Ergenlik devrinin çok güçlü ve sorunlu bir periyot olarak yaşandığından kelam etmiştik. Bu güçlü yanı arttıran etkenlerden biri de ergenlik çağındaki bireylerin riskli davranışlar gösterme konusundaki gözü kara oluşlarıdır.
Bu risk alma davranışlarını alkol ve uyuşturucu kullanımı, kanunlara ters davranışlar, kendine ziyan verme, etrafına yönelik şiddete başvurma, cinsellik, intihara teşebbüs üzere geniş bir sınıfta kıymetlendirebiliriz. Bu davranışları biyolojik, genetik, kişilik faktörleriyle, çevresel faktörlere dayandırılabiliriz. Çevresel faktör dediğimizde ergen bireyin bebeklik çağından beri aldığı kabul, sevgi, hürmet ve ilgi bilhassa ön plana çıkar. Yani kısaca aile faktörünü tekrar bu periyotta de ön planda tutabiliriz. Elbette ki aile faktörü dışında sahip olunan kimi ruhsal rahatsızlıklar, nörolojik yahut psikiyatrik sorunlar de bu davranışları etkilemektedir. Bu durum son derece hayati olup, bu alanda uzman bir profesyonele başvurmanız kıymetlidir.
Bir ergenin en kıymetli beklentisi tıpkı bir yetişkinde ya da çocukta olduğu üzere kabul ve anlayıştır. Aileler bu mevzuda sıkça kusura düşüyorlar. Kabul etmek demek her şeye boyun eğmek olmadığı üzere, çocuğun varlığına saygısızlık etmek demek de değildir. Onun kusurlarında aşağılamak, muvaffakiyetlerini ve eforlarını küçümsemek, kendine ilişkin olan istekleri, hayalleri umursamadan onu denetim etmeye çalışmak, her davranışı cezalandırmak, korkutma ve tehdit üzere davranışların hepsi çocuğu reddetmek manasına gelir. Kabul etmek çocuğunuzun güzel yanları olduğu üzere geliştirilmesi gereken yanlarını da farkına varmak, bunun için ona kızmak, küçük görmek yerine kendini geliştirmesi için dayanak olmaya çalışmaktır. Bunu yapmadığınızda onu hem reddetmiş hem de özgüvenini önemli manada zedelemiş olursunuz. Çocukluk periyodunda ailesi tarafından kabul görmeyen birey kendini kıymetsiz hissettiği için ergenlik periyodunda umutsuzca kendini kabul edip, sevgisini alabileceği birilerini arar. O kendi gözünde bedelli ve dikkate alınır değildir. Diğerlerinin onu sevdiğini, kabul ettiğini duyduğu vakit kendini pahalı hisseder. Bu durum ergen birey yanlış ortamlarda ve yanlış şahıslarla bulunduğu takdirde çok büyük bir risk yaratır. Bir kümeye ilişkin hissetmek isteyen ergen yanlış olduğunu bilmesine karşın o küme kimliğine uygun davranışlar sergileyebilir. Bu kolay bir formda okul kurallarına ve öğretmenlerine karşı gelerek arkadaşları ortasında tanınan olmak isteği ile olabileceği üzere, bir çeteye katılmak, husus kullanımı ya da hırsızlık üzere daha önemli sonuçlar doğurabilecek davranışlar da olabilir. Buradaki gaye bir halde kabul görmektir. Davranışın uygun ya da makus olmasının bir değeri yoktur. Lakin kabulle bir arada hürmet görmek de büyük değer teşkil eder. Bu saygıyı insanları endişe ve tehdit ederek kazanacağını düşünen biri olumsuz davranışlara başvurmayı tercih ederken, başarılarıyla kabul göreceğine inanan biri kendini daima çalışmaya verir. Bu ortada her ikisi de fikir bakımından yanlıştır. Kabul görmek ne tek başına muvaffakiyetle ne de dehşetle ilişkilendirilebilinir.
Bununla birlikte bilhassa küme kimliğiyle hareket eden ergen birey kendini bir yerden sonra bir çıkmazın içinde bulur. Bilhassa sağlıklı bir kimlik (ben kimim, neyim, hayallerim, yanlışsız ve yanlışlarım neler) geliştirememiş olan birey bir küme içerisinde yer aldığında o kümesi doğrusuyla yanlışıyla benimser ve fanatizm meydana gelir. Bir yapılanmayı ne olursa olsun fanatikçe savunup, uğruna ziyan görmeyi kabul eden şahıslar bu kümeye dahildir. Bilhassa berbat niyetli beşerler bu savunmasız gençleri tespit edip, onların gereksinim duydukları saygıyı, sevgi ve kabulü verdiklerinde istedikleri üzere manipüle edebilirler. Artık o ortam genç için bir aile halini alır ve o ortamda ihtiyaçlarını gidermek ismine her şeyi yapabilir hale gelirler. Bu çeşitli çete ve örgütlere üye olmak olabileceği üzere günlük hayatta çok daha sık karşımıza çıkan kadro ve siyasi fanatizm biçiminde de kendini gösterebilir. Bu beşerler için dahil oldukları kümeye yapılan bir tenkit ve suçlama kendilerine yapılmış olarak algılandığından (grup kimliğini benimseme) her türlü uç davranış da gözlemlenebilir.
Bu şahıslar bazen nasıl bir kümeleşmenin içinde olduğunu anlayıp farkına varsalar da artık kimi şeyler için çok geç kalındığında şiddetli bir depresyon ve çaresizlik hissi ile birlikte şiddetli bir depresyon, alkol, husus kullanımı, kendine ziyan verme ve intiharla sonuçlanabilir.
Böylelikle ailedeki ilgi, kabul ve sevgi eksikliğinin ne noktalara varabileceğini görmüş oluyoruz. Lütfen üstteki üzere durumlarla karşılaştığınızda size yol gösterecek bir uzmana süratlice başvurun.
