Günümüzde yaygın kullanılan internette bireyler hastalıklarının sebeplerini de incelemektedirler. Bazı günler misalin baş sızısı ile ilgili binlerce belge incelerken bir başka zaman parmağının uçuğundaki basit bir karıncalanmayı haftalarca araştırabilir. Ancak inceledikçe iyice mevzuya gömülür mesela parmak ucundaki bir anlaşmaya sebep olan halleri inceler, bu hastalıkları da en ince ayrıntılarına kadar gözden geçirir. Bazen inceledikçe daha da kafası karışır işin içinden çıkamaz hale kazanç.
Misalin parmak ucundaki anlaşmayı breyin fıtığına hatta beyin uruna bağlayabilir böylece çok ilgisiz tanılar koyabilir. Siberhondrik bireyler hekimlere de pek güvenmezler. Reem Nöropsikiyatri Merkezi ’nden Nöroloji Uzmanı Dr. Mehmet Yavuz görüşlerini paylaşıyor
Siberhondrik nedir? Nasıl bir hastalıktır?
Siperhondrik bozukluk ,somotoform bozukluklardan Hipokondriazis ’in bir çeşididir. Siberhondrik, var olduğunu düşündüğü hastalıkları hakkında internet civarında balaka, belge ve rehabilitasyon usulleri inceleyerek kendisine tanı koymaya çalışma ya da rehabilitasyon etme uğraşında olma vaziyetidir. Acaba gözümden kaçan bir belge ya da yazı var mı diye günlerce haftalarca tekerrür tekerrür inceler. Ancak incelediği sağlık meseleleri sık sık değişebilir.
Şikayetleri sebebiyle kerelerce sağlık kurumulara gittikleri halde yapılan operasyonların noksan olduğunu, hekimlerin kendilerini kavramadıklarını düşünerek tatmin olmazlar ve çoğuz defa doktorlara bilgiçlik taslarlar. Muayene ve inceleme operasyonlarında doktorları zorlayıcı bir davranış sergileseler de yapılan tüm muayeneler bayağı çıkar. Bu vaziyet onları daha da hırslandırarak internetteki araştırmaları daha yoğunlaşarak devam edebilir. Forumları, blogları inceler hatta yabancı yazıları bile araştırmaya koyulabilirler. En makûssu, siberhondrik birey, yalnızca bir şikayetle ilgilenmez. Bedenlerindeki en minik bir topallamayı ya da rahatsızlığı genelde abartılı neticelere götürerek incelerler. Mesela basit bir btümörün kanamasını, lösemiye bağlayıp, lösemi mevzusundaki en son balaka ve büyümeleri en ince detayına kadar inceleyebilirler. Hatta en minik bir ilgileri olmadığı halde lösemide kullanılan ilaçlara bir farmakalog kadar vakıf olabilirler. Ancak siberhondrik hastaların en çok alakasını sürükleyen natürel başka bir deyişle tabii rehabilitasyonlardır. Zira ilaçlara da çok güvenmezler. İlaçların prospektüslerini kesinlikle okuduklarından pek güven verici bulmazlar. Bu sebeple zamanla şifalı bitkiler mevzusunda uzman seviyesinde bir bilgiye de erişebilirler. Siberhondrik bireylerin bir çoğu, görüntülü medyada ki sağlık programlarının da müdavimi olabilirler. Reel garip olanı da internette araştırma yaparken bir çok hastalığı kendilerine yakıştırmaları ve hastalıktan hastalığa geçmeleridir. Bir yandan muhtelif hastalıklarla uğraşırken öbür yandan da kafalarına takılan başka hastalıklara tutulmamak için muhtelif vitamin ve mineral dayanakları, antioksidanlar, bedenlerini kuvvetlendirdiğine inandıkları muhtelif ilaçlar kullanabilirler.
Bu belirtiye bireyler nasıl tutuluyor?
Genelde hadise, bireyin bilinçdışı manevi ve ruhsal çatışmalar yaşaması ve aktif başa çıkma mekanizmaları geliştirememesidir. Böyle bir gidişatta ise kendisini gözetmek zorunda sezer ve dikkatini kendi bedenine yönlendirir. Ancak hipokondriasiste birey sağlık kurumu sağlık kurumu gezerken, siberhondrik birey tüm sağlık meselelerini ve şikayetlerini çözme de internet etrafını ve sosyal medyayı kullanır.
Devamlı internetten hastalık arayan insanlar nasıl bir şahsiyet ve psikoloji yapısına sahiptir?
Siperhondrik hastaların düşük benlik hürmetleri olabilir. Bu bir insan için sabredilmesi güç bir gidişattır ve bireyde negatif düşüncelerle birlikte negatif bir enerji birikimine neden olur. Bu enerji birikimini etraflarındaki öbür insanlara yansıtamayacağını bilen siperhondrik birey internette hastalık inceleyerek ve hasta rolünü benimseyerek enerjisini tüketmeye çalışır. Hasta rolünü benimsemek bireye ikincil hasılatlar sağlayabilir. Düşük benlik hürmetini derlemek isteyen birey, öbür hastalığı olan şahısları model alıp yalnızca hastalıklarını değil şahsiyetleriyle de aynım kurmak isteyebilir.
Siperhondrik bireyin hasta rolünü benimsemesinin en büyük sebebi bilinçdışı ‘destek çağrısı ve alaka sürüklemek ’dir. Birey ‘bak ben hastayım, kimse beni kavramıyor, bana destek etmiyor ’ biçiminde ifadeler kullanabilir. Ancak şunu belirtelim ki, burada siberkondrik birey dürüst olarak hastalandığına inanmaktadır. Asla hasta numarası yapmamaktadır.
Siberhondrik bireyler saplantılı olarak hastalandıklarına inanırlar ve etraflarına devamlı şikayetleriyle ilgili yakınmalarda bulunurlar. Hekimlere gittiklerinde genelde ellerinde bir liste vardır ve buraya unutmamak için şikayetlerini yazmışlardır.
Hastalık ve sağlıklı kalmayı saplantı haline getirmenin bunu bir de internet üzerinden yapmanın bireye, çevresindekilere ve kendi psikolojisine ne gibi hasarları var ?
Bu vaziyet ilk olarak bireye ciddi zaman kaybettirir. İnternette hastalıklarla alakalı balaka arayışında bulunmak, semptomları kendine yakıştırmak bireyi negatif düşünmeye, mutsuz sezmeye neden olur. Devamlı olarak dikkatini, kendi iç dünyasına ve bedenine yönelten siperhondrik birey, dış dünyadan kopabilir, etrafında olup bitenlerle ilgilenmeyebilir. Kendi bedenini dinleyen siperhondrik birey minicik bir rahatsızlıkta kendisini ciddi anksiyeteli ve depresif duygular içinde bulur. Kendisiyle ve internetle fazla meşgul olduğu için sosyal ilişkilerine zaman ve emek tüketemez. Zamanla sosyal ilişkileri bozulmaya başlar. Bu bireyler çalışma yaşamından da uzaklaşıp parasal kasvetler yaşayabilirler. Aileleri ve yakınları onlara destek etmeye çalıştıkça ve başaramadıkça kendilerini naçar ve hiddet dolu hissedebilirler. Eşleri ya da aileleri de şikayetlerinden bezginlik ya da bıkkınlık gösterdikçe onlarla olan paylaşımları eksilir ve internet etrafına daha da yoğunlaşabilirler.
Siberhondrik ’lik ne zaman ve nasıl riskli boyutlara varabiliyor ?
Siperhondrik ’lik internette araştırmaya yapmaya günlük işlevselliğinini bozacak derecede zaman ayırdığında riskli boyutlara erişmiş demektir. Birey hastalığı incelemek için işini eforunu bırakıyor, sosyal etrafıyla daha az görüşüyor ise problem ciddileşmeye başlamıştır. Aynı zamanda siperhondrik birey internetten hastalık araştırması yapabilmek için fazla fedakarlıklarda bulunuyor, tasarı ve programlarını değiştiriyorsa, bedeninde rastgele bir semptom oluştuğunda internetten bakmadan yapamıyorsa veya hekime gitmeden kendi kafasına göre abartılı ilaç kullanımında bulunuyorsa rahatsızlık ilerlemiştir denilebilir.
Devamlı internetten hastalık arayanlara, kendilerine teşhis koyanlara nasihatler
-Fiziksel muayenelerinizi yaptırdınız, check up ’a girdiniz ve neticeler pak. Bunun anlamı; İçiniz rahat olsun, bedeniniz çok sağlıklı demektir.
-İnternete bakma gereksinimi oluştuğunda, erteleme yöntemini deneyin. Zaman geçtikçe bakma gereksiniminizin eksildiğini ve güç olsa bile beklenilebileceğini, sınadıkça ise daha kolay olacağını göreceksiniz.
Örn:Tamam, bakacağım. Ancak 15 dakika sonra gibi.
-Dikkatinizi bedeninize değil, dış dünyaya verin. Dostlarınızla görüşün, spor yapın, hobi edinin.
-Öbür insanlardan farkımız yok. Daha hasta ya da daha makûs değiliz. Bunu unutmayın.
-Psikolojik destek almaktan çekinmeyin. Bunu kendiniz için isteyin. Varsayım ettiğinizden çok daha kısa vakitte yaşam niteliğiniz çoğalacaktır emin olun ve uzmanlara güvenin.
Siberkondri rehabilitasyonu nasıl yapılıyor?
Siperhondrik ’lik TMS, Bilişsel Tutumcu Terapi ve içgörü geliştirme terapisi ile rehabilitasyon ediliyor. Psikodinamik yaklaşım; bu bozukluğa temel hazırlayan sebepleri bulduktan sonra baş etme teknikleri mevzusunda ustalaşmayı kullanır. Rehabilitasyonda ailenin işbirliği öbür Somatoform Bozuklukları ’nda olduğu gibi ehemmiyetlidir.
