Diyabet, vücudunuzunda pankreas isimli salgı bezinin kâfi ölçüde insülin hormonu üretmemesi ya da ürettiği insulin hormonunun tesirli bir formda kullanılamaması durumun da gelişen ve ömür uzunluğu süren bir hastalıktır. Sonuç olarak kişi, yediği besinlerden kana geçen şekeri yani glukozu kullanamaz ve kan şekeri yükselir (hiperglisemi).
ŞEKERVÜCUDUN TEMEL GÜÇ KAYNAĞIDIR VE BEDENE ALIMI 2 TÜRLÜDÜR:
1. Karbonhidrat içeren besinlerle alınabilir (dış kaynaklı),
2. Karaciğerde depolanmış halde bulunur, gerektiğinde kana verilir (iç kaynaklı).
Diyabeti olmayan bir birey kan şekeri seviyesi açlık halinde 120 mg/dl, tokluk halinde (yemeğe başladıktan iki saat sonra) 140 mg/dl’nin
üstüne çıkmaz. Açlıkta yahut toklukta ölçülen kan şekeri seviyesinin bu bedellerin üstünde olması diyabetin varlığını gösterir.
DİYABETİN TİPLERİ:
1. Tip 1 diyabet
2. Tip 2 diyabet
3. Gebelik diyabeti (Gestasyonel diyabet)
4. Öteki hastalıklara yahut durumlara eşlik edebilen Özel diyabet tipleri
DİYABET RİSK FAKTÖRLERİ( KİMLERDE SIK GÖRÜLÜR)
• Genetik yatkınlık: Birinci derece yakınlarında diyabet hikayesi olanlar,
• Kalp-damar hastalığı hikayesi olanlar,
• Fazla kilolu olanlar (özellikle karında yağ birikimi fazla olanlar; abdominal şişmanlık; elma tipi
şişmanlık),
• Yüksek tansiyonu olanlar,
• 4 kilonun üzerinde doğum yapmış anneler,
• Gebelikte diyabet tanısı konulanlar,
PREDİYABET(DİYABET ÖNCESİ DEVİR,GİZLİ DİYABET) NEDİR:
• Prediyabeti olanlar: açlık kan şekeri 100–125 mg/dl ortasında ya da oral glukoz tolerans testinde 2. saat kan glukoz seviyesi 140–199 mg/dl olanlar,
• Fizikî aktivitesi az olanlar,
• Kan yağları yüksekliğine sahip olanlar
• Sıhhatsiz beslenenler (karbonhidrat ve doymuş yağlardan varlıklı, posadan düşük beslenme)
• 45 yaş üstü olanlar,
• Polikistik Over Sendromu olan bayanlar, diyabete adaydır.
ÖNLENEBİLİR RİSK FAKTÖRLERİ
• Obezite/fazla kiloluluk,
• Fizikî aktivite azlığı,
• Sıhhatsiz beslenme (karbonhidrat ve doymuş yağlardan güçlü, posadan düşük beslenme).
DİYABETİN BELİRTİLERİ NELERDİR:
Çok su içme, çok idrara çıkma, gece sık idrara çıkma, çok yemek yeme, kilo alma yahut çok kilo kaybı, bulanık görme,yaraların geç güzelleşmesi,çarpıntı, bayanlarda vajinal kaşıntı, halsizlik ve yorgunluktur.
DİYABET TANISI NASIL KONUR:
Diyabet belirtileri gösteren bir hastada rastgele bir vakitte ölçülen kan glukozu, açlık kan şekeri Oral Glukoz Tolerans Testinde 2. saat kan glukozu ve HbA1c (glikozillenmiş hemoglobin A1c) ölçümleri sonrası teşhis konur.
DİYABET HASTALIĞI NEDEN DENETİM ALTINA ALINMALIDIR?
Maksat, kan şekerinin olağan sonlarda tutularak diyabetin organlar üzerinde yapacağı olumsuz etkilerin/hasarın önlenmesi ve hayat kalitesinin güzelleştirilmesidir. Diyabet düzgün denetim edilemediğinde, bedendeki TÜM ORGANLARA ziyan verebilmektedir. Bir yandan kan damarlarının yapısını bozarak göz, böbrek ve hudutları etkilemekte; başka yandan kalp hastalığı yahut inme nedeniyle de erken ölümlere neden olabilmektedir. Diyabet, körlük, böbrek yetersizliği, bunama ve önemli damar hasarları sonrası ayak başta olma üzere uzuv kayıplarının en kıymetli nedenlerinden biridir. Kan şekerinin olağan hudutlarda tutulması, bu sonuçların ortaya çıkmasını önleyebilir yahut en azından geciktirir. . Ülkemizde evvelden teşhis konulmuş (bilinen) diyabet hastalarının yarısında kan şekeri, denetim altında değildir.
TİP 2 DİYABET TERTİPLİ DENETİM TAKİP VE TEDAVİ İLE NEDEN OLDUĞU TÜM BU SONUÇLARIN VE RİSKLERİN AZALTILMASINDA ÇOK BÜYÜK DEĞER ARZETMEKTEDİR.
