Her 5 bayandan biri ve her 10 erkekten birinde migren rahatsızlığı görülür. Migren bütün bir baş sızısı sebebi olmakla beraber, mide bulantısı, konuşma eforlukları ve geçici de olsa görme problemlerine de yol açıyor. Predrom, aura, hamle ve postdrom olarak dört aşamadan oluşan migreni tetikleyen unsurlar vardır. Sıcaklık, yüksek nem oranı, stres, açlık, ağır kokular, lodos, mevsimsel farklılıklar, titreyen rastgele bir ışık, sigara dumanı, sıhhatsiz beslenme, öğün sıçrama, adet yarıyılı ve doğum hakimiyet hapları migreni tetikleyen unsurlar arasında yer almaktadır. Her türlü kafein kapsayan meşrubatlar ve yiyecekler, salam, sucuk, çerez cinsi yiyecekler ve çikolata da migreni tetikleyen yiyecekler olarak gösterilebilir.
Migren hamlelerinden kurtulmak için ne yapmalıyım
– Hamlelerinden kurtulmak öncelikle stresten uzak durun. Gerekiyorsa bir uzmandan dayanak alın.
– Kumpaslı egzersiz yapın hem fiziksel hem de zekâsal rahatsızlıkların önüne geçin.
– Ne uykusuz kalın ne de uyku için çok fazla müddet çalın yaşamınızdan. Şahsa bağlı olarak günde 6-8 saat uyku nasihat edilmektedir.
– Lodoslu havalar migren saldırılarını tetikleyen etmenler arasında yer aldığından dolayı, muhtemelse lodoslu havalarda dışarı çıkmamanız önerilir.
– Sıhhatsiz atıştırmalıklardan uzak durun ve öğün sıçramamaya çalışın.
– Belirgin kokuların ve parlak ışıkların yoğun olduğu civarlardan, özellikle yüksek sesten uzak durun.
Migrene iyi gelen yiyecekler “Bol bol su için!”
Hemen hemen her yerde karşılaştığınız sıhhatli sloganlardan biridir. Her tasaya şifa olan suyun migreni de önleyici tesire sahip olduğunun altını çizmekte fayda var. Bedenimizin susuz kalması, başımızda dayanılmaz sızılara sebebiyet verebilir. Bu sebeple özellikle stresin yaşandığı ve migrenin kapımızı çalacağı anlarda günde 2-3 litre su harcamaya itina gösterin.
İkinci sloganımız “Sıhhatli Beslenin!”
Unutmayın, baş sızısı ile savaşmanın bir yolu da kalsiyum ve magnezyum bakımından zengin besinlerden geçiyor. Bunun için de ıspanak, lahana gibi koyu yeşil yapraklı sebzelere market listenizin en üst sıralarında yer verin. Bununla beraber, magnezyum kapsayan deniz ve soya mahsullerine, sarımsak ve yulaf ezmesine de mutfağınızda yer açın.
Acı severlere hoş haber
Bilimsel bilgilere göre acı biber harcamak beyin işlevlerine iyi kazançken, asap sistemini de hafifletiyor. Bu nedenden dolayı da kesin bir bilimsel yargı olmasa da acı biberin migrene iyi geldiğini söyleyebiliriz.
Serotonin harcayın
İşte size öğrenilen bir hakikat daha serotonin hormonu seviyesi düşüşe geçtiğinde migren saldırıları geçirme tehlikeyi de çoğalıyor. Bu sebeple, serotonin zengini kabuklu yemişler badem ve cevizi, süt, susam ve kepekli hububatları bol bol harcıyoruz.
Hangi cins migrene sahip olduğunuzu öğrenmek, rahatsızlığınızın semptomlarını daha iyi idareyebilmenizi sağlar.
Sizin migreniniz hangi cins
Hemiplejik Migren
Erişkinlere oranla çocuklarda daha sık görülen bu migren cinsi kronik, nöbetler halinde kendini gösterir. Bu migren cinsinin tanısında en ehemmiyetli ayrıntı, emin bir bölgeyi içeren felç gidişatıdır ve migrenin şiddetine bağlı olarak 15 dakika ile 1 saat arasında devam edebilir.
Hemiplejik migrende oluşan baş sızısı, inme beyin krizi ile enzer olabileceğinden, hemen bir hekime danışılması yararlı olacaktır.
Auralı Migren
Migrenin evvelinde veya reelleştiği sırada yüzde ve ellerde oluşan karıncalanma gözde ışık aşırılığı yaradılışının sonrasında gelen migren sızısına eşlik etmesidir. Klasik migrende oluşan yoğun baş sızısı, ışığa ve sese hassasiyet ve bulantı bulguları görülür, evvelinde de duygusal bozukluklar ve geçici olarak görme problemleri kendini gösterir.
Muhtelif ilaçlarla aurasız migren rahatsızlığında olduğu gibi eş rehabilitasyon biçimi uygulanır.
Abdominal Migren
Çoğunlukla çocuklarda, seyrek de olsa erişkinlerde görülen ve baş sızısına da neden olabilen şiddetli karın sızıları kapsar. Klasik bir migren rahatsızlığında olduğu gibi şiddetli baş sızısı kapsamamakla beraber kendini yineleyen şiddetli bulantı ve kusma saldırıları görülebilir. Teşhis konulduktan sonra beta-blokerleri ve antidepresanlar gibi migrenler için kullanılan ilaçlarla rehabilitasyon edilebilir.
Menstrüel Migren
Bayanların baş sızısı olarak öğrenilmesinin sebebi erkeklere oranla bayanlarda 3 kat daha fazla görülmesinden kaynaklanıyor. Hücumların özellikle adet yarıyıllarında şiddetli migren saldırıları biçiminde görülmesi nedeniyle menstrüel migren ismini almıştır. Genel olarak adet evveli başlayan sızılar birkaç gün de sürebilir ve birliktesi ruhsal başkalaşım, kramplar oluşur. Oluşan sızılar için gözetici rehabilitasyonlar ve hormon tertip ediciler uygulanır.
Göz Migreni Oküler Migren
Geçici spazma bağlı olarak gözü besleyen damarlarda oluşur ve semptomları genellikle geçici ve sızısızdır. Retinal ve oftalmoplejik olarak iki değişik cinse sahiptir.
Retinal migren, tek bir gözde yineleyen görsel rahatsızlıktır ve geçicidir. Semptomları takribî 30 dakika sürer.
Oftalmoplejik migren ise, daha ender görülür ve göz hareketlerini hakimiyet eden asapların felcine bağlı olarak görme kısıtlılığı ve bozukluğu, göz kapağı düşüklüğü, şaşılık, göz bebeğinde sihrime bulgularıyla kendini gösterir.
Korkutan bir migren cinsi olsa da genelde hasarsızdır ve 30 dakika içerisinde hiçbir ilaç dayanağı almadan kendiliğindene düzelir. Muhtemelse öğünlerinizi sıçramamalı, içkiden uzak durmalı, stres ve uyku problemi gibi migreni etkileyen etkenlerden sakınılmalıdır.
Vestibüler Migren Baş Sızılı Vertigo
Migren ne yazık ki ülkemizde iyi tanınan bir rahatsızlık olmadığından hastalar ilk etapta kendilerini sinüzit varsayırlar. Baş sızısı ile ya da baş sızısı yaşanmaksızın oluşan vertigo ve birliktesi büyüyen belirtilerin izlemlendiği krizler halinde gelen bu hücumların tanısı hekimler tarafından çok güç konulabilir.
Çoğunlukla gençlerde ve orta yaş bayanlarda, adet yarıyıllarına tesadüfen krizler görülür. Likeni bozukluğu, baş dönmesi, ışık ve ses hassasiyeti oluşabilir. Bazı hastalarda baygınlık derecesine varan ciddi baş dönmeleri de yaşanabilir.
Vestibüler migrende kesin bir rehabilitasyon alternatifi yoktur. Migreni tetikleyici faktörlerden uzak durmaya başlayarak rehabilitasyon için ilk adımı atmış olursunuz. Kafeinli meşrubatlar, çikolata, tuz, uyku kumpassızlığı, parlak ışık, fazla hengameli etraflar, yoğun koku ve stresten uzak durulmalıdır.
Kronik Migren
15 gün veya daha fazla süren migren cinsidir. Çoğu insan bu sızılı hücumlardan ayda bir ya da iki defa geçirebilir ancak bu vaziyet klasik yaşamlarını sürdürebilmelerine mani değildir. Migren rahatsızlığının kronik hale dönüşmesinde fazla ilaç kullanımının rolü büyüktür.
Kronik migren rehabilitasyonlarının arasında ilacın yanında akupunktur ve botoks yer alır.
Beyinden çıkan asapların sıkışması neticeyi ortaya çıkan migren sızılarında kaşlar arasındaki ve şakaklardaki noktalara uygulanan botoks tesirlidir ancak ne yazık ki her migren tipine tesir etmez.
Tesiri takribî 6 ay süren botoksun tesiri bitince adaleleriniz çalışmaya devam edeceğinden migren sızılarınız da tekerrür başlayabilir.
Doc. Dr. Halit Yerebakan
özel içeriğidir.