Ancak bazen hiçbir şikayeti olmayan bireyler veya basuru olduğu öğrenilen ama çok rahatsız olmayan bireyler, makatlarında aniden ortaya çıkan ağrılı bir şişlikten dolayı müracaat etirler. Akut tromboze hemoroid boğulmuş hemoroid dediğimiz bu vaziyet şiddetli ağrı nedeniyle hemen rehabilitasyon edilmesi gereken bir hastalıktır.
Sebepleri Nelerdir?
Devamlı kabızlık, ıkınma makat etrafındaki damarlarda tazyikin çoğalmasına yol açar; memelerin gelişmesine başka bir deyişle basura neden olur.Bu sebeble rehabilitasyonda dışkı yumuşatıcıların tesiri ehemmiyetlidir. Ailevi yatkınlık da bir nedendir. Anne veya babasında hemoroid olan bireylerde hemoroid diğer insanlara göre daha sık görülür. Acılı ve baharatlı yiyeceklerin bolca yiyilmesi de dışkılama esnasında ıkınmaya ve tahrişe yol açtığından hemoroid yaradılışına neden olur.
Bulguları nedir?
Basur hastalığının genel bulguları kanama, şişlik, ağrı, kaşıntı ve akıntıdır. Hastalığın derecesine göre bu bulgulardan biri veya hepsi bir arada görülebilir.
Hemoroid hastalığının dört derecesi vardır. Birinci derece hemoroidde hastanın dışkılama esnasında az ölçüde kanama şikayeti olur. Gözle tetkikte hemoroidler görülemez. Aletleanoskop makattan içeri bakılınca gelişmiş hemoroid memelerişişlikler görülür.
İkinci derece hemoroidde, dışkılama esnasında memeler dışarı çıkıp kendiliğinden içeri girerler. Kanama, kaşıntı gibi rahatsızlıklar olur.
Üçüncü derece hemoroidde, memeler dışkılama sonrasında ancak el ile içeri itilebilir. Kanama, şişlik, kaşıntı gibi şikayetler de çoğalmıştır.
Dördüncü derece hemoroidde, memeler artık tamamen dışarıdadır, içeri gitmezler. Kanama, akıntı, kaşıntı, akıntı ve makatta rahatsızlık hissi olur.
İç-Dış hemoroid nedir?
Hemoroid yastıkçıkları genellikle içte yerleşirler ancak makatın dışında, kenarlarda da damar yumakları vardır. Hastalığın ilk düzeylerinde iç hemoroidlerde problem varken zamanla sihrime ve sarkma neticesinde iç ve dış hemoroidler birleşirler, birbirinden net ayrılamazlar.
Ne zaman rehabilitasyon olmam gerekir?
Ne Yazık Ki insanlar basurun şikayetlerini önem vermediklerinden doktora geç kazançlar, dolayısıyla ancak ileri safhada rehabilitasyon için takviye isterler. Bu nedenle daha hastalığın başında hemoroid rehabilitasyon edilmelidir ki ilerleyip şikayetler çoğalmasın, ilaçlarla düzelebilecek hastalık ameliyat gerektirmesin.
Ayrıca makatta, şikayetleri aynı olup teşhis ve rehabilitasyonları değişik hastalıklar da mevcuttur. Bu ayırımı yapmak için emin bir doktora görünmek gerekir.
Ne gibi rehabilitasyon yöntemleri var?
Hemoroidde aşamalarına göre muhtelif rehabilitasyonlar vardır. Birinci derece hemoroidde ilaç rehabilitasyonları, barsak alışkanlıklarının tertip edilmesi, acılı gıdalardan kaçınmak, kabızlığın giderilmesi genellikle yeterlidir.
İkinci derece hemoroidde de; ilaç rehabilitasyonları, infrared koagülasyon ışın rehabilitasyonu, lastikle bağlama rehabilitasyonları uygulanır. Lastik band ile bağlama yöntemi henüz ameliyat düzeyine gelmemiş iç hemoroidler için çok uygun bir yöntemdir. Kısa süreli 5-10 dk ve ağrısız bir operasyondur. Operasyon sonrası sıradan yaşama hemen dönülür.
Üçüncü derece hemoroidde, lastikle bağlama ve ameliyat rehabilitasyonları; dördüncü derecede hemoroidde ise yalnızca ameliyat rehabilitasyonları uygulanır. Operasyonda hastalığı oluşturan memeler alındığı için hastalık hemen ortadan kaldırılmış olur. Bu rehabilitasyonlar arasında uzun vadede en tesirlisi ve yineleme olasılığı en düşük yöntem, hali hazırda ameliyattır.
Rehabilitasyon olmazsam ne olur?
Hemoroid rehabilitasyonu şikayetleri gidermek için yapılır. Rehabilitasyon edilmezse hastalık ilerler, şikayetler çoğalır.
Makat çevresinde hassasiyet çok fazla olduğundan bu bölgedeki yaralanmalar çok ızdırap vericidir. Rehabilitasyon edilmemiş hemoroid memeleri bu ızdırabın devam etmesi demektir. Rehabilitasyon edilince hastanın rahatı sağlanmış olur.
Kanama bu hastalarda ehemmiyetli bir şikayettir.Rehabilitasyon edilmezse can sıkıcı kanamalar sürer gider; çok ölçüde kan kaybı olduğunda, anemi büyüyebilir.
Rehabilitasyon edilmemiş hemoroidler boğulma akut tromboze hemoroid dediğimiz şiddetli ağrılı şişlik büyüyebilir. Bu vaziyet basurun ilk şikayeti olarak da görülebilir.
Operasyondan sonraki yarıyıl nasıldır?
Ameliyat sonrası ilk dışkılama esnasında azıcık ağrı ve kanama klasiktir. Sonrakilerde bu vaziyet eksilir. Kabızlığın olmaması, ilaçların kumpaslı kullanılması ve sıcak su lastiğine oturmak hem ağrıyı keser hem de iyileşmeyi hızlandırır.
Ne zaman işime dönebilirim?
Ameliyat sonrası vasati bir haftalık istirahat sonrasında sıradan yaşama dönülür. Oturma esnasında oluşacak ağrılar için sıcak su lastiği kullanmaya devam edilir.
Tekrar eder mi?
Tam hemoroid memelerinin alındığı bir operasyondan sonra yineleme görülmez. Ancak yara iyileşmesinin bütün olmadığı vaziyetlerde hastalar ağrı ve kanamadan şikayet edebilirler. Bu, hastalığın tekerrürü değil, iyileşmemiş yaranın yaptığı rahatsızlıktır. Bazı hemoroid operasyonlarında da tam hemoroid memeleri değil, yalnızca problem çıkaran memeler alınırsa hiç değilmemiş bölgelerden daha sonra hemoroid büyüyebilir. Bu da, hasta tarafından basurun tekerrürü olarak idrak edilebilir.
Hemoroid başka bir hastalığa döner mi?
Hemoroid başka bir hastalığa dönmez. Ancak bazen başka hastalıklarla beraber görülebilir. Misalin rektum kalın barsak son kısmı kanseri olan bir hastada hemoroid de varsa hastanın şikayetleri hemoroidle karıştırılabilir; hemoroid rehabilitasyon edilirken kanser gözden kaçabilir. Bu nedenle hastanın vaziyetine göre hemoroid rehabilitasyonu evveli kalın barsak hakimiyetikolonoskopi gerekebilir.
Makatta ve etrafında sıkça görülen diğer hastalıklar, çatlak Götten fissür, fistül tünel, kıl dönmesi, siğiller de hemoroid hastalığı ile karıştırılabilir. Dikkatli bir tetkik ile bu hastalıklar teşhis edilip rehabilitasyon edilebilirler.
Op.Dr.Alaattin Öztürk
Genel Cerrahi Uzmanı
Sema Sağlık Kurumu / Maltepe / İstanbul
