilmesi için kutuplara gereksinim vardır. Kutuplar bir ortada var olur. O anda biçim olan şeyin zıt kutbu kesinlikle fondadır (Clarkson ve Mackewn, 1993: 44). Örneğin ısınma gereksiniminin form halini alabilmesi için soğuğun hissedilmesi, sevilme gereksiniminin form halini alabilmesi için sevgisizliğin hissedilmesi gerekmektedir. Bu farklılaştırma süreci, olasılıkları zıt kutuplara ayırma sürecidir. Kutupların farkına varmadan ayrımların da farkında olamayız. Bu nedenle zıtlıklar birbirine muhtaçlık duyar ve birbiri ile bağlıdır (Latner, 1986: 28). Örneğin aydınlık olmadan karanlık, karanlık olmadan aydınlık var olamaz, ikisi farkındalığın devam eden bir sürekliliğinin birbiriyle bağlı iki ucudur (Clarkson ve Mackewn, 1993: 44). Bu ikililik davranışlarımızı ve anlayışımızı şekillendirir (Latner, 1986: 29). Kendimizi vücut ve zihin olarak ikiye ayırırız, gerçekliğimizi öznel ve objektif olarak. Gelişimimizi biyoloji ve kültür olarak, sözlerimizi iş ve oyun olarak, davranışlarımızı olgun ya da çocuksu olarak, hislerimizi keyifli ya da üzgün olarak ikiye ayırırız. Her birimiz kendi dünyamızı sevdiklerimiz ve sevmediklerimiz, dostlarımız ve düşmanlarımız, siyah ve beyaz, özgür ya da tutuklu olarak ikiye ayırırız (Latner, 1986: 29).
Perls bireylerin içsel olarak ne düzgün ne de makus oldukları varoluşsal yaklaşımını benimsemiştir. Bütün insanların, tüm insani özellikleri benimseyebileceği bir kapasiteye sahip olduklarına inanmıştır (Akt: Daş, 2004: 218). Öbür bir deyişle insan doğduğu anda tüm kutuplar bünyesinde bulunmaktadır. Lakin aile, öğretmenler ya da arkadaşlar saçma bulduğu ya da yasakladığı için birey kabul edilemez üzere gelen özellikleri sahiplenmez (Clarkson ve Mackewn, 1993: 104). Örneğin latife yapmanın hiç güzel karşılanmadığı bir ortamda büyüyen bir kişi vakit içerisinde latife yapmayı bırakır ve hiç latife yapmayan bir kişi haline gelebilir. Kendiliğin birtakım istikametlerini inkar etmek ya da sahiplenmemek, baskın özelliğin geri plandaki ile sürtüştüğü içsel bir çatışma ile sonuçlanır (Clarkson ve Mackewn, 1993: 104). Yani latife hiç sevmediğini lisana getiren kişi art planında kalmış olan esprili olma kutbu ile daima bir çatışma halindedir.Ayrıştırma ya da kutuplaşmada kişiliğin iki zıt kutbu sabitleşmiş ve birbiri ile çok az etkileşimde olan bir durumdadır (Philippson, 2009: 99). Latife yapmayan ve sevmediğini söyleyen kişi yalnızca kendisi latife yapmamakla kalmayıp bulunduğu ortamlarda latife yapılmasına tahammül edemeyen, hiç güldürü sinemaları ya da latife ögeleri içeren programlar izlemeyen ve izleyen bireyleri de kınayan birisi haline gelebilir. Örneğin latife sevmeyen ve kendisini önemli biri olarak tanımlayan kişi, etrafındaki insanların laubali olduklarından ve ciddiyetlerini koruyamadıklarında daima şikayet edebilir.
Kutuplardan anlaşılması gereken; bir özelliğin büsbütün bırakılması ve yalnızca öbür özelliğin kalması üzere bir durum değildir. Dr. Jeykıll ve Mr. Hyde üzere bir birliktelik, bütünleşik değildir kişilik bölünmesidir (Polster ve Polster, 1974:248). Yazıldığı 1886 yılında beri tanınan bir roman olan Dr. Jeykıll ve Mr. Hyde’da düzgünlük – kötülük boyutu birebir kişinin bünyesindeki iki zıt kutup olarak ele alınmıştır. Son derece nazik ve saygın bir kişi olan Dr. Jeykıll, birebir vakitte canavar Mr. Hyde’dır da. Kutupların bütünleşmesinden anlaşılması gereken Mr. Hyde’ı büsbütün yok edip kişiyi yalnızca Dr. Jeykıll olarak bırakmak demek değildir. Kutupları çalışmadaki hedef iki özelliği farkındalığa getirmek, kutupların bir ortada var olduğunu göstermek, iki kutup ortasındaki çatışmayı ortaya çıkarmak ve kişi için manasını sorgulamaktır (Clarkson ve Mackewn, 1993: 105). Geştalt terapisinde bu zıtlıklar uzlaştırılamaz değildir, geştalt oluşturma sürecinde bütünleşecek olan farklılıklardır (Latner, 1986: 29).
Kutuplar sınırsızdır lakin her birey kendi kutuplarını oluşturur (Polster ve Polster, 1974:62). Bireydeki kutupların çeşitliliği çabucak hemen sonsuzdur. Her birey sona ermeyen bir kutuplar serisidir. Her birey kendi kutup ayrımlarına sahiptir, kendi isimleri ile birlikte (Clarkson ve Mackewn, 1993: 106). Birey kutuplaşmış özelliklerini tanımaya ve onların birbirini tamamlayan ve birlikte var olan özellikler olduklarını anlamaya başladıkça bu kutupları ortasında esnek bir biçimde
hareket edebilme kabiliyeti artar. Bütünleşmiş bir organizma olarak hareket etme potansiyelini geliştirir (Clarkson ve Mackewn, 1993: 106). Çalışkan olma kutbu üzerinden bir örnek verecek olursak, aslında tembel olması gereken ya da tembel olabileceği durumlarda da çalışkan olmaya devam eden bir kişi esnek davranmıyordur. Ve aslında hareket kapasitesi son derece dar demektir. Bu esnek olmayan davranış biçimi kendisini yormasına, yıpratmasına ya da toplumsal etrafı ile sıkıntılar yaşamasına sebep olabilir. Bu kişi tembel olma kutbunu fark edip kabul ettikçe farklı davranma potansiyelleri doğar. Hareket çeşitliliği artar ve şartlara uygun esnek reaksiyonlar verme potansiyeli fazlalaşır. Kutuplaşma ne kadar güçlü olursa, ortaya çıkacak sentez de o kadar besbelli olur (Latner, 1986: 29). Geştalt yaklaşımına nazaran sağlıklı kişi zıt kutuplarının farkındadır ve işlevselliğindeki bu çeşitliliği kabul etmiştir, arzulanan özellikler olmasa da varlığının bir modülü olan bu boyutları kabullenebilmiştir (Kepner, 2008:27). Kendisinde bulunan zıt kutupların birçoğunun farkında olmayan ve onları kabullenmemiş bir kişi farklı deneyim ve davranışlar edinme mümkünlüğünü kaybetmiştir ve sahiplenmediği kutuplarına ilişkin olan birçok muhtaçlığını belirlemekten ve karşılamaktan da uzaktır. Bu gereksinimlerin farkındalığa gelmemesi için ekstra bir güç harcamaya uğraşmaktadır (Kepner, 2008:27).
Kutupları çözmede izlenecek yol, her iki kutbunda dolu dolu yaşanmasını sağlamak ve tıpkı vakitte birbiriyle de temas halinde olmasını sağlamaktır. Böylelikle kutuplardan birinin gölgede kalması engellenir, kendi gereksinimleri için faal bir rol alması sağlanmış olur (Polster ve Polster, 1974:62). Kutupları çalışmadaki temel nokta iki zıt güç ortasındaki teması arttırmaktır. Ortalarındaki temas sağlandığında bu zıt kutuplar daha düzgün bir hayat arayışındaki işbirlikçiler üzere hareket edebilirler. Temas sağlandığında birey birbirinden kopuk görünen bu kutupların birçok istikameti olduğunu ve ömrünü zenginleştirdiğini görür (Polster ve Polster, 1974:248).
