Narsistik şahısların öbürleri ile olan alakaları sıkıntılıdır zira çok ilgi gereksinimleri ve diğerlerinin his ve kanılarını umursamamaları yüzünden beşerler uzaklaşırlar. Toplumsal olarak etkin, keyifli ve cazip olabilirler lakin insanlara karşı sorumsuz ve kibirlidirler.
NARSİST KİŞİLİK BOZUKLUĞU VE TEDAVİSİ
Bencilliğin hastalık boyutuna giren tavır ve davranışlara “Narsist Kişilik Bozukluğu” diyoruz. Empati yapmazlar, oburlarının kanılarına hürmet göstermez, münasebetlerde kendilerini merkeze koyarlar. Kendilerini beğenmiş ve kusursuz kabul ederler. Diğerlerini kendi istek ve emelleri için kullanmayı severler tenkide gelemez, güç ve sevgide tatminsiz ve yaptıkları şeylerde kendilerini haklı görür ve onaylanmak isterler. Beklentilerini karşılamazsanız benlik hürmetleri düşer, çabuk kırılır ve duygusal durumlarıyla kendilerini ve diğerlerini yıpratırlar. Gerçekleri saptırma eğilimindedir. Hayallerini abartmayı sever. Kıskanç ve rahatlıklarından ödün vermezler. Çoğunlukla narsist kişilik bozukluğu tek sorun olmaz. Beraberinde antisosyal, borderline üzere kişilik bozuklukları da eşlik eder. Bu nedenle yıllarca bu sorunun ne olduğu anlaşılmaz
Teşhis Koyarken Şu Kriterlere Bakarız
-
Kendini çok fazla önemsiyor mu
-
Çok hoşluk düşkünü, çok zeki buluyor ve güç ve kusursuz sevgi arayışında mı?
-
Diğerlerini kolaylıkla çıkarları uğruna harcayabiliyor mu?
-
Küstahlık ve kendini beğenmişlik var mı?
-
Daima haklı çıkma peşinde mi?
-
Durumunu ajite ediyor ve diğerlerini suçlama eğiliminde mi?
-
Empati yapıyor mu?
-
Hislerinde uç noktalarda mı yaşıyor?
-
Tenkitlere tahammülsüz müsünüz?
-
Diğerleriyle işbirliği yapmakta zorlanıyor mu?
Narsist Kişilik Bozukluğunun Temelinde Ne Var?
Her şeyde olduğu üzere bunda da aile var. Ergenlik periyodunda başlar. Anne ve babadan gereğince duygusal sıcaklık görememiş, anne babanın çocuğun özelliklerini abartarak daima yüceltmiş yahut çocukluk çağındaki travmalar sebep olmuş olabilir.
Narsist Şahıslarda İlgiler Nasıl Olur?
Kendilerini merkeze koyar ilgilerinde eşlerinden karşılıksız sevgi ve ilginin daima olmasını isterler. Sorumlulukları verme konusunda uzmandır lakin sorumluluk almaz. Biriyle bağlantı içinde olmasının iki nedeni vardır; hırsıdır ve bu hırsını tatmin etmek için ulaşması gereken noktaya ( meslek, para, şöhret) için size muhtaçlığı vardır ya da ne kadar eşsiz ve üstün bir vasfa sahip olduklarını onaylatacak biri olarak sizi görür ve siz bunu yaptıkça sizi yakınında tutmayı tercih eder.
Narsist bireyler ile birlikte olmayı tercih edenlerin birçoklarında anne yahut babasından biri narsist kişiliğe sahip olmuştur. Kendi haklarını aramayı düşünmez eşlerinin kendilerini hiçbir karşılık vermeden kullanmalarına müsaade verirler.
Narsistlere Dur Demem Mümkün Mü?
Ola ki siz bu bireye “bencil” ve “çıkarların için beni kullanıyorsun” deyin. İşte o vakit pençelerini çıkartır ve ne kadar kirli çamaşırlarınız varsa yahut zaaflarınız onunla sizi ezmeye çalışır. Örneğin; Tartıştığınızda, “Ben senin erkekliğinden kuşku ediyorum. Bu güne kadar beni hiç tatmin edemedin fakat ben daima yanında oldum senin” üzere. Bir yandan savunma yaparken bir yandan da ağır tenkitlerde bulunabilirler.
Üstelik bununla da kalmaz kendi kusursuzluklarını göstermek ve bu inancı sürdürmek için tenkit silahını sıkça kullanır, gerektiğinde bunun için palavra söyler, aldatır yahut inkar eder ve bazen de cürüm işlemeyi göze alabilir.
Nasıl Tedavi Olur?
Bu durum erken yaşlarda anlaşılmaz. İleri yaşlarda ise kronikleşmiştir. Dışarıya yansıtılan benlik ile içeride özünde var olan benlik ortasında uçurum vardır. Dışına yansıttıklarıyla sağlıklı bir ilerleme olmaz ne var ki birçok da içinize girmenize müsaade vermez. Yargılanmaktan, yetersizliklerden, yanılgılı duruma düşmekten o kadar çok korkarlar ki bu hasta olduğunu hekimden duymaktansa hiç gitmeyip tedaviyi reddeden hastanın durumuna misal.
Narsistik bireyler kendilerini problemli görmedikleri için kişilik sorunları dışında bir sorun için yardım almayı kabul edebilirler. Duygusal sorunlarına tahammül edemedikleri ve kırıldıkları bir noktada depresyona girer ve terapi almayı kabul edebilirler. inançlarını sarsacak bir kriz yaşadıklarında terk edildiklerinde, vefat yahut iş kaybı üzere ağır bir problemle karşı karşıya kalınca yardım almayı kabul edebilirler.
Bu yazının telif hakkı Adil Maviş’e aittir. Kaynak gösterilerek yayınlanabilir. Makaledeki bilgilere dayanarak rastgele bir teşhis ve tedavi uygulanamaz. Adil Maviş kendi geliştirdiği ve kişinin içsel dinamiklerini en üst düzeyde kullanılabilmesine dayalı koçluk ve kişisel danışmanlık hizmeti vermektedir. Bu bağlamda alacağınız hizmet teşhis ve tedavi kapsamında değildir.