Irgandı Çarşılı Köprüsü ’ndeki atölyesinde çalışan Devlet Sanatkarı Sedefkar Zafer Karazeybek, unutulmaya surat yakalamış olan boynuz ve kemik tarakları, oluşturduğu koleksiyonla sergileyerek yine günlük kullanıma döndürmeye çalışıyor.
Karazeybek, saç dokusuyla özdeş bir yapısallıkta olan boynuzun, “keratin” denilen bir organik madde kapsadığını belirterek, ten, saç ve tırnakların da keratinden oluştuğunu, bu sebeple boynuzun beden ve bedenle geçimli ve barışık bir malzeme olduğunu söyledi.
Boynuzun kırılgan olmayan, direngen, elastik, uzun ömürlü ve kalıcı bir çiğ madde olduğunu ifade eden Karazeybek, şu bilgileri verdi: “Keratin, olumsuz olan sabit elektriğin yüklenmesi önlüyor. Oysa ki sabit elektrik saç uçlarındaki kırılmanın temel nedenidir. Aynı zamanda plastik taraklara tutunan sabit elektrik yükü, başımızda stres arttıran bir tesir yapmaktadır. Doğal dokusuyla boynuz tarak ise olumsuz yük yüklenmesini önleyerek stresi eksiltiyor. Ayrıca, saç diplerine masaj yaparken pozitif katkıda bulunarak, kepeklenmeye de mani oluyor. Saç kırılması ve dökülmesine neden olan sabit işlev, boynuz taraklarda barınamıyor.”
Karazeybek, doğal bir malzeme olan boynuz ve kemiğin, en daha önceki çağlardan bu yana tarak imalinde kullanılan natürel bir malzeme olduğunu vurguladı.
Yoğun emek isteyen bir ürün olan boynuz ve kemik tarakların, plastiğin yaygınlaşmasıyla beraber kullanımdan düştüğünü anlatan Karazeybek, boynuz ve kemik tarakların, bu işle uğraşan ustaların eksilmesiyle yok olma riskiyle karşı karşıya kaldığını dile getirdi.
“DOĞAL OLAN HER ZAMAN HOŞTUR”
Karazeybek, takribî 25 senelik iş yaşamında hep doğal olan malzemeleri, “basmakalıp üslubun asaletiyle bezemeye çalıştığını” ifade ederek, şöyle devam etti:
“Doğal olan her zaman hoştur. Ekolojik olan, doğal çevrime uygun malzemeleri sanat yaşamımda her zaman mevzu edindim.
Basmakalıp sanatlar içinde yok olma riskiyle karşı karşıya kalan hattatların kullandığı gereç olan kemik, boynuz, mercan kullanarak yapılmış koleksiyonum Kültür ve Turizm Bakanlığının Tanıtım Genel Müdürlüğünce Suudi Arabistan ’ın Cenendiriye kentinde sergilendi. Yeniden mevzusu lale ve boynuz olan yemek kültürü gereçlerini, Hollanda ’nın Roterdam ve Utrech şehirlerinde tertip ettiğim sergilerle tanıttım. Ananesel takı ürünlerimle, kentimizi ve ülkemiz ananesel sanatlarını Almanya ’nın Hagen, Münih ve Göppingen şehirlerinde tertip ettiğim sergilerle alkışa sundum. Ananesel birikimimi, bir başka sergiyle New York Türk Şenliği ’nde insanlara eriştirmeye çalıştım. Yörük ananesinin bir uzantısı olan hayvancılığın hoş bir ürünü olan boynuz ve kemik tarağı da muhtelif aktifliklerle insanlara andırdırmaya çalışacağım.”
Sedefkar Karazeybek, uzun uğraşlar neticeyi ortaya çıkarılan boynuz ve kemik tarakların süsleme sanatının hoş yapıtları arasında yer aldığını ve 100-150 TL arasında akdikeni bulduğuna sözlerine ilave etti.