Tiroid bezi, boynun ön bölümünde gırtlağın altında bulunan ve şekil itibariyle kelebeğe benzetebileceğimiz bir bezdir (endokrin bezi). Temel görevi hormon salgılamaktır. Bedenimizde meydana gelenlerin komutlarla idare edildiğini, komutlarınsa hormonlara bağlı olduğunu düşünecek olursak bu küçük organın tüm beden için ne kadar önemli olduğunu anlayabiliriz. Tiroid bezi, vücudun her hücresine kemiklerinizden, kaslarınızdan, cildinizden, sindirim sisteminize, kalbinize, beyninize ve daha pek çok organa ulaşan ve vücudunuzun metabolizması ile ilgili tüm fonksiyonları düzenleyen hormonları salgılar. Cildinizdeki sorunlar tiroidin belirtisi olabilir.
Tiroidiniz, tiroid hormonlarını üretmek için yakıta ihtiyaç duyar ve bu yakıt besinlerle birlikte alınan iyottur. Hindi göğsü, iyotlu sofra tuzu, deniz ürünleri, süt ve ekmek gibi gıdalarda bulunan iyot, bu besinlerin tüketilmesiyle kan dolamışına geçer ve sonrasında tiroidiniz gerekli olan bu maddeyi kanınızdan alarak T4 – T3 adları verilen iki tür tiroid hormonu yapmak için kullanır. Bu iki hormonun dışında, tiroid bezinde kalsitonin denen ve kandaki kalsiyumun kemiklere alınmasında görevli olan başka bir hormon daha üretilir.
Guatr dışında bilinmesi gereken tiroid hastalıkları nelerdir
Tiroid bezinin büyümesi sonucu oluşan guatr, zamanla kendini nodül oluşumları ile değişik tiroid hastalıkları şeklinde gösterebilir. Tiroid bezinin fazla hormon üretmesi sonucu hipertiroidi, tam tersi olan tiroid bezinin az çalışması sonucunda da hipotiroidi rahatsızlığı meydana gelir. Ancak tiroid bezinde kistik yapılar meydana gelmişse bu rahatsızlık nodüllü guatr olarak adlandırılır.
Tiroid hastalıkları ve belirtileri nelerdir
Hipotiroidi tiroid bezinin az çalışması sonucu T4 ve T3 hormonlarının az salgılanmasına bağlı olarak tiroid yetmezliği (hipotiroidi) meydana gelir. Tiroid yetmezliği vücudumuzun tüm metabolizmasının yavaşlamasına, bunun yanı sıra hareketlerde yavaşlama, uykusuzluk ve ruhsal anlamda çöküntüye neden olabilmektedir.
Hipertiroidi tiroit bezinin fazla çalışması sonucu T4 ve T3 hormonlarının aşırı salgılanmasıyla oluşur ve zehirli guatr olarak da bilinmektedir. Çarpıntı, sıcağa tahammülsüzlük, aşırı terleme, kilo kaybı yaşaması, uyku ve adet düzensizlikleri, ellerde titreme gibi belirtilerle kendini gösterir. Bunlarla birlikte, hipertiroidin genel belirtileri; gözlerde ileri doğru fırlama, kemik erimesi, aşırı susama, kaslarda zayıflık, saçlarda incelme ve dökülme, ciltte kırmızı yumrular, ciltte incelme, bağırsak hareketlerinde artış ve ishal, sinirli ve tahammülsüz olma durumu, cinsel isteksizlik
Guatr tiroid bezinin zamanla normal boyutundan daha fazla büyümesidir ve en sık belirtisi olarak şişmesi görülür. Cilt yüzeyinde ortaya çıkan bu şişlikler oldukça belirgindir. Ancak bazı hastalarda da hiçbir belirtiye rastlanmamaktadır. Guatr hastalığının diğer belirtileri arasında; mide bulantısı, kusma, titreme, terleme, horlama ve nefes darlığı, gözlerde şişme, sindirim sisteminin bozulması ve kalp çarpıntısı görülebilir.
Nodül guatr içerisinde oluşan normal dışı dokulardır. Nodül rahatsızlığında görülen belirtiler genelde kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bu belirtiler; sinirlilik, asabiyet, sıcağa dayanamama durumu, kaslarda güçsüzlük, hiperaktivite, uyku sorunu, kısırlık
Tiroidit tiroid bezinin iltihaplanması olarak ortaya çıkar ve birkaç türe sahiptir.
Akut Tiroidit iltihaplanmanın nedeni bakteri kaynaklıdır.
– Cildinizdeki sorunlar tiroid hastalığının belirtisi olabilir…
– Tiroid Problemlerinin Sinsi Belirtileri
– Cildinizdeki Değişiklikler
Hipertiroidisi olanlarda, deri nemli ve yumuşaktır. Genellikle pürüzsüz, kadife gibi ancak çok daha ince bir cilde sahip olurlar. Tırnakların aşırı büyümesi ile birlikte, ellerde ve yüzde kızarmalar görülebilir. Vücudun tümünde kaşınma belirtileri ortaya çıkar ve cildin pigmentasyonunda artış gözlemlenir. Saçlarda ise incelme görülür.
Öte yandan hipotiroidizmde ise tiroid hormonunun azalmasından dolayı metabolizma yavaşlar. Yorgunluk, halsizlik, depresyon, kabızlık ve cilt sorunları ortaya çıkar. Hastaların soluk, kuru, soğuk ve pürüzlü, turuncu – sarı renkte bir cilde sahip oldukları görülür. Kuru ve kaşıntılı olan ciltte çatlaklar oluşmaya başlar. Bu da iyileşmesi zaman alan yaralara dönüşür.
Peki ya Hipertiroidin her şeyi hızlandırdığını biliyor musunuz
Sindirim sisteminiz de bunlardan yalnızca biri, hipertiroid hastalarının pek çoğu aşırı aktif bir tiroidin sayesinde kendilerini günde birkaç defa tuvalete giderken buluyor. Aksine hipotiroid hastalarının en büyük şikayetiyse yavaş bağırsak hareketleri sonucu meydana gelen kabızlık.
Fazla kilolarınızın nedeni tiroid mi
Hipertiroid hastalarında metabolizma hızlandığından iştah artışına rağmen aşır miktarda kilo vermenize neden olabilir. Hipotiroid hastalarında ise durum tam tersi metabolizma yavaşladığından kiloda artış meydana gelir ve hastalar alınan bu kiloları vermekte zorlanırlar.
Menstural dengesizlikler bir hormon sorununun belirtisi olabilir
Progesteron ve östrojen hormonları regl dönemlerinin düzenli olmasını sağlar. Düzenli regli süreci hormonların mükemmel derecede işleyişi ile bağlantılıdır çünkü vücudunuz yumurtlama sürecinde tüm hormonlardan etkilenir. Metabolizmanın çalışmasını düzenleyen tiroid hormonu regli sürecinin üzerinde problem yaratabilir.
Şöyle ki; hipertiroid rahatsızlığı olan kadınlarda regli dönemlerinde kanama ciddi oranda azalır. Hipotiroid rahatsızlığı olan kadınlarda ise cinsel isteksizlik ve yumurtlamada azalma gibi sorunlar görülür.
Tiroide bağlı saç kaybı
Hipertiroid ve hipotiroid hastalarının saçları kurur, hassaslaşır ve saçlarda dökülmeler meydana gelir. Bu dönemde saçlarınızı içeriden beslemek, stresten uzak kalmak önerilir.
Sağlıklı bir tiroid için sağlıklı beslenme tüyoları
Selenyum minerali tiroid hormonu için önemli bir rol üstlenir. Selenyum seviyesin korumak için balık, hindi, karaciğer, karides, mantar, tam tahıllar, mercimek ve ay çekirdeği tüketilmelidir.
Hipotiroidi hastalarında kabızlık görülebileceğinden sindirime yardımcı olan lif zengini sebze ce meyvelerin tüketilmesi faydalı olacaktır. Bunun yanında, tam tahıllı gıdaların da mutfağınızdan eksik olmaması gerekiyor.
Hipertiroidi rahatsızlığında metabolizmanın hızlı olması nedeniyle hastaların bağışıklık sistemi zayıflar. Bu sebepten dolayı hastaların bağışıklık sistemini güçlendirecek A, C, E vitamini yönünden zengin besinleri tüketmeleri önerilir.
Genel olarak sağlığınız için faydalı, besleyici gıdalar yönünde tercihinizi yapın. Basit karbonhidratları azaltın, sebze, meyve, tam tahıllı yiyecekler, protein yönünden zengin balık ve fasulye gibi yağsız kaynakları tercih edin. Kötü yağlardan uzak durun, yağlardan tercihiniz de zeytinyağından yana olsun.
Hipotiroidi hastaları aynı zamanda yavaşlayan metabolizmanın hızlanması için yaşam tarzında revizyona gitmelidir. Sağlıklı beslenmenin yanı sıra düzenli egzersiz yapmak metabolizmanın hızlanmasına ve kas kitlesinin artmasına yardımcı olacaktır.
Tiroid fonksiyonunu geliştirmek için iyot zengini gıdalardan daha fazla tüketin.
– Az yağlı peynir tercih edin.
– İnek sütü için.
– Yumurta yemeyi ihmal etmeyin.
– Az yağlı dondurma yiyebilirsiniz.
– Az yağlı yoğurt tercih edin.
– Tuzlu su balıklarından sevdiklerinizi yiyin.
– Soya sosu tüketin.
Aşağıdaki gıdaları daha az tüketin; özellikle çiğ yenildiği zaman tiroid hormonu üretilmesini engelliyor. Bu gıdaları pişirdiğiniz zaman ise anti-tiroid özellikleri inaktive eder. Bu besinler tiroid fonksiyonunu düşüren goitrogens adlı kimyasallar içerir. Bu gıdaları her dört günde bir tüketin.
– Badem
– Karnabahar (hipotiroidizm varsa haftada iki kereden daha fazla yenmemelidir.)
– Darı
– Armut
– Şalgam
– Brüksel lahanası
– Mısır
– Hardal
– Çam fıstığı
– Lahana
– Marul
– Şeftali
– Soya
– Kanola yağı
– Yer fıstığı
– Ispanak
özel içeriğidir.
