Çocukluğumuzu nasıl geçirdiğimiz sorulduğunda birçoğumuzun aklına; sokakta top oynayarak, ağaçlara tırmanarak yahut mahallenin çocuklarıyla birlikte kalabalık halde oynadığımız saklambaç oyunlarıyla gelir. Fakat bu tip oyunların yerine dijital oyunların yer aldığı, hatta temel eğitimin bile pandemi şartlarında dijital olarak verildiği son yıllarda, çocukları bu kadar ağır digital ortamda ziyan görmeden yetiştirmek itina isteyen bir durum olabilmektedir. Günümüz çocukları, teknoloji hakkında ebeveynlerinden daha fazla bilgiye sahip hale gelmişlerdir. Çocuklar teknolojiden faydalanmanın yanı sıra, önemli risklerle de karşı karşıya kalabilmektedirler. Teknoloji denizi, okyanusa dönüşmüşken ebeveynler; çocukların digital ortamı yanlışsız, muteber kullanmaları açısından bilinçlendirmelidir. Bu ise lakin yetişkin olan ebeveynin evvel kendisini yetiştirmesinden geçiyor elbette.
Birçok çocuk bisiklete binmeyi, ayakkabısını bağlamayı öğrenmeden evvel dokunmatik ekranlara tıklamayı öğreniyor. Çocuklar ile teknolojinin sundukları ortasındaki ilgi üzerine çalışan uzman Warren Buckleitner “teknoloji gübre üzere. Yanlışsız vakitte azıcık kullanırsanız bitki serpilir, çok fazla ya da yanlış tıpta kullanırsanız bitkiyi kurutursunuz.” diyor. Yani hakikat yerde yanlışsız davranışlarla yönlendirme çocuklar için de epey ehemmiyet taşımaktadır.
Pekala aileler nasıl bir yol izlemeli?
Her yaşın gelişim özelliklerini farklıdır. Ailelerin bu gelişim özelliklerine hakim olması, konut içerisinde olan kullanım hudutlarını belirlemelerinde yararlı olacaktır. Bu noktada emel yasaklamak yerine uygun kullanımı sağlayabilmektir. Burada en kıymetli noktalardan biri şudur: Çocuk evvel kendi sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiğinin farkında olmalı daha sonrasında dijital aletleri hangi alanlar ve vakitlerde kullanabileceklerini aileler ile birlikte kararlaştırılmalıdır.
Önceliği bilgisayar oyunu oynamak ya da televizyon izleyemek olan çocuk sonrasında sorumluluklarını yerine getirmekte zorlanır. Ödevlerini erteler ve çalışma motivasyonu da düşmüş olur. Olumlu davranışın gerisinden gelen müsaade yahut ödül sorumluluk şuurunu geliştirdiği üzere planlama marifetini de geliştirerek denetimini ve iç motivasyonunu arttırır.
Pratik lakin etklili tahlil teklifleri
-
Tabletle oynayabilir miyim? Diye gelen bir soruya odanı topladıktan sonra yarım saat oynayabilirsin halinde hudutları sizin koyduğunuz net bir karşılık işinizi epeyce kolaylaştıracaktır.
-
Çocuğunuza onun sorumluluğunda olan davranışları kesinlikle belirtin.
-
Hudutlar için ortak gün ve vakit belirlemelisiniz.
-
Çocuğunuzu spor yahut sanat üzere çeşitli aktivitelere yönlendirin.
-
Sınırlamalar yaparken bu sınırlamaların nedenlerini çocuğunuza açıklayın.
-
Dijital aletlere hudut koyan ebeveynler olarak sizlerin de dijital aletleri kullanmada uygun bir rol model olmanız gerekir.
-
Sonlar belirlerken bunu çocuğunuzun yaşına özel durumlara ve kişiliğine uygun bir formda ayarlamaya çalışın.
-
Dijital hayat dışında bir hayatın olduğunu ona gösterin. Keyifli hale getirirseniz çocuğunuz bu hudutları zaten kabullenecektir.
-
Çocuğunuza daha çok sorumluluk verirseniz oto denetimini geliştirecektir.
-
Ondan beklediğiniz davranışları gerçekleştirdiğinde bu tavırlarını takdir etmeniz onun motivasyonunu da arttıracaktır.
