Panik Atak; dehşet, telaş ve huzursuzluk belirtilerinin ansızın başlayıp, rahatsızlığın 10 dakika içinde en üst seviyeye ulaştığı, 13 adet vücutsal ve düşüncesel belirtiden en az 4’ünün yaşandığı bir ankisyete (kaygı) nöbetidir.
Bu 13 belirti şunlardır.
Çarpıntı, kalp suratında artış, kalp seslerini duyuyor üzere hissetme
Terleme
Titreme ve ya sarsılma hissi
Boğulma ya da nefes alamama, nefesinin yetmediği hisleri
Tıkanma, soluğun kesilmesi hisleri
Göğüste ağrı yahut göğüste bir rahatsızlık hissi
Bulantı ya da karında ağrı ya da karında bir rahatsızlık hissi
Çevreyi olduğundan farklı, güya gerçek değil üzere hissetme ya da kendini etraftakilerden ayrılmış, olağandışı, farklı bir formda algılama hali
Baş dönmesi, dengesizlik, başta sersemlik hissi, bayılma hissi, yere düşecek üzere olma
Denetimini kaybetme, delireceğini düşünme halinde bir dehşet
O anda, kalp krizi geçireceği ya da öleceği korkusu
Uyuşma, hissizlik, yanma, karıncalanma hisleri
Üşüme, ürperme, soğuk ya da sıcak basmaları, basından aşağı kaynar su dökülmüş yahut hamama girmiş üzere olma
Yukarıda da belirtildiği üzere panik atak belirtilerinin hepsi aynd agörülmek zorunda değil en az 4 adedinin olması kişinin panik atak geçirdiğini söylemek için kafidir. Ayrıyeten panik atak sebepsiz olarak ansızın başlayabileceği üzere, muhakkak kimi durum ya da ortamlarla bağlı de olabilir. Örnek olarak korkulan bir hayvan görme, kalabalık bir ortamda bir faaliyet (konuşma, yemek yeme gibi) bir durumu takiben de başlayabilir.
PANİK BOZUKLUK ise; panik ataklarının; beklenmedik vakitlerde ve tekrarlayarak oluşması atakların tekrarlayacağı tarafında daima bir korku yaşanması atağın sonunda olabileceğini düşündüğü olumsuz şeyler (ölmek, delirmek, kalp krizi geçirmek seklinde) ile ilgili tasa duyulması ya da bu ataklarla ilgili olarak birtakım davranışlarında değişiklikler yapılması formundaki bir rahatsızlıktır. Dolayısı ile panşk atak bir çok ruhsal hastalık sırasında ortay acıkabilen bir belirti iken PANİK BOZUKLUK tanısı konabilmesi için beklenmedik panik ataklar, beklenti anksiyetesi ve/veya kaçınma davranışları da gerekmektedir.
Agorafobi ise; kişinin yalnız kalmaktan, kaçmanın, o ortamdan uzaklaşmanın kolay olmayacağı ya da her hangi bir rahatsızlık hissetme anında yardım alamayacağı topluma açık yerlerde olmaktan endişe duymaktadır. Panik Bozukluk ya da Agarafobi tek başlarına da görülebilir birlikte de görülebilir.
Bu şahıslarda gördüğümüz birtakım ortak özellikler ortasında, tek başına dışarıya çıkamama ve yanlarına diğer bir kişiyi alma, kalabalık caddelerden geçememe, kalabalık mağaza, marketlere girememe, kapalı ortamlar (tünel, köprü ve asansörler gibi) ve kapalı araçlardan (metro, otobüs, uçak gibi) kaçınma sayılabilir. İleri evrelerde şahıslar meskenlerinden çıkmayı reddedip etraflarındakileri de kendileri üzere konutta tutmaya zorlayabilirler. Toplumsal alakalar bozulup boşanmalara yol açabilir.
Panik Bozukluğun hayat uzunluğu görülme yaygınlığı %1.5-3 ortasında değişmektedir. Bayanlarda erkeklere nazaran daha sık görülür. Hastalığın başlangıç yaşı değişkenlik göstermektedir. Çocuklarda çok ender ortaya çıkan hastalığın birinci ortaya çıkış yılları 18-25 yaş ortasıdır. Hastalık 30-40’lı yaşlarda yüzünü önemli biçimde göstermektedir. Panik atağın genetik olup olmadığı konusunda rastgele bir bulguya rastlanmamıştır. Panik atak krizi geldiğinde 5-20 dakika sürmekte ve şiddeti hastadan hastaya değişmektedir. Panik atak hastanın hayat kalitesini olumsuz etkileyen bir hastalıktır. Krizler ve vefat korkusu üzere nedenlerle hasta meskende tek başına kalamamak, tek başına dışarı çıkamamak üzere aksiliklerle karşılaşmaktadır. Daima başına makûs bir şey geleceği ve yabancıların ona yardım etmeyeceğinden korkan birtakım hastalar mesleklerini toplumsal hayatlarını bırakmak zorunda kalabilmektedirler. Hasta bazen şuur altında biriktirdiği dehşetlerini güya gerçekmiş üzere görebilir. Kaygıların ve yaşananların ciddiye alınmaması ise ailevi ilgilerin zedelenmesine dahi yol açabilmektedir. İzole bir hayat yaşayan hastaların durumu ise ağırlaşmaktadır.
Panik bozukluğu olan birçok insan; kalp krizi geçireceğini, öleceğini, atakların tekrar olacağını, felç geçireceğini düşünerek daima tasa, kaygı içinde bulunma halindedir. Diğer bir rahatsızlığa bağlı olarak ortaya çıkmaz. Panik bozukluğu, beynimizde nöron ismi verilen hudut hücrelerinden salgılanan, heyecan ve duygusal yaşantılarımızı düzenleyen birtakım norotransmitterlerin olağandışı çalışması sonucu oluşmaktadır. Günlük yaşantımızda yaptığımız kimi davranışlarımızın sonucunda ortaya çıkan ve büsbütün “doğal ve zararsız” olan çarpıntı, terleme, nefes sıkışıklığı ya da baş dönmesi üzere bedensel belirtilerin, hasta tarafından makûs bir hastalığın belirtileri olarak kıymetlendirilmesi ve bunun sonucunda da “kalp krizi geçiriyorum, öleceğim”, “çıldırıyorum”, “felç olacağım” formunda yanlış yorumlanması ile tetiklenir.
Hastaların birden fazla %40-80’inde majör depresyon dediğimiz tablo hastalığa eklenip durumu ağırlaştırmaktadır. Şahısların bahsetmemesine rağmen intihar riski yüksektir. Hastaların %20-40’inda alkol ve unsur bağımlılığı görülmektedir. Kişi ilerleyen devirde konuta bağımlı hale gelebilmekte ya da hastane, eczane üzere yerlere yakın olmayı yeğlemektedir. Hasta bu hususa yakın olmayan hekimleri bir dolaşıp gereksiz ya da yanlış tedaviler almaktadır. Etrafı ile irtibatı bozulan kişinin mesleksel, toplumsal, ailesel fonksiyonelliği azalmaktadır. Dolayısı ile kesinlikle gerçek ve vaktinde teşhis ve tedavi edilmesi öbür hastalıkların ortaya çıkmasının da önüne geçecektir.
TEDAVİ
İlaç ile birlikte bilhassa bilişsel davranışçı psikoterapi uygulanır ise sonuçlar epeyce yüz güldürücüdür. Kişinin hastalığı hakkında bilgilendirmesi psikoeğitim bile bazen hastaların neredeyse yarısının rahatlamasına yol açmaktadır. Dolayısı ile Panik bozukluk psikiyatri uzmanı tarafından tertipli takip ve tedavi ile rahatlıkla düzelebilen bir rahatsızlıktır.
