Çocukluk yarıyılı berişici hastalıklarından bkocaman olan suçiçeği ilerleyen yaşlarda yine karşınıza çıkabilir. Varicella zoster adlı virüsün yol açtığı hastalığın erişkinlikteki ismi zonadır.
Millet arasında gece yanığı olarak da bilinen ve şiddetli ağrılara yol açan zonanın ortaya çıkmasında stres etmenleri ilk tasarıda yer almaktadır. Memorial Antalya Sağlık Kurumu Cildiye Bvefatı ’nden Uz. Dr. Lütfiye Çoban, zona hastalığı ve rehabilitasyonu hakkında balaka verdi.
Bağışıklık sistemi düşerken zona çıkıyor
Çocukluk yarıyılında suçiçeği hastalığı geçirilmesine ve aşı olunmasına karşın virüs bedenden tamamen atılmamaktadır. Duyusal asap köklerinde ömür boyunca uyku halinde gizli kalır.
İlerleyen yaş ve kronik hastalıklar ya da enfeksiyonlar sebebiyle zayıflayan bağışıklık sistemi, hastalığın yine uyanmasına neden olur. Stres, bunalım, yeis ve fazla bitkinlik de hastalığı tetikleyen öbür nedenler arasında yer almaktadır.
Bu etmenlerle virüs yine aktive olduktan sonra süratle tene ilerler ve ağrı, yanma, kaşınma, kızarıklık, su dolu kabarcıklar biçiminde döküntülere yol açar.
Şiddetli ağrılara yol açabiliyor
Belirtilerin şiddeti ve süresi hastanın yaşına ve bağışıklık sisteminin gidişatına bağlı olarak farklılık gösterebilir.
Çoğunlukla döküntülerden birkaç gün evvel ağrı, yanma kaşınma biçiminde şikayetler başlar.
Hastalık, döküntülerden evvel şiddetli ağrı ile de kendini gösterebilir.
Bu vaziyet, ağrının olduğu bölgeye göre sıklıkla kalp krizi, böbrek taşı veya apandisit ile karıştırılabilmektedir.
Böyle vaziyetlerde ten döküntüleri genellikle ağrı başladıktan birkaç gün sonra ortaya çıkmaktadır.
Erken rehabilitasyon ağrının şiddetini eksiltmede en tesirli etmen
Zonanın en kasvet veren bulgusu ağrıdır. Ağrı ve döküntülerin hakimiyeti açısından rehabilitasyona erken başlanması büyük ehemmiyet taşımaktadır.
Döküntüler ortaya çıktıktan sonra ilk 96 saat içinde yapılan tesirli rehabilitasyon; döküntü, ağrının şiddeti ve zonanın uzun yarıyıl tesirlerini belirgin biçimde eksiltmektedir.
Yaş ilerledikçe hastalığın seyri de değişiyor
Döküntüler bedenin rastgele bir yerinde olabilir. Ancak tipik olarak bedenin bir yarısında görülür.
Yaş etkeni, bağışıklık sistemi ve şahsın yandaş bir hastalığı olup olmadığı döküntülerin şiddetinde de değişikliklere yol açabilir.
Bağışıklık sistemi güçlü ve genç hastalarda birkaç tane böcek ısırığını anımsayan kabarcıklar biçiminde olabilirken, yaşlı ve bağışıklık sistemi zayıf bireylerde yanık benzeri içi su veya kan dolu kabarcıklar halinde görülebilir.
Zona döküntüleri iç uzuvlarda görülürse…
Zona döküntüleri seyrek iç uzuvlarda, hatta gözde de görülebilir.
Gözde olması görme meselelerine; kulakta olması ise kulak çınlaması ve dinleme problemlerine yol kalemtıraşı için yakın takip gerektirir.
İyileşme süreci takribî 2 ay sürebilir
Hastalık genç hastalarda 2-3 haftada, yaşlı bireylerde ise 6-8 haftada iyileşir.
Zona hastalarının büyük çoğunluğu hastalığın rastgele uzun süren tesirlerini yaşamazken, takribî %3 ’şanda zonaya bağlı nöropati denilen uzun yarıyılda gerileyen bazı tesirler ortaya çıkabilmektedir.
.
