Kadınlar, farklı uzunlukta adet döngülerine sahiptir. Aylık ortalama olarak kabul edilen süre 28 gün olsa da, bir sonraki ay 31 gün sonra ve bir sonrakinde 27 gün sonra adet olunabilir ve bu normaldir.
Adet döngüleri, bu normal aralığın dışına çıktığında düzensiz kabul edilir. Düzensiz bir adet döngüsü; 21 günden daha kısa süren ya da 35 günden daha uzun süren adet döngüleridir. Adet döngünüzü hesaplarken, kanamanın başladığı ilk gün 1.gündür ve döngünün son günü, bir sonraki adet döngüsündeki kanamanın ilk günüdür.
Düzensiz bir adet döngüsüne sahip olan kadınların merak ettiği konulardan biri, hamile kalmanın mümkün olup olmadığıdır. Ve evet, adet düzensizliğiniz olsa da hamile kalmanız mümkündür ancak biraz daha zor olabilir. Aylık adet döngülerinizin süresinden emin değilseniz, ne zaman yumurtladığınızı hesaplamak da zor olabilir.
Cinsel ilişkiyi yumurtlama günlerinize göre ayarlamak; doğurganlık döneminizde cinsel ilişkiye girmenizi gerektireceğinden, gebe kalma şansınız da artacaktır. Bir kadının doğurganlık günleri, yumurtlamadan birkaç gün önce ve tam yumurtlama gününe işaret etmektedir. Adet düzensizliği, düzensiz yumurtlamanın bir işareti olabilir. Bu durumda, her ay yumurtlamayabilirsiniz ya da aylık olarak farklı zamanlarda yumurtlayabilirsiniz. Düzensiz bir adet döngüsü ve hamilelik hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için okumaya devam edin.
Adet düzensizliği ve yumurtlama
Adet düzensizliği olsa da yumurtlamak mümkündür. Yumurtlamadan, adet benzeri kanamalar olması da mümkündür. Bu, genellikle rahim duvarı çok kalınlaştığında, dengesiz hale geldiğinde ve doğa olarak soyulduğunda olur. Yumurtlama öncesinde üretilen östrojen hormonu, yumurtlama sonrasında üretilen progesteron hormonu tarafından salgılanmaya devam ederse, rahim duvarı yumurtlamadan kalınlaşabilir.
Adet düzensizliğinin pek çok olası nedeni vardır. Bu nedenlerin pek çoğu, yumurtlamayı doğrudan etkileyebilir ve bu da kadının anne olmasını zorlaştırabilir. Bazı durumlarda ise, adet düzensizliğinin nedeni bilinmemektedir. Yumurtlama durumunuzu ve hamile kalma şansınızı etkileyebilecek bazı olası nedenler şöyledir:
PKOS Hastalığı
Polikistik Over Sendromu’nun kısaltması olan PKOS; kadın vücudunda çok fazla androjen salgılanması durumunda ortaya çıkan bir durumdur. Androjen hormonu, bazen erkek cinsellik hormonu olarak düşünülür. Çok fazla olduğunda, kadınlarda olgunlaşan yumurtaların fallop tüplerine salınmasını ve gelişmesini engelleyebilir.
PKOS, kadınların yüzde 20’sini etkileyen bir durumdur. Yumurta eksikliğine bağlı kısırlık faktörünün en yaygın nedeni olarak gösterilmektedir. Genetik bir bozukluk olarak ortaya çıkabileceği gibi; fazla kilolu olmak ve hareketsiz bir yaşam tarzına sahip olmak gibi faktörler de ortaya çıkmasına neden olabilir.
Menopoz Öncesinde Olmak
Menopoz öncesi dönem; bir kadının üreme hayatında progesteron ve östrojen hormonlarının doğal olarak azaldığı bir dönemdir. Bu, yumurtlamanın düzensiz olduğu ve menopoza işaret eden dönemlere neden olur. Menopoz öncesi dönem, yaklaşık 4 yıl sürmektedir. Ancak, bazı kadınlarda bundan çok daha uzun sürebilir.
Menopoz öncesi dönemin başlangıcı genellikle 47 yaştır. Bu dönem, 12 ay boyunca adet görmediğinizde bitmekte ve menopoz başlamaktadır. Bu dönemin başladığını aşağıdaki işaretlere bakarak anlayabilirsiniz:
– Gece terlemeleri
– Sıcak basmaları
– Huysuzluk
– Adet düzensizliği
Menopoz öncesi dönemde gebelik elde etmek mümkün olsa da, yumurtalar daha yaşlı ve potansiyel olarak daha kısa ömürlü olduğundan, bu dönemde çocuk sahibi olmak daha zor olabilir. Ayrıca, her adet döngüsünde yumurta bırakmayabilirsiniz.
Tiroit Bozukluğu
Tiroit; boynun tabanında yer alan, küçük ve kelebek şeklinde bir organdır. Bu, adet görmeyi etkileyen hormonları ve yumurtlamanın düzenlenmesinde yardımcıdır. Bir araştırmada; tiroit bozukluğu olan genç kızların yaklaşık yüzde 15’inde adet düzensizliği olduğu da bulunmuştur. Tiroit bozukluğunun işaretleri aşağıdakiler olabilir:
– Zihinsel bulanıklık
– Kilo değişiklikleri
– Kalp ve metabolik hız değişimleri
Kilo Durumu
Aşırı zayıf ya da kilolu olmak, vücutta hormonal işlevi kesintiye uğratan bir zincirleme reaksiyona neden olabilir. Bu da, düzensiz ve eksik yumurtlamaya neden olabilir. Bu da, adet düzensizliği ve adet görememeye neden olabilir.
Bir araştırmaya göre; Beden Kitle İndeksi 20’nin altında ya da 25’in üzerinde olan kadınların adet düzensizliği yaşama olasılığının, Beden Kitle İndeksi 20-25 arasında olan kadınlara göre 1.1 kat daha fazladır.
Stres
Stres faktörü, bir kadının yumurtlama döngüsü dahil olmak üzere, vücutta pek çok işlevi olumsuz etkileyebilir. Tıp öğrencilerinin incelendiği bir araştırmada; daha yüksek stres seviyeleri yaşayan kişilerde, adet düzensizliği riskinin daha fazla olduğu bulunmuştur.
Adet görmemenin olası nedenleri
Tıp dilinde “amenore” olarak bilinen adet görememe durumu, pek çok faktöre bağlı olarak ortaya çıkabilir:
Hamile olmak
Eğer, adet düzensizliği sorununuz yoksa ve birden bire adet gecikmesi yaşadıysanız, hamile olabilirsiniz.
Adetiniz geciktiyse ve aktif bir cinsel hayatınız varsa, muhtemelen aklınıza ilk gelecek şey gebelik olacaktır ve hemen test yapmak istersiniz. Peki, yaptığınız gebelik testinin sonucu pozitif çıkmadıysa ne olur? Hala hamile olmanız mümkün mü? Evet. Hamile olmanıza rağmen, evde yaptığınız bir gebelik testinin sonucu negatif çıkabilir. Bu durumda, en doğru sonuç için doktorunuzla görüşmek ve gerekli testleri yaptırmak en doğrusudur.
Emzirme döneminde olmak
Emzirme döneminde olmak, bir kadının adet görmesini engelleyebilir. Emzirme döneminde adet olmadan ne kadar süre geçer? Bu, kadının biyolojik faktörlerine ve ne sıklıkla emzirdiğine bağlı olarak değişkenlik gösterecektir.
Doğum kontrol hapları
Doğum kontrol hapları, adet düzensizliğine neden olabilir. Hamile kalmayı planlıyorsanız, ilacı bıraktıktan ne kadar sonra adet kanamalarınızın düzene gireceği, hangi ilacı kullandığınıza ve vücudunuza bağlı olarak değişecektir. Doğum kontrolü için yapılan bazı iğnelerde, adet kanamalarının düzene girmesi 6 aya kadar uzayabilir.
Aşırı kilolu ya da çok zayıf olmak
Kısırlık nedenleri arasında, obezite en yaygın nedenlerden biridir. Bir kadın, aşırı kilolu olduğunda adet düzensizliği yaşayabilir, hatta hiç adet görmeyebilir. Kilo kaybedildiğinde, adet döngüleri de geri dönebilir. Aynı durum, çok zayıf olması durumunda da geçerlidir. Çok az yağa sahip olmak, adet döngüsünü bozabilir. Adet döngülerinin düzene girmesi için kilo almanız gerekebilir.
Hamile kalmayı düşünüyorsanız
35 yaşın üzerindeyseniz 6 ay ve 35 yaşın altındaysanız 1 yıl boyunca, hamile kalmak için çalışmalarınızı devam ettirmeniz önerilir. Bu sürenin sonunda, bir değerlendirme yapılması için doktora gitmeniz önerilir.
Adet düzensizliğiniz varsa, kısırlık probleminiz de olabilir. Bu durumda, hem kadın hem de erkeğin değerlendirilmesi gerekir. Hamileliğinizi engelleyen birkaç faktör söz konusu olabilir. Ayrıca, erkeğe bağlı kısırlık durumu da düşündüğünüzden daha yaygın bir durumdur.
Yumurtlamanızı engelleyen faktör ve diğer doğurganlık problemlerinin varlığına bağlı olarak, hangi tedavi seçeneğinin tercih edileceği değişkenlik gösterecektir. Doktorunuz, yaşam tarzı alışkanlıklarınızı değiştirmenizi, kilo almanızı- vermenizi ya da ilaçları değiştirmenizi önerebilir. Ayrıca, tüp bebek tedavisi gibi doğurganlık tedavileri ya da altta yatan hastalığın tedavi edilmesi de gerekli olabilir.
Prof. Dr. Bülent Tıraş
özel içeriğidir.
