Hormonlar bedenimizin çeşitli bölgelerinde Troid, Hipofiz üzere bezlerde üretilen salgılardır. Hormonlar bedenimizde kalp ritmini düzenleme, kan şekerini dengeleme üzere birçok kritik misyonda yer alır. Biyolojik manada birden fazla şiddetli misyonu üstlenmiş hormonlarımızın yaptıkları bunlarla da hudutlu değildir; sağlıklı ve kaliteli bir ömür için kıymetli rol oynayan hormonlarımız birebir vakitte his ve davranışlarımızı belirlemede de faal rol oynar. Tabi bu kuvvetli vazife yeterli bir iş kısmı gerektirmektedir. Bahsedeceğimiz her hormonumuzun başka bir misyonu ve his durumuzda farklı bir aktivasyonu bulunmaktadır.
Bunlardan birincisi memnunluk hormonu olarak da bilinen; Serotonin. Beyinde ve bedenimizin belirli noktalarında salgılanan serotonin hormonu; memnunluk, sevinç ve zindelik hislerini hissetmemizi sağlayan yegane nörotransmitterdir. Nöronlar ortasında irtibat ve yansımayı sağlayan salgılardan biri olan serotonin hormonunun yetersiz salınımı ise bireyin sonlu, huzursuz ve depresif bir ruh haline girmesine neden olmaktadır. Neyse ki serotonin salınımını tetikleyebilecek besinler var. Şayet gerilimli ve ağır bir gün yaşıyorsanız abartmamak kaydıyla bir bitter çikolata sevincinizi yerine getirmede size yardımcı olacaktır. Bir adet muz yahut birkaç dilim beyaz peynir de bu hususta yardım alabileceğiniz besinler ortasında.
Bir başka hormonumuzsa, haz ve tutkunun kimyasalı Dopamin. Beynimizin Hipotalamus kısmında salgılanan ve yapmaktan zevk aldığımız işlerde, rastgele bir durumda diğerleri tarafından takdir edildiğimizde kendini gösteren ve bu üzere durumlara karşı tutkumuzu arttıran hormonumuzdur. Beynimiz için ödül maması misyonu de gören bu nörotransmitter, odaklanmamızda ve ferdî motivasyonumuzda da tesirini gösterir.
Yetersiz dopamin salınımı odaklanma sıkıntıları ve düşük motivasyon üzere sorunları de beraberinde getirecektir. Bedeninizdeki dopamin oranını arttırmak içinse faal harekete bağlı sporlar yapabilir ve protein içerikli besinler tüketebilirsiniz. Ayrıyeten nizamlı bir uyku da dopamin salınımıyla yakından ilgilidir. Hakikaten dopamin hormonu gece 10-11 saatleri ortasında en yüksek seviyede salınımlanır. Uygun bir gece uykusu sizi hazlarınıza daha yakın hissettirecek ve hayat motivasyonunuza katkı sağlayacaktır.
Gelelim sevgi ve şefkatin hormonu Oksitosin’e. Doğum esnasındaki misyonu ve emzirmedeki fonksiyonu nedeniyle ne kadar bayan hormonu olarak bilinse de aslında hem bayan hem de erkekler için toplumsal bağlarımızda hayli değerli bir yeri vardır; son yıllarda dokunma ve ferdî münasebetlerdeki temas yoluyla da arttığı açıklanan bu hormonumuz toplumsal münasebetlerdeki tahammül sonumuzu yükselten ve toplumsal birlikteliğimizdeki bağları güçlendiren büyülü bir tesire sahip. Eksikliği durumundaysa bizi korkulu ve depresif geçireceğimiz günler bekliyor. Etrafınıza her zamankinden daha sevecen bakmak ve etrafınızdaki canlılara daha sempatik yaklaşmak istiyorsanız günde en az bir yumurta tüketmeniz ve lif kaynağı meyvelerle haşır neşir olmanız oksitosin salınımını olumlu tarafta tetikleyecektir. Bunun yanında hayatımızın vazgeçilmezi suyun da oksitosin ölçüsünü arttırdığıyla alakalı güçlü kanılar bulunmaktadır.
Özetlemek gerekirse hislerimizi düzenleyebilmek için hormonlarımızla aramızı düzgün tutmalıyız. Ruhsal istikrarımızı sağlamada ve hislerimizin denetiminde hormonlarımızın hissesi büyük. Hormonlarımızı tanımak ve onlara karşı farkındalığımızı arttırmak hem ruhsal sıhhatimiz hem de fizikî sıhhatimiz açısından bize yarar sağlayacaktır.
