Ceviz yağında ayrıca bedenimiz tarafından birleşimlenemeyen ancak beden işlevlerimizin muntazam biçimde çalışabilmesi için lüzumlu olan esansiyel yağ asidi, linoleik asidin fazla olması cevizi eşi bulunmaz bir yiyecek yapmaktadır. Son epidemiolojik çalışmalar, ceviz tüketiminin kardiyovasküler vefatları azatlığını göstermektedir. Cevizin bu özelliğinin kapsadığı polifenollerin antioksidan özelliğinden kaynaklandığı ifade edilmektedir.
Biyolojik niteliği yüksek ve basit hazım edilebilen protein kapsaması nedeniyle vejetaryen beslenmede ehemmiyetli bir yer sağlamıştır. Ayrıca bu tip beslenmede, baklagillerle beraber ceviz harcandığında ihtiyaç dinlenen proteinlerin büyük çoğunluğunun karşılandığı ifade edilmiştir. Cevizi fonksiyonel yapan en ehemmiyetli bileşenlerinden biri kapsadığı yağdır. Özellikle yağın, oransal olarak “çoklu doymamış” yağ asitlerince zengin olması beslenmedeki ehemmiyetini daha da çoğaldırmaktadır.
Ceviz, esas gıda öğeleri güzergahından araştırıldığında; %13.6-22.3 oranında protein, %56.4-70.6 oranında yağ ve %2 ortamında kül kapsadığı bildirilmektedir. Biyolojik niteliği yüksek lisin/arjinin oranı düşük ve basit hazım edilebilen protein kapsaması nedeniyle vejetaryen beslenmede ehemmiyetli bir yer sağlamıştır. Ayrıca bu tip beslenmede, baklagillerle beraber ceviz harcandığında ihtiyaç dinlenen proteinlerin büyük çoğunluğunun karşılandığı ifade edilmiştir. Cevizi fonksiyonel yapan en ehemmiyetli bileşenlerinden biri kapsadığı yağdır. Özellikle yağın, oransal olarak çoklu doymamış yağ asitlerince zengin olması beslenmedeki ehemmiyetini daha da çoğaldırmaktadır. Ceviz yağının; %72 çoklu doymamış yağ asidi, %18 tekli doymamış yağ asidi ve %10 doymuş yağ asidi kapsadığı öğrenilmektedir. Ceviz içi bileşiminde yağda çözünen vitaminlerden A ve E vitaminleri, suda çözünenlerden C, B1, B2, folik asit, pantotenik asit ve niasin, minerallerden; demir, çinko, bakır, magnezyum ve fosfor bulunmaktadır. Cevizin iyi bir manganez ve bakır kaynağı olduğu; bu iki mineralin antioksidan gözetmesindeki ehemmiyetli enzimlerde esas mineraller olarak kullanıldığı bildirilmiştir. Bunun yanı gizeme lif içeriği sebebiyle insan sindirim sisteminde faydalı bir vazife üstlenmektedir.
Cevizin insan sıhhatine tesirleri
Cevizin kapsadığı vitamin E ve öbür antioksidanların da fitosterol ve polifenoller cevizin fonksiyonel yiyecek olarak kabul görmesinde katkısı bulunmaktadır. Bu bileşiklerin; kalp hastalıklarına, muhakkak kanserlere ve ihtiyarlamanın negatif tesirlerine karşı gözetici rol oynadığı belirtilmektedir.
Damar elastikiyetini %64 oranında çoğaldırarak damar sertliğine mani olduğu ifade edilmiştir. Cevizde yüksek oranda bulunan, esas amino asitlerden L-arjinin hipertansiyonda özel bir ehemmiyete sahiptir. L-arjinin insan bedeninde nitrikoksite dönüşerek, kan damarlarının iç duvarlarını yumuşatmakta ve damarların gevşemesini sağlamaktadır.
Cevizin içeriğindeki Omega 3 yağ asitlerinin; arterlerdeki kan tazyikini düşürerek hipertansiyonu hakimiyet altına aldığı, damar kasılmalarını eksilttiği, ur yaradılışını geciktirdiği, iltihabi hastalıklar, alerjik astım, bağışıklık sistemi ve asap sisteminde rehabilitasyon edici özellikte olduğu bildirilmektedir. Omega 3 ve Omega 6 yetersizliği, anne karnındaki bebeklerde daha sonradan görülen ve kalıcı olan zekâ geriliklerinin yanı gizeme, duyma, görme ve kavrama işlevlerinde de bozulmalara neden olmaktadır. Ayrıca yeterli oranda Omega-3 almayan çocukların fazla derecede hiperaktif olduğu, bilme güçlüğü sürüklediği ve tutum bozukluklarına sahip olduğu belirtilmiştir. Çocuklarda uyku problemi, tutum bozukluklarının büyük çoğunluğunun sebebi Omega 3 noksanlığına bağlanmıştır.
Son on senede özellikle esansiyel yağ asitlerinden Omega 6 ve Omega 3’ün 4:1 oranında balanslı olarak alınması gerektiği belirtilmektedir. Cevizin, belirtilen çoklu doymamış yağ asitlerini uygun oranda 4:1 kapsaması, fonksiyonel bir yiyecek olarak belirlenmesini desteklemektedir
Ceviz ve kolesterol ilişkisi
Kolesterol tüm bedende yaygın olarak bulunan ve hayat için lüzumlu olan bir çeşit yağdır. Kolesterol, bedende bazı hormon kortizon, seks hormonu, D vitamini ve safra asitlerinin birleşiminde kullanılmaktadır. Yüksek kolesterol seviyeleri, kan damarlarının zamanla tıkanıp daralmasına yol açmakta ve bu birikim çok yavaş hakikatleşmektedir. Kan damarları daraldıkça, kalbe giden kanın eksildiği, bu gidişatın göğüs sızısına yol açtığı belirtilmektedir. Kalbe giden kanın büyük miktarda eksilmesi veya tamamen durması neticesinde kalp krizi hakikatleşmektedir. Kandaki kolesterol ve LDL kolesterolün yüksek olmasının yüksek tehlike oluştur.
Araştırmalar neticesinde kalorilerinin %30’nu cevizden alan gruptaki hastaların toplam kolesterollerindeki HDL kolesterol seviyesinin ehemmiyetli seviyede çoğaldığı ve LDL seviyesinde %10 eksilme olduğu söylenmiştir. İnceleyiciler; bu tesirin cevizin yağ asidi profilinin yanı gizeme kapsadığı eforlu antioksidanlar, vitamin E ve ellajik ve gallik asit ile ilişkili olduğu yorumunu yapmışlardır. . FDA bilgilerine göre; günlük 42.5 g ceviz tüketimi ile düşük doymuş yağ ve kolesterol perhizlerinin kronik kalp hastalıklarını önleyebileceği belirtilmiştir.
Ceviz meyvesinin iç kısmının yanı gizeme, ceviz yaprağı ve kabuğunun uzun seneler seçenek tıpta kullanıldığı öğrenilmektedir. Ceviz yaprağının farmakolojik olarak; damar daraltıcı, hipoglisemi, antifungal, keratolitik siğil giderici, ishal kesici ve cildi arınıcı tesirinin olduğu tanımlanmıştır. Bunun yanı gizeme VSU 167 Vesicularis Stomatis Virus’ ya karşı antiviral tesir gösterdiği, damarları gözetici ve ur yasaklayıcı olduğu bildirilmiştir
Cevizin gerek tıbbi rehabilitasyonların yanında destekleyici olarak, gerekse beslenme açısından ehemmiyetli yeri olması fonksiyonel bir yiyecek olarak belirlenmesini doğrulamaktadır. Kapsadığı esansiyel yağ asitleri ve polifenol içeriği ile kalp damar hastalıklarından korunmada tüketimi bırakılmaz olan inanılmaz bir besindir.
Kaynak: CESUR, Aycan , ERTÜRK, Ümran , KORUKLUOĞLU, Mihriban . “FONKSİYONEL BİR GUluslararası Kalkınma Bankası: CEVİZ”. Bahçe 34 / 1 Temmuz 2014: 163-170.
özel içeriğidir.
