Kapalı mekanlarda ve toplu taşımada, hastanın öksürmesi veya aksırması mikrobun bulaşması için yeterli olur. Rehabilitasyondaki büyümeler ve aşılama sayesinde günümüzde daha basit rehabilitasyon edilse de, hala ölümcül olabiliyor. Dünyada her sene 4.5 milyon şahsın yaşamını kaybetmesine neden olan bu hastalığın ismi; zatürre! Acıbadem Altunizade Sağlık Kurumu Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Çağlar Çuhadaroğlu zatürreye karşı alınması gereken ihtiyatları anlattı, önemli uyarılarda bulundu.
Kapalı mekanlardan uzak durun
Zatürre mikrobu solunum yoluyla basitlikle bulaşabildiği için tehlike grubundaysanız kapalı mekanlardan olası olduğunca kaçının. Şayet kesinlikle bulunmanız gerekiyorsa maske takmayı ilgisizlik etmeyin.
Ellerinizi sık sık yıkayın
Özellikle toplu taşıma gibi kalabalık etraflarda bulunduktan ve tokalaştıktan sonra, yemeklerden evvel ellerinizi kesinlikle sabunla yıkayın. Prof. Dr. Çağlar Çuhadaroğlu devireme müddetini kısa yakalamamanız gerektiği ihtarında bulunarak, “Bu gidişatta mikroplar yeterince arınılamıyor ve hastalık dağılmaya devam ediyor. Mikroplardan temizletmek için ellerinizin her bölgesini bilekler, avuç içleri, parmaklar, parmak araları, el sırtı ve tırnak içleri sabunla en az 15’er saniye ovmayı ilgisizlik etmeyin” diyor.
Uykusuz kalmayın
Güçlü bir bağışıklık sistemi için, günde 7-9 saat yatmaya itina gösterin. Hafta sonları da dahil olmak üzere uyku kumpasınızı bozmayın ve içki, kafein ile geç saatlerde yemek yemek gibi uyku niteliğinizi negatif etkileyecek olan faktörlerden de kaçının.
Bol bol su için
Zatürreden korunmanın bir başka ehemmiyetli yolu da, her gün bol bol su içmek. Prof. Dr. Çağlar Çuhadaroğlu, ağız ve buruna erişen mikropların, bu bölgeler kuru ise daha rahat yerleştiklerine dikkat sürükleyerek, “Burun ve ağız bölgesinin nemli kalması için yalnızca yaz aylarında değil, güz ve kış aylarında da bol su içmek çok ehemmiyetli. Bu sebeple her gün 2 – 2.5 litre su içmeyi asla ilgisizlik etmeyin” diyor.
Beslenmenize dikkat edin
Bağışıklık sisteminizi kuvvetlendirmek için sıhhatli ve balanslı beslenmeye itina gösterin. Bunun için süt ve süt mahsulleri, protein kaynakları et, yumurta ve baklagil gibi, mevsim sebze ile meyveleri ve karbonhidrat kaynaklarını hububatlar sofranızdan yetersiz etmeyin. Kahvaltı başta olmak üzere öğünlerinizi aksatmamanız da çok ehemmiyetli. Yetersiz beslenmenin yanı gizeme katkılı yiyecek kullanımı da enfeksiyonlara taban hazırlayabiliyor. Yiyeceklerin dayanıklılığını artırmak için kullanılan katkıların kimilerinin antibiyotik tesirli olması, bağırsaktaki faydalı mikropları öldürebiliyor ve dışarıdan gelen hasarlıların hastalık yapmasına neden olabiliyor.
Sigara içilen etraflarda bulunmayın
Sigara gibi makûs alışkanlıklardan uzak durmanız da çok ehemmiyetli. Zira sigara hava yollarının yapısını bozarak mikropların bu bölgeye yerleşmelerine olanak tanıyor. Sigara içindeki hasarlılar, hava yolunun içini döşeyen ve hava yolunu enfeksiyonlara karşı koruma sağlayan çeperi yıprandırıyor. Mikroplar eskiyen bu çepere basitçe tutunup kana karışıyor. Günde 10-20 sigara içen şahıslarda zatürre 2.3 kat, 1 kutu içenlerde ise 4 kat fazla oluyor.
Grip aşısı olun
Zatürreden korunmak için en tesirli usullerden biri de, grip aşısı yaptırmak. Zira grip zatürreye çevirebiliyor veya hastalığın yaradılışına taban hazırlayabiliyor. Özellikle çok rakamda şahısla temas edenlerin, 65 yaş ve üzeri bireylerin, gebelerin, KOAH ve astım gibi kronik akciğer hastalıkları olanların, diyabet hastalarının, kalp ve damar hastalarının her sene Ekim – Kasım aylarında grip aşısı yaptırmaları öneriliyor. Prof. Dr. Çuhadaroğlu, cemiyette grip aşıları hakkında doğru sanılan bir hayli yanlış bilgi olduğuna dikkat sürükleyerek, “Misalin aşının gözetici tesiri 2 haftada oluştuğu için bu süreçte grip olunduğunda aşıdan kaynaklandığı düşünülüyor. Oysa sanılanın aksine aşı cansız virüs kapsadığı için grip yapmıyor.” diyor.
Zatürre aşısı yaptırın
Pnömokok zatürreye en sık neden olan mikroptur. KOAH ve astım hastaları, kronik hastalıkları olanlar böbrek, karaciğer, diyabet, kalp ve damar hastaları, bağışıklık yetmezliği ve bağışıklık sistemini baskılayan rehabilitasyon görenler ile 65 yaş ve üzeri hastaların zatürreye en sık neden olan pnömokok mikrobuna karşı aşılanmaları öneriliyor. Yaşam süresince bir veya iki kere yapılması çoğu kere yeterli oluyor.
Klimalara dikkat
Klimalı etrafta bulunuyorsanız şayet doğrudan rüzgârın altında olmamaya itina gösterin. Zira klimaların filtre sistemlerinde uygun nem ve ısıda üreyen “lefionelle pnömonisine” maruz kalabilirsiniz. Cemiyetteki öğrenilen ismiyle lejyoner hastalığı özellikle tehlike altındaki şahıslarda ölümcül olabiliyor.
Soğuk havada atkı kullanın
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Çağlar Çuhadaroğlu hastalıklardan korunmak için kesinlikle burnunuzdan soluk almanız gerektiğini anımsatarak, “Zira soğuk havayı doğrudan ciğerlere sürüklemek mesele oluşturuyor. Soğuk hava burun, boğaz ve hava yolu iç çeperinin soğumasına kan akımının bozulmasına, çeperin çatlamasına, çeper üstündeki gözetici tüylerin işlev bozukluğuna neden oluyor. Burun solunumu yapısı gereği havayı ısıtıp ıslatıyor. Burun solunumu, daha sıcak havayı solumamızı sağlayıp enfeksiyon tehlikesini eksiltiyor. Soğuk havada pak bir atkıyla ağız ve burnu kapamak havanın azıcık ısınmasını sağlayacağı için faydalı olabiliyor.” diyor.
