İnançlı – Dertli – Kaçıngan, Sizin Bağlanma Tarzınız Hangisi?
Aşk hayatınızı, insanlara nasıl bir bağ kurduğunuzu, objelerle bağlantınızı, annenizle yahut yerine bakım veren kişi ile kurduğunuz “Bağlanma Şekliniz” belirler. İşte bu türlü der Bağlanma Kuramcıları.
Anne-bebek bağlanma formu, kişinin yetişkinliğinde aşkı nasıl yaşayacağını, nasıl bir eş olacağını belirlemekle kalmayacak iş hayatını, dostluklarını, arkadaşlıklarını nasıl yaşayacağı konusunda önemli bir model olacaktır.
Bağlanma kuramcıları bireyin iki bağlanma devrinden bahseder. Birinci ve İkinci Bağlanma periyodu. Birinci Bağlanma Periyodu anne rahminden ergenliğe kadar olan devri de üç farklı tarz olarak tanımlar. İnançlı Kaygılı-Kaçıngan. İkinci Bağlanma Periyodu ise ergenlikten sonradır. Birinci Bağlanma Periyodu olarak anne rahminden ergenliğe kadar olan periyoda işaret ederler. İkinci Bağlanma Periyodu ise yetişkinlik devrinde romantik bağlanma sürecidir.
Birinci bağlanma devri eylemsel olarak tek taraflı duygusal olarak çift taraflıdır. Birinci bebeklik ve erken çocukluk devrinde eylemsel olarak bakım veren şahıstan bebeğe masraf. İkinci ise çift taraflıdır. Eylemsel ve duygusal olarak bir eşten öteki eşe verilir ve alınır.
Birinci Bağlanma Devrinde bebek kendisine bakım veren kişi tarafından tüm gereksinimlerinin karşılanmasına muhtaçlık duyar. Acıktığında açlığının giderilmesi, üşüdüğünde ısıtılması, inançta olması, her türlü konfor ve rahatlığın sağlanmasını, bakım veren şahıstan bekler.
Bebeklikten çıkıp çocukluğa hakikat geliştiğinde ise otonom hareket etmeye muhtaçlık duyar.. Çocuğun otonomi kazanması için, tehlike durumunda bakım veren kişinin onu gözetip kollayacağına güvenmeye muhtaçlığı vardır.
Birinci Bağlanma Periyodu bizim kendilik hürmetimizi ve diğer insanlara itimat hissimizi belirler.
Ainsworth ‘ün tanımladığı üç bağlanma tarzı;
-Güvenli Bağlanma
-Kaygılı/İkircikli Bağlanma
-Kaçıngan Bağlanma
İnançlı Bağlanma
İnançlı bağlanma tarzına sahip olan bireylerin kendilik ve öteki algıları olumludur. İyimserdirler. Diğerlerinin sorumluluğunu alabilirler
.Araştırıcı ve yeniliğe açıktırlar. Gerilimle başa çıkmada aktif teknikleri vardır, gerektiğinde de toplumsal dayanak alabilirler.
Tehdit algıları daha düşük ve umutlu kalmayı başarırlar. Tıpkı kişi ile uzun mühlet doyumlu bağ ve cinsel hayatları olur.
Terkedilme korkusu ve kıskançlık yansıları düşüktür (Bakım veren bireylerce muhtaçlıkları vaktinde karşılanmış ve istikrarlı olumlu duygusal yakınlık almış çocuklardır).
Kaygılı/ İkircikli Bağlanma
Bu bağlanma tarzına sahip bireyler alakalarda abartılı tehdit algılar ve bağlanma figürünü daima denetim etme muhtaçlığı hissederler. Olumsuz sonuçları abartıp olumsuz hislere odaklanır ve telaşlara saplanırlar. Eşe karşı abartılı ilgi göstermek ve reddedilmeye ait ikazları abartılı ve tüm bağlantıya genellerler. Bu yüksek tasa bilişsel yetilerini de tesirler ve sağlıklı kıymetlendirme yapamazlar. Tehdit sayılmayacak durumlarda bile 3/3 bağlanma figürünü test etme muhtaçlığı duyarlar. Bazen çok güvenirler. Hisler inişli çıkışlıdır. Kendilik ve öteki algıları olumsuzdur. Karamsardırlar, umutsuz, kaygılıdırlar. Gerilime duygusal yansılar verirler. Acı verici anıları hatırlama eğilimleri yüksektir. Kıskançtırlar. Bağlantıları kısa olsa da onlar derin yaşadıklarını düşünürler. Lakin bu derinlik değil hislerinde bol ölçüde acı olmasındandır. İçlerinde doldurulması gereken büyük boşluklar kalmıştır bu da acı olarak duyumsanır. Acı ve kıskançlık aşkın tabiatında değil, kişinin bağlanma tarzındadır (Bakım veren bireylerce ihmal edilen, bakım veren kişinin kendisinin sıkıntılarının olması lohusalık depresyon v.b. ve/veya istismar edilen çocuklar).
Kaçıngan Bağlanma
Bu bağlanma tarzında olan bireyler temel endişe ve dertlerini, acı verici niyetlerini hasıraltı ederler. Olumsuz hislerini fark etmezler. Olumsuz özelliklerini diğerlerine yansıtırlar. İnsanların kendilerine bağlanma fikrinden korkarlar, sorumluluk alamazlar. Partnerlerine güvenmezler. Kimse onlar için gereğince yeterli değildir. Metropol ilgilerinde sıkça görmeye başladığımız uzun müddetli münasebet kurmak yerine tek gecelik alakalara yönelmek kaçınmalı bağlanmanın bir işaretidir (Bakım veren şahıslarca daima eleştirilmiş ve reddedici davranışlara maruz kalmış çocuklar).
Bu bağlanma tarzları değişmez kişilik özellikleri değildir.
Bunlar ömrün birinci yıllarında oluşturduğumuz şemalarla ilgilidir. Şemalara müdahale etmek ve onların hayatımızda yarattığı olumsuz tesirlerden kurtulmak mümkündür.