Daha Önceki ve az tesirli usullerin, yerini çok daha tesirli rehabilitasyonlara bıraktığını söyleyen Türk Akciğer Kanseri Derneği TAKD Başkanı Prof. Dr. Nil Molinas Mandel, moleküler onkoloji ve genetik bilimindeki yeni büyümelerin, kanserin karışık yapısını kavramayı sağladığını belirtiyor. Mandel, akciğer kanseri hastalarının farklı genetik özelliklere sahip olduğunu ve rehabilitasyonların artık bu özellikleri hedef aldığını söylüyor. Üstelik hedefe müteveccih bu ilaçlar tesirlerini yalnızca hastalıklı hedef hücreler üzerinde gösteriyor.
Farklı kanser cinslerine göre farklı rehabilitasyon
Akciğer kanserlerinin ufak hücreli ve ufak hücreli dışı olmak üzere iki temel gruba parçaladığını söyleyen Prof. Dr. Nil Molinas Mandel, ufak hücreli dışı kanserlerin yüzde 80-85 tesadüfülme oranıyla daha sık görülen grubu oluşturduğunu söylüyor. Prof. Dr. Nil Molinas Mandel farklı kanser gruplarının hastalığın büyüme sürati, biyolojisi ve başka uzuvlara dağılması açısından farklı bir seyir izlediğinin altını çizerek, geçmişten bugüne rehabilitasyon yaklaşımlarındaki gelişimi şöyle ifade ediyor: Bu kanser cinslerine göre rehabilitasyon tercihi de farklı olmaktadır. Ufak hücreli dışı akciğer kanserlerinin de farklı alt grupları vardır. Geçmişte uzun vakit tüm hastalara aynı rehabilitasyonlar uygulandı. Ancak son senelerde, ur biyolojilerinin farklı olduğu anlaşıldı ve bu alt gruplara göre rehabilitasyon yaklaşımlarımız değişti. Buradan yavaş yavaş rehabilitasyonlar bireye özel olarak başkalaşıma uğradı.
Akciğer kanserinde genetik farklılıklar ve sigaranın etkisi
Prof. Dr. Nil Molinas Mandel, Günümüzde artık rehabilitasyonu kanserin genetik özellikleri manipülasyona başladı. Bu genetik farklılıklar ve rehabilitasyonu belirleyecek değişinimlerin varlığını incelemek için patologlarla birlikte çalışmanın ehemmiyeti arkasıydı. Daha Öncekinden urun ufak hücreli ya da ufak hücreli dışı olarak belirlenmesi yeterli olmaktayken, artık bu grupları da alt gruplara ayırıyor, genetik farklılıkların araştırılmasını istiyoruz. Hastalarımıza, kemoterapi yanında farklı alternatifleri de sunmak için lüzumlu genetik testlerin yapılmasını önerebiliyoruz. Ancak, bu testlere göre hastalarımızın uygun bir rehabilitasyona yönlendirilmeleri söz mevzusu olmaktadır diyerek hastalığın önlenmesi için alınabilecek tedbirlere dikkat sürüklüyor: Bu büyümelerle daha öncekinden ümit veremediğimiz hastalarımıza daha pozitif bir bakış açısı sağlayabilir gidişata geldik. Ama her şeyden evvel hastalığın önlenmesi ve erken teşhis imkânlarının artırılması gerekir. Unutulmaması gerekir ki akciğer kanserleri yüzde 85-90 oranında sigarayla bağlantılıdır. Sigaraya başlamamak ve sigarayı bırakmak akciğer kanserini önleyebilir. Başka Bir Deyişle akciğer kanseri önlenebilir bir hastalıktır.
Genetik testler ile uygun hastalarda doğru rehabilitasyona yanıt oranı yüzde 60a kadar çıkıyor
Moleküler onkolojideki yenilikler ve gen değişinimlerinin ortaya konmasının bireyselleştirilmiş rehabilitasyonların uygulanmasını muhtemel kıldığını söyleyen Prof. Dr. Nil Molinas Mandel Böylece kemoterapiden bereket görmese de hedefli rehabilitasyonlarla yaşantısını sürdürebilecek alt gruplar ortaya çıktı. Ufak hücreli dışı akciğer kanserinde bir zamandır EGFR ismi verilen gen değişinimini hedefleyen rehabilitasyonlara ehemmiyetli miktarda cevaplar alınıyordu. Son senelerde yaşanan bir değişik ehemmiyetli büyüme ALK gen değişinimlerinin varlığının ortaya konması oldu. Doğru rehabilitasyon uygun hastalarda kullanıldığında yanıt oranı yüzde 60lara kadar çıkıyor. Bu umut verici ilaçlara her gün bir yenisi ilave edilmektedir. Ancak, her yeni ilacın tüm hastalara uygun olamayabileceğini de usta yakalamak koşuldur. Bunun ayırımı için klinisyen, hasta ve patolog arasında çok yakın bir işbirliği gerekmektedir. Bu balakaların ışığı altında, akciğer kanseri hastalarının bireye özel yaklaşımlar ve rehabilitasyonlar ile daha uzun yaşam kısmeti ve farklı rehabilitasyon alternatiflerinden faydalanabilme imkânı bulunduğunu söyleyebiliriz biçiminde konuşuyor.
İleri aşama kanserlerde uru hedef alan rehabilitasyon
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı Öğretim Azası Prof. Dr. Büge Öz ise kanseri erken safhada tutmanın çok ehemmiyetli olduğunu vurgulamanın yanı gizeme bugün artık ileri safhalarda bile yapılabilecek bazı şeyler olduğunu, ileri safhada kanserlerde ur bedende dağılmış olabileceği için cerrahinin yerine yalnızca uru oluşturan istenmeyen hücreleri hedef alan bazı özel rehabilitasyonlar olduğunu ifade ediyor. Prof. Dr. Büge Öz Bu hücrelerin değişinim dediğimiz, değişik hücrelerde olmayan bazı genetik özellikler kazandığını bugün biliyoruz. Bu gen farklılıkları hücreye hakimiyet dışı faize, hücrenin ebedileşmesi kendini hücre vefatından kurtarabilmesi ve ayrıca bedende yayılabilme gibi özellikler kazandırıyor. Artık bu genetik özelliklere müteveccih rehabilitasyonlar geliştirilmeye başlandı. Bunlar içerisinde bazılarının durdurulması, çok özel moleküler casuslar ile muhtemel olabiliyor. Bu moleküler casusların kullanılarak, urun, hücrenin ebediliğinin, aralıksız olarak artmasının ve beden içerisinde uzak yerlere gitmesinin önlenmesi hedefleniyor, diyerek yeni nesil rehabilitasyonların emellerini özetliyor.
Hasta kesinlikle onkolog ve patolog ile doğrudan irtibat içinde olmalı
Bu gen farklılıklarına karşı iki ilaç grubunun çok kısa vakitte çok iyi neticeler verdiğini ifade eden Prof. Dr. Büge Öz bu ilaçların hastaların sağ kalım olarak ifade edilen hastalıksız yaşam vakitlerinde de çok ciddi faydalar sağlamaya başladığını dikkat topluyor. Ancak bu rehabilitasyondan yararlanabilmeleri için hastalarda öncelikle bu gen farklılıklarının testlerle gösterilebilmesi gerekiyor. Bunlar rehabilitasyon kararını etkileyen ehemmiyetli testler olduğundan doğru yapılıp doğru açıklanmaları gerekiyor. Üniversite sağlık kurumuları, bazı devlet sağlık kurumuları ve özel laboratuarlarda bu testlerin güvenilir yapılabilmesi mevzusunda çok yakın gelecekte çok daha iyi bir yere geleceğiz diyen Patalog Prof. Dr. Büge Öz bu rehabilitasyonlardan yararlanabilecek hastaların birtakım genetik testlerle belirlendiğini söyleyerek, rehabilitasyondan faydalanmak isteyen hastalara şunları öneri ediyor: Ufak hücreli dışı akciğer kanseri tanısı almış hasta kesinlikle onkologuyla irtibatta olmalıdır. Bu testler için onkolog gerek görüyorsa hastasını uygun patoloji laboratuvarlarına refere edecek, hastayla ve patologla birlikte çalışarak neticeleri açıklayacaktır. Bu testler şimdilik iki taneyle başladı ama gelecekte devamının ve daha aşırısının geleceğine vicdandan inanıyorum. Böylece yakın gelecekte kanser ölümcül olmaktan çıkabilir ve hastaların, genetik özelliklerine göre kendilerine en uygun bireye özel rehabilitasyona erişmesi sayesinde sağkalım oranlarında ciddi çoğalışlar görülebilir.
