Kronik venöz yetmezlik; venlerin banal yapısının bozularak kan akımının topalladığı gidişata verilen addır. Varis kronik venöz yetmezlik gidişatının hafif derecedeki biçimidir ve yüzeyel tenin hemen altındaki venlerin zarara uğradığı, genişlediği ve fazla dolu göründüğü vaziyettir. Varis sıklıkla bacaklarda alana kazanç. Varis hastalarının takribî olarak %50 sinde, hastalık aileseldir ve genellikle kalıtsal bir ven cılızlığı veya damar duvarı cılızlığı mevzubahisidir. Hastaların öbür yarısında, gebelik veya kiloluluktan kaynaklanan ven içi kan tazyiki farklılıkları ve bunun neticesinde alana gelen damar içi göllenmeler etmen olabilir. Aynı zamanda, uzun süreli ayakta durmayı gerektiren işler bekçilik, hemşirelik, garsonluk gibi yerçekiminin de tesiri ile venlerin kanı iyi bir biçimde kalbe taşımasını yasaklayabilir, bu vaziyette de tazyike bağlı damar zararı ve varis gelişim tehlikeyi çoğalır. Son olarak da jartiyer ve diz-üstü çoraplar varis oluşma tehlikesini artırabilirler, bu cins giyeceklerin kan akımını yasaklamayacak derece esnek olması gerekir.
Yetişkinlerin takribî olarak %15 inde varis görülmektedir. Varis bayanlarda erkeklerden daha sık olarak kollanır takribî 2-3 kat daha sık. Varis en sık olarak bacaklarda görülmekle beraber, gebelik sırasında vajinada ve makat etrafında görülebilir hemoroid.
Bulgular ve Şikayetler
– Bacaklarda; varis genelde bacakların iç suratı süresince, dizin artta ve baldırın artta görülür. Etkilenen venler mavi, kabarık ve gerginliği kaybolmuş, kıvrımlı biçimdedir.
– bazı hastalarda, varis büyüyen damarlarda her hangi bir bulgu görülmeyebilir, ancak öbür hastalarda bacaklarda kesintisiz – monoton bir ağrı, bacaklarda tazyik ve ağırlık hissi, ayak ve ayak bileğinde şişlik, etkilenen venlerin etrafındaki tende kaşıntı bulunabilir. Bazı ileri derecedeki hastalarda kan akımının iyice yavaşlaması neticeyi bölgesel ten farklılıkları ortaya çıkabilir kuruluk, kızarıklık veya koyulaşma ve yara yaradılışı. Kan akımının yavaşlaması aynı zamanda etkilenen damarların içerisinde pıhtıların yaradılışına neden olabilir.
– genellikle şikayetler günün sonunda daha şiddetlidir özellikle de uzun süreli ayakta durma olmuşsa. Bazı bayanlar varise bağlı şikayetlerinin özellikle adet evveli yarıyılda ve gebelikte daha çok artığını belirtmektedirler.
Tanı
Hekiminiz tarafından yapılacak tetkik neticesinde tanı konabilir. Genelde ilave bir test veya tanı yöntemine ihtiyaç duyulmaz.
Hastalığın Seyri
Varis uzun süreli bir hastalıktır, ancak şikayetler çoğalma ve eksilme periyodları gösterebilir. Şayet hamile iseniz ve şikayetleriniz şiddetli ise, doğumdan sonra şikayetlerinizin eksileceği söylenebilir. Ancak doğumdan sonra da şikayetleriniz tamamen ortadan kalkmayacaktır, ve gelecekteki gebeliklerinizde de eş problemleriniz ortaya çıkabilir.
Korunma
Genel olarak, banal kilonuzu gözetmekle ve uzun süreli ayakta durmaktan kaçınarak varis büyüme tehlikesini eksiltebilirsiniz. Ancak ne yazık ki, ailenizde varis varsa bu ihtiyatlar da varis büyümesini engellemeyebilir.
Şayet sizde varis gelişmişse, şikayetlerinizin çoğalmasını yasaklamak için, kumpaslı olarak uzanarak veya ayaklarınız kalp hizasının yukarıyasında olacak biçimde oturarak ksmen ihtiyat alabilirsiniz. Bazı doktorlar, destekleyici varis çorapları veya daha özel olan yürürken bacaklarınıza masaj yapan çorapalr giymenin yararlı olacağını önermektedirler. Bu cins masaj yapan varis çorapalrı yüzeyel venlerdeki kan akımını basitleştirerek şişmeleri önlerler.
Rehabilitasyon
Çoğu varis hastasının şikayetleri hafif derecededir ve kumpaslı olarak ayaklarını yukarıya kaldırıp dinlenerek veya varis çorapları kullanarak ya da skleroterapi denilen yöntemle rehabilitasyon edilebilirler.
Skleroterapide, etkilenen venin içerisine, veni perişan ederek kan akımını tamamen ortadan kaldıran bir madde verilir.
Şiddetli venöz yetmezliği olan hastalarda özellikle sıklıkla pıhtı büyüyenler ve damar etrafındaki tende yaralar oluşanlar damarın bağlanması gerekebilir. Bu cerrahi bir işlemdir.
Öbür bir cerrahi harekât da flebektomi ismi verilen prosedürdür: bu operasyon damarın bağlanmasına eş bir yöntem olmakla beraber daha az teşebbüs gerektirir.
Daha yeni bir yöntem olan lazer rehabilitasyonu ise genelde yalnızca hafif şiddetteki hastalarda kullanılır.
Hafif olgularda rehabilitasyona skleroterapi ile başlanması önerilebilir, ancak bu yöntem her zaman kalıcı bir çözüm getirmez. Cerrahi rehabilitasyonlar daha kalıcı yöntemler olmakla beraber iz kalmasına neden olurlar ve yeni varis venleri oluşabilir.