Türkiye’nin ilk yerli Hepatit B aşısını üreten Hacettepe Üniversitesi şimdi de Hepatit A aşısının yapımı için kolları sıvadı.
Türkiye’de ilk kere yerli morfin geliştirerek ruhsat alan Hacettepe Üniversitesi HÜ, yerli Hepatit B aşısının yapımını bitirdikten sonra şimdi de Hepatit A aşısı için harekete geçti. HÜ Eczacılık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Bülent Gümüşel, ilaç yapımının bir ülke için en ehemmiyetli silah olduğunu belirterek, ülkelerin kendi ilacını, aşısını hatta tıbbi malzeme ve aygıtını üretebilmesinin stratejik ehemmiyet taşıdığını vurguladı.
Sağlık hizmetinin yalnızca rehabilitasyonu değil aynı zamanda araştırma ve geliştirmeyi de içerdiğine işaret eden Gümüşel, Türkiye’de cumhuriyetin ilk senelerinde aşı yapımının yapıldığını, 1990’lı senelerin ortasından itibaren ise bu çalışmaların durduğunu anlattı. Türkiye’nin, Sağlık Bakanlığının da dayanağıyla yerli ilaç ve aşı yapımında yol aldığını, sanayiyle birlikte pek çok alanda çalışmaların başladığını dile getiren Gümüşel, 2023 vizyonu güzergahında da bu mevzuya ağırlık verildiğini belirtti.
“Yeni bir aşı için çalışmalara başladık”
Gümüşel, üniversite olarak, hem teknik ekipman hem analist alt yapısına sahip olduklarını ve AR-GE’ye önemsediklerini ifade ederek, ilk yerli morfin yapımından sonra geçtiğimiz günlerde yerli Hepatit B aşısı yapımının da bitirildiğini hatırlattı.
Üniversite, kamu ve sanayi iş birliğiyle Türkiye’de aşı geliştirme ve imal çalışmalarına devam ettiklerini söyleyen Gümüşel, “İlk yerli Hepatit B aşısını üretmiş olmanın onuruyla, şimdi Hepatit A aşısının geliştirilmesi için çalışmalara başladık. Bu ay içinde Hepatit A aşısına müteveccih çalışma tasarısını çıkartacağız. Daha sonra çalışmalar başlayacak ve teknoloji transferiyle bu aşı da Türkiye’ye kazandırılacak” diye konuştu.
Gümüşel, Hepatit A aşısı antijenin geliştirilmesi ve üretilmesinin de kendisinin yanı gizeme HÜ’den Prof. Dr. Sevda Şenel’in yürütücülüğünde, Prof. Dr. Neslihan Gürsoy, Prof. Dr. Meral Sağıroğlu, Doç. Dr. Emirhan Nemutlu ve Doç. Dr. Pınar Erkekoğlu’nun yer aldığı takım tarafından yapılacağını bildirdi.
Aşının üretilmesinin ardından Sağlık Bakanlığı’ndan uzun yarıyıl alımla alakalı destek bilave ettiklerini kaydeden Gümüşel, “Biz lafımızı tutarak, yerli aşımızı üretiyoruz. Sağlık Bakanlığından uzun yarıyıl alım protokolü yapılmasını temenni ediyoruz” dedi. Alım garantisinin yerli üretici için koşul olduğunun altını çizen Gümüşel, “Böylesi bir yaklaşım, yerli üreticinin önünü açacaktır zira, bu ehemmiyetli teknoloji gerektiren bir şey. Bu sebeple kesinlikle desteklenmesi gerekiyor” değerlendirmesini yaptı.
Hepatit A nedir?
Alakalı virüsün HAV karaciğerde yaptığı akut iltihabi bir hastalık olarak belirlenen Hepatit A; Hepatit B ve C’nin aksine kronikleşme özelliği taşımıyor, altı aydan uzun sürmüyor ve karaciğer kanserine neden olmuyor.
Bazı vaziyetlerde sağlık kurumuna uyuyuşu gerektirebilen Hepatit A’yı, hastaların büyük bvefatı farkında olmaksızın ayakta geçiriyor. Bazı vaziyetlerde ölümcül de olabilen hastalık, özellikle ileri yaşlarda çocukluk yaşından 5-10 kat daha fazla vefata yol açabiliyor.
Hastalık, belirtisiz seyredebileceği gibi 1-2 haftalık hafif belirtilerle veya aylarca devam eden ciddi bir seyir de gösterebiliyor.
Bulaşma tehlikeyi, şahsi hijyenin makûs olduğu, kalabalık etraflarda çoğalıyor. Virüs, Hepatit A hastasının dışkısıyla kirlenen su ve yiyecek maddelerinin harcanmasıyla berişiyor. Virüs berişmiş süt, pasta, et ve salata, özellikle midye gibi iyi pişmemiş deniz mahsulleri, pak suyla iyi yıkanmamış sebze ve meyveler hastalığa neden olabiliyor.
