Pek çok ebeveyn çocuklarına kelam dinletmekte zorluk yaşadığını anlatır ve sorar; çocuklarıma nasıl kelam dinletebilirim? Bunun pek çok yanıtı olsa da temel kimi konulara dikkat etmek gerekir. Öncelikle çocuklar, ebeveynlerin her isteğini yerine getirmekle sorumlu değildir. Onlar anne babalarının mülkü değil bağımsız insanlardır. Kendi istek, irade ve fikirleri vardır. Hürmet bekleniyorsa, hürmet duyulmalıdır. Bunun dışında bilinmesi gereken değerli bir mevzu da onların gelişim özellikleri, mizaçları ve gereksinimleridir. Çocuklardan beklentilerimizin gerçekçi olmalıdır. Örneğin 1-2 yaşlarındaki bir çocuğun çekmece karıştırması yaşına uygun bir davranıştır ve gereksinimdir. Bunu engellemek çok zordur ve çocuğa ziyan verir.
Bazen çocuklar yetişkinleri hayli zorlar. Dürtüsel, saldırgan yahut ziyan verici davranır. Güzelce yaptığınız konuşmalar işe yaramaz ve çocuk o “kötü”, “yanlış”, “zararlı” davranışı tekrar ve tekrar yapar. “Bana inat yapıyor” dersiniz. Önemli önemli inatlaşma başlar. Güç savaşına girilir. Bakalım kim kazanacak?
O esnada yetişkin çocuğa sert bir bakış yöneltir (bu eskilerde işe yarardı), sert bir kelam söyler, bağırır, kollarından tutup sarsar ya da bir tokat atar. Çocuk anında susar. Şiddet işe yaramıştır. Sertlik bireye nazaran değişse de sert disiplin genelde işe fayda. Bu bazen bir bakış, bazen vurmak ya da hırpalamak olabilir. Çocuğa hissettirdiği şey büyük bir dehşettir. Çocuk her ne yapıyorsa durur, donar, susar. Yetişkin savaşı kazanmıştır. Keyifli değildir lakin yeniden de dönüp telefonuyla oynayabilir mesela.
Yetişkinler, çocuğa nazaran bir tıp devdir. Uzunluk ve kilo bakımından oranlarımızı karşılaştıralım; çocuğun bakışında bir yetişkin, yetişkinin bakışına nazaran bir devdir. Bir devin dönüp size bağırdığını yahut iki tokat attığını hayal edin. Sonra gitse bile o dehşet sürmeye devam eder. Tokatın acısı geçse bile yetişkinin oluşturduğu dehşet ortamı gümbür gümbür devam etmektedir. Ve çocuğa öğrettiği en kıymetli şey; dışarıdan gelen gücün işe yaradığıdır. Tahminen o an şiddet yerine bağlantı kurulabilse idi çocuğun oradan öğreneceği bir şeyler var iken şu anda öğrendiği tek şey itaat etmektir; kendinden büyük/güçlü olana itaat. Çocuk yaptığı şeyle ilgili düşünme fırsatını kaçırmıştır. Sorumluluk, empati, gerçek karar verebilme marifetinden gitgide yoksun kalır.
Bu da trafik polisi varsa emniyet kemeri takan, şayet mahkemeye verilecekse borcunu ödeyen, öğretmeni görecekse arkadaşına vurmayan insan davranışlarını oluşturur.
Şiddet işe fayda. Şahısları ve sonuçta toplumu dönüştürür. Baskı ve zorbalıkla sindirilebilen bir toplum oluşturur. “Benim fikrim/benim itirazım neyi değiştirir ki?” diyerek her türlü berbatlığa müsaade eden/ses çıkarmayan bir toplum meydana getirir. Güçlü olana oy veren, kazanacak olana yatırım yapan ancak asla hesaplaşamayan hatta eline fırsat geçtiğinde başına gelenleri diğerlerine yapan bir zihniyet oluşturur.
