Psikoloji

Bunu hangi sen yapıyor?

Hiç benliğinizin birden fazla modülden oluştuğunu düşündünüz mü?
Noam Shpancer “İyi Psikolog” isimli romanında bir psikoterapistin hikayesini anlatıyor. Babası tarafından erken yaşta tacize uğramış bir danışan ile yaptığı seansta terapist şöyle bir müdahalede bulunuyor: 
“-Babanız yanıldı…Size karşı davranışları sizi değil onu yansıtır.
-Ben ondan geldim.
-…Ondan geliyorsunuz ancak ne osunuz ne de onunsunuz. Babanızın kelamları artık hayatınızda bir tesir yaratamaz. Çocukken öbür bahtınız yoktu. Ona inanmak zorundaydınız. Artık çocuk değilsiniz. Bir şeyler biliyorsunuz. Berbat ve kıymetsiz olmadığınızı biliyorsunuz…Babanız burada değil ve siz de artık çaresiz bir çocuk değilsiniz. Biliyorsunuz ki acınız çocukluk devrinden geliyor fakat artık siz çocuk değilsiniz. Yetişkin bir bayansınız. Olgun,güçlü, bağımsız bir bayan…”
Terapistin burada yapmaya çalıştığı şey travmaya uğramış tarafın danışanın geçmişteki çocukluğuna dair modülünün olduğu ancak içinde bulunduğu yaşta benliğin hepsinin travmatize olmadığı, bir de yetişkin tarafının da olduğunu danışana hatırlatmaya çalışmak; zira travmalarda Prof. Dr. Franz Ruppert’in de aşağıda belirttiği üzere ruh yani benlik bölünür:
” Travma kavramının özünde ruhun bölünmesi vardır. İnsanoğlunun travmatik tecrübelerle baş etmede kullandığı doğal yol, kişinin duygusal ve ruhsal yapısının bölünmesine dayanır. Bu, travmanın yarattığı şartlar altında, algı, fikir ve anıların bütünselliğinden oluşan bir sisteme artık ilişkin olmadığımız manasına gelir…Ruhun bir kesimi, olabildiğince travma durumundan korunur. Bu ruhun sağlıklı kesimidir. Travmaya karşın sonradan gelişebilmeyi başarır (kendisini kurban olarak görmeyen sağlam insan hali ile). Travma tecrübesinin kaydını tutan öteki modül ise ruhun travmatik modülü olarak kalır. Bir kesim daha yaratılır ki bu da travma kesiminin ayna imgesidir ve yalnızca travmatik tecrübenin üstesinden gelmekle meşguldür. Bu da hayatta kalma kesimidir. Hayatta kalma modülü büyürken ruhun travmatize modülü o olayın olduğu vaktin dışında kalır. Zira bölünme olayı olduktan sonra travmanın şiddetine nazaran yeni tecrübeler yaşayamaz. Geri kalan hayatında travmanın oluştuğu devirdeki gelişim seviyesinde kalır. Yalnızca travmanın anısını yaşatmakla ilgilenir. Gerçeklikle bağı kopar.”
Ruppert’in de belirttiği üzere ruhumuz her travmada travmatize taraf, hayatta kalan taraf ve sağlıklı taraf olarak üçe bölünür ve bu taraflardan her birinin hayatın farklı anlarında aktive olur. Çoğunlukla travmanın oluştuğu gelişim seviyesinde takılı kalan travmatize taraf, travmayı kendisine hatırlatan bir olay yaşadığımızda çok reaksiyon vermemize neden olur; zira canı o kadar yanar ki gerçeklikle bağı kopar. Bu nedenle siz babası ile çocuklukta çok sorun yaşamış bir kişinin yöneticisine karşı çok öfkeli olduğunu görebilirsiniz. “Siz ne var ki bunda bu kadar kızacak?” derken o kişinin öfkesine hakim olamadığını gözlemleyebilirsiniz; zira o öfke geçmişte onları yaşamış içindeki o çocuksu tarafın, travmatize olmuş modülünün öfkesidir…gösterilen öfke yöneticiye değil aslında hala babasınadır…
Ben bu ruhsal bölünmelerle sürdürdüğümüz ömrümüzü bir arabayı sürmeye benzetirim. Herkes kendi ruhundaki farklı modülleri ile kendi otomobilini sürdürüyordur ömürde… Ve danışanım bir olaya çok bir reaksiyon verdiğinde ona daima tıpkı soruyu sorarım “Şimdi hangi sen direksiyonda? Artık arabanı hangi parçan kullanıyor?” Bu durum, üstteki terapistin yaptığı üzere benliğin hepsinin travmatize olmuş içimizdeki çocuktan ibaret olmadığını, onu bu vakte kadar getirmiş diğer güçlü tarafları da olduğunu hatırlatır danışanıma. Ayrıyeten bu durum danışanımım yaptığı davranışların benliğinin hangi modülüne ilişkin olduğunu düşünmesini ve ben yanında olmasam da içinde bulunduğu çocuksu üzgün tarafın denetiminden çıkıp sağlıklı tarafın yardımı ile yetişkince bir tavır sergilemesini sağlar.