Gerilim çağı da denilebilecek 21. yy’da gerilim ve çeşitli dehşetler bireyler üzerinde ruhsal rahatsızlıklara neden olmaktadır ve bu rahatsızlıklar geçmiş yıllara oranla giderek daha da artmaktadır. Panik atak da en sık rastlanan hatta neredeyse her 80 bireyden birinde görülen kıymetli bir hastalıktır.
Panik Atak Nedir?
En kolay tarifiyle panik atak; belgisiz vakitlerde kendisini gösteren ve ortaya çıktığında insanın dehşete kapılmasına, denetimini kaybetmesine neden olan kaygı nöbetidir. Belirleyici özelliği ise beklenmedik vakitlerde nüks etmesidir. Kriz de denilebilecek bu durum apansız başlar, kısa müddette daha şiddetli bir hal alır ve yaklaşık 10 dakikada en zirve noktaya çıkar. Bu kriz yarım saate kadar sürebilir ve geçer. Kimi vakit 3-5 dakika, kimi vakit da 1 saati bulabilir.
Panik atak insan hayatı boyunca yalnızca bir sefer yaşanabileceği üzere hayat uzunluğu da bu rahatsızlık çeşitli vakitlerde kendisini gösterebilir. Yapılan araştırmalar göstermiştir ki rahatsızlığın tekrarlaması fobi de denilebilecek makul tetikleyici sebeplere bağlıdır. Örnek vermek gerekirse yükseklik korkusu olan birisinin bu kaygıyı yaşamaya başladığı anda panik atak da tekrarlayabilir.
“Korku korkusu” olarak da tanımlanan bu ruhsal bozukluk -Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi araştırmasına göre- çarpıntı, teneffüs yetersizliği, göğüs ağrısı ve baş dönmesi üzere tasaların misal belirtilerini hissettiriyor. Kalp krizi yahut nefes alamama üzere büyük meseleler doğuracak bir rahatsızlık zannedilerek bilinçaltı tarafından üretilen felaket senaryosu sonrasında önü alınamaz bir dehşet halini alıyor.
Panik Atak Belirtileri Nelerdir?
Bu rahatsızlığın belirtileri yaklaşık olarak 14 tanedir. Lakin; belirtilerden bir yahut birkaçının yaşanması panik atağın teşhisi için kâfi değildir. Aşağıdakilerden en az 4 adedinin tıpkı anda ortaya çıkması bu rahatsızlığı işaret ediyor olabilir.
Kalp çarpıntısı
Titreme
Terleme
Nefes alamama
Nefesin kesilmesi
Göğsün sıkışması
Bulantı
Karın ağrısı
Bayılma hissi
Etrafı farklı görme hissi
Özkontrolünü yitirme korkusu
Vefat korkusu
Karıncalanma
Sıcaktan bunalma hissi
Genel olarak panik atak sonrasında hastalar hastaneye kalp krizi şikayeti ile gelseler de sorunu öğrendiklerinde bir nebze olsun rahatlarlar. Lakin, tıpkı durumun tekrar yaşanma ihtimali gündelik ömür içerisinde daha büyük bir sorun oluşturur.
Panik Atak Tetikleyen Sebepler Nelerdir?
Sistemsiz ve hazır besin ile beslenme alışkanlıklarının kan şekerinde oluşturduğu meseleler
Çok sık derin nefes almak
Alerji ve sindirim sistemindeki rahatsızlıklar
Antidepresan olarak alınan ilaçlar
Uyuşturucular, kafein içeren besinler, alkol ve sigara
Bedensel ağrılar
Bedenin istikrar ve denetimini aksatan rahatsızlıklar
Üstte sayılanların kesin olarak atağı tetikleyeceği şimdi araştırma kademesinde olduğundan net bir şey söylemek yanlış olur. Lakin, tetikleme ihtimalinin yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.
Herkes Agorafobiye Kapılır Mı?
Hastalar hayatının geri kalan kısmında daha evvel yaşadıkları dehşetli kaygıyı yaşamamak için aslında yeni bir fobi edinirler. Ellerinden geldiğince tıpkı duruma düşmek istemezler. Agorafobi de panik atak geçirilen yahut ona benzeri yerlerden uzak durulmasıdır.
Atak geçirenlerin %60’ı agorafobi yaşarlar ve yeni bir atak ihtimalini ortadan kaldırabilmek ismine bu cins yerlere yaklaşmak istemezler. Birebir vakitte, yardım edebilecek kimse olamayacağı için yalnız başına kalmaktan korktukları üzere insanlara bir nevi rezil olma endişesiyle tek başına dışarı çıkmak, toplu taşıma araçlarını kullanmak yahut kalabalık alanlarda bulunmak da istemezler.
Panik Atak Tedavi Edilebilir Mi?
Bilimsel olarak ispatlanmış sistemlerle panik atak tedavi edilebilir. Değerli olan hastanın tedavi sürecinde azimli ve istekli olmasıdır. İlaçla tedavi edilebildiği üzere bu bahiste en tesirli usul psikoterapidir. Hastanın geçmişi, hastalık süreci ve başka rahatsızlıklar uzman bir psikolog tarafından dikkatlice incelendikten sonra uygun olan yol belirlenir.
Psikoterapi Kâfi Mi?
Üstte nelerin panik atağı tetiklediğini anlatmıştık. Fizikî olarak muhakkak bu mevzulara dikkat edilmeli ve terapi için uzman bir tabip ile görüşülmelidir. Panik atak tedavisinde en tesirli psikoterapi yolu de bilişsel davranışçı terapidir. Hastalığa neden olan düşünme biçimi ve davranışlar üzerinden telaş bozukluğu ve endişelerin daha gerçekçi halde ele alınmasını maksatlar. Yalnızca bir el titremesi ya da kalp çarpıntısı sonucunda nelerle karşılaşabileceğinizi mantık çerçevesinde değerlendirmenize, bu bakış açısıyla atakları tekrar değerlendirmenize yardımcı olur.