Çoğunlukla ağır hastalıklar sebebiyle rehabilitasyon gören hastalarda ortaya çıkan deliryum : nerede olduğunu karıştırma, refakatçilerini tanımama, absürt sapan konuşma…
Psikiyatri uzmanı Prof. Dr. Kemal Arıkan, deliryumun şahısta dikkat ve hafıza gibi bilişsel işlevler ile tavırlarda bozulma ile sonuçlanan, süratli ve dalgalı seyirli bir tablo olduğunu ve sıklıkla ağır bir tıbbi hastalık sebebiyle sağlık kurumunda uyumakta olan hastalarda ortaya çıktığını belirtti.
DELİRYUM NEDİR?
Deliryum, şahısta dikkat ve hafıza gibi bilişsel işlevler ile tavırlarda bozulma ile sonuçlanan, süratli ve dalgalı seyirli bir nöropsikiyatrik tablodur.
Deliryum hastaları uyku açıkgözlük sisteminde bozulma fazla uyarılmışlık ya da serinkanlılık, gündüz uykuluğu, gece ise ajitasyon-hareketlilik, dikkat-hafıza işlevlerinde gerileme ve yosunu bozuklukları hayal görme, şahısları karıştırma sergilerler. Hastalar sıklıkla nerede olduklarını karıştırırlar, absürt sapan konuşabilirler, refakatçilerini tanıyamayabilirler, hiddetli ve fobili görünürler.
DELİRYUMUN NEDENLERİ
Deliryuma sebebiyet veren hastalıklar sıklıkla beynin dışındaki uzuvlarla ilişkili tıbbi hastalıklardır örn. karaciğer sirozu, ciddi kalp noksanlığı, solunum sisteminin ciddi hastalıkları, ileri seviyede anemi, bedenin büyük travmaları, büyük operasyonlar, ağır enfeksiyonlar gibi. Daha ender olarak içki, bazı serinkanlılaştırıcılar, ilaçlar ve beynin birincil hastalıkları örn. ensefalit denilen beyin iltihabı deliryum nedenidir.
Deliryum sıklıkla altta uyuyan tıbbi hastalığın ciddiyetini gösteren bir bulgu olarak kabul edilmelidir. Öte taraftan deliryum, hastaların emelsiz tutumları ve buna bağlı rehabilitasyon geçimsizlikleri sebebiyle tıbbi hastalıkların rehabilitasyonunu güçleştirebilir.
DELİRYUM TEDAVİSİ
Deliryum sıklıkla altta uyuyan tıbbi hastalığın başarıyla rehabilitasyonunu takiben geriler ve iyileşme meyli gösterir. Deliryum tıbbi rehabilitasyona geçimin sağlanabilmesi ve bireyin yanlışlıkla kendisini yaralaması cinsinden tehlikelerin eksiltilmesi emeliyle antipsikotik denilen ilaçlar kullanılarak hakimiyet altına alınır.
Her deliryum olgusunda, bireyin hangi tıbbi sebeple deliryum yaşadığının incelenmesi birincil öncelik taşıyan bir husustur. Bu sebeple muhtelif kan muayeneleri ve görüntüleme usullerine başvurulmalıdır.
