Olumlu psikoloji

Psikoloji bilimi, insanın varoluşundan beridir var olsa da lakin yakın geçmişte bilimsel bir meslek yakalayabilmiş ve her şeyi açıklamaya çalışan insanlığın kendisini açıklamada kullandığı mihenk taşı haline gelmiştir. Tanınan olmayan ismiyle Ruh Bilimi; insan davranışlarının sebeplerini ve zihinsel süreçlerinin manalarını araştıran bir bilim kısmıdır. Yıllar içinde birçok alt alana sahip olsa da Psikoloji biliminin temel uğraşı alanını büyük ölçüde olağan dışı davranışlar ve ruh sıhhati bozuklukları oluşturmuştur. Bu durum Psikoloji Bilimini, insanın eksik ve negatif tarafları ve tedavi süreçleriyle ilgilenmeye yöneltmiştir.

Ama Psikolojinin sadece insanın ruhsal düşünceleriyle ve negatif taraflarıyla ilgilenmesinin Psikolojiyi tanımlamada yetersiz olduğunu düşünen bir küme bilim insanı doksanlı yılların başında Martın Selegman’ın öncülüğünde “Pozitif Psikoloji” kuramını ortaya koymuşlardır. Bu kuram Psikoloji Biliminin sırf insanın negatif taraflarına tahlil bulmakta değil müspet yanlarını da geliştirmekte tesirli olduğunu öne sürer.

Eksik bir tanımlama da olsa “mutluluk bilimi” olarak da söz edilen Olumlu Psikoloji; insanın, hayatı daha doyurucu ve manalı halde yaşamasını hedefler. Kuramın öncülerinden Martın Seligman’a nazaran insan ömrü boyunca “iyi oluş” haline sahip olmalıdır. Bu terimi tam manasıyla karşılayamayan memnunluk sözü daha çok ferdî ve anlık hisler için kullanılan bir sözdür. “İyi oluş” kuramı ise hayat motivasyonunu sağlama ve hayatı manalı kılmanın bütünsel bir tabiridir. Yeniden kuramın kurucularından olan Martın Selıgman’a nazaran yeterli oluş halinin gerçekleşmesi ve arttırılabilmesi beş temel öge sayesinde gerçekleşir.

Yeterli Hisler: Hayatın akışı içerisinde karşılaştığımız ve bazen hoşlanmadığımız birçok durumla karşılaşırız. Bu durumlardan kimileri bizi derde, kaygıya, öfkeye ve türlü berbat hislere sürükleyebilmektedir. Hayat içerisinde bu hisleri olduğunca minimalize etmek, hayata karşı optimist bir tutum takınmak, “İyi oluş” halimizi gerçekleştirebilmek açısından kritik bir noktadadır. Her vakit polyannacılık oynayamasak da optimist hisleri ömrümüzde merkeze almak hayat doygunluğumuz ve mental sıhhatimiz açısından epey kıymetlidir.

Yaşama Bağlılık: Her insanı hayatta tutan muhakkak pahaları ve emelleri vardır. Ailemize olan bağlılığımız, dini inanışlarımız, gelecek planlarımız yaşama olan bağlılığımızı arttırır. Bu bağlılık hayatta kalmamızı, kendimiz ve paha verdiklerimiz için hayatımızı sürdürmemizi sağlar. Kıymetlerimiz ve hedeflerimiz hayatı manalı kılarken bize de hayatı sevdirir.

Münasebetler: Büsbütün toplumsal bir varlık olan insan, bulunduğu toplumdan soyut olarak düşünülemez. Ne kadar şahsî olsa da verdiği kararlar, sergilediği davranışlar kesinlikle toplumun karakterinden ve genel kabullerinden hissesini almıştır. Hakikaten, insanlık lakin toplumsal manada bir iş kısmına ve yardımlaşmaya dayalı olarak hayatını idame ettirebilir. Her insan bir öteki iş için öteki beşere muhtaçtır. Toplumsal hayatın bu değişmez kuralı birbirimizle irtibatımızı geliştirmiş ve birbirimize olan sempatimizi arttırmıştır. Bu durum insanın özel dostluklar edinmesine, aile kurmasına yani yeniden direkt toplumla alaka kurmasına sebep olmuştur. Bu sebeple münasebetlerimiz insan hayatının değerli bir modülü haline gelmiştir. Gelişmiş ve sağlıklı kurulmuş ilişkilerse bizi “iyi oluş” halimize bir adım daha yaklaştıracaktır.

Hayatın Manası: Yüzyıllardır karşılığı aranan bir sorunun gövdesini oluşturan bu kavram aslında bizi biz yapan ve hayata dair başka tüm sorularımıza karşılık bulabileceğimiz yegane sözdür; tanımlayabildiğimiz ve kendimizde farkındalığını oluşturduğumuz taktirde “iyi oluş” halimizin büyük bir kısmını tamamlayacağız demektir.

Muvaffakiyetler: Her insanın hayatını şekillendiren iş ve uğraşıları vardır. İnsanın meşgul olduğu ve emek sarf ettiği işlerde muvaffakiyete ulaşması ve etrafından takdir görmesi onu mesleksel tatmine ve yaşamsal doygunluğa eriştirir. “iyi oluş” hali böylelikle tamamlanmış olur.

Müspet Psikoloji insanların, kümelerin, kurumların ve bunların bütününde toplumsal hayatın mümkün en uygun fonksiyonuyla faaliyet gösterebilmesi ve gelişmesi için şartları ve süreçleri irdeleyen Psikoloji Biliminin alt alanıdır. Huzurlu, manalı ve doygun bir hayat fikrini temel alır ve gerekli şartları geliştirir. Bahsettiğimiz bu beş temel aslı hayatımızda gerçekleştirmek yaşamsal kalitemize, dünya görüşümüze ve ferdî farkındalığımıza inanılmaz yararlar sağlayacaktır.

HayatHayatıİnsanİnsanınİş