Kürtaj rahim içinde istenmeyen bir gebeliğin boşaltma sürecine verilen isimdir.
“Kürtaj hiçbir vakit bir aile planlaması sistemi değildir”. Çağdaş aile planlaması metotlarını aktif bir biçimde uygulamak ve istenmeyen gebelik oranlarını azaltmak bayan doğum doktorlarının önceliğidir. Aile planlaması usullerinin başarısızlığı sonucu oluşan beklenmeyen bir gebelik ortaya çıkmışsa, son deva olarak kürtaja başvurulmalıdır. Kürtaj, gebelik sonlandırılması için yapılabileceği üzere düşük yapan bireylerde rahim içinde fetüs ve plasentaya ilişkin dokuların temizlenmesi için de yapılabilir. Olağandışı, uzun vadeli ve fazla adet gören bayanlara da küretaj gerekebilir. Buradaki sürecin ismi tanısal emelli yani “Probe Küretaj” dır. Yapılan küretaj sonrası kanama kesilir ve alınan rahim içi dokusu patolojiye gönderilerek kanamanın nedeni araştırılır. Yani yapılan süreç ile hem teşhis hem de tedavi bir ortada yapılmış olur.
Kürtajda ülkemizdeki yasal boyut nedir?
Gebelik tahliyesi emeliyle yapılan kürtajlarda (legal küretaj) yasal hudut ülkemiz için “son adet tarihinden itibaren 10 hafta” ile sonludur. Her iki eşin yazılı onamı gerkemketdir. Son adet tarihi, son adetin birinci (başlangıç) günüdür. Gebelik bu gebelik haftasının daha üstünde ise anne ve babanın isteği olsa bile küretaj yapılamaz. Fakat gebeliğin devam etmesi anne için hayati bir tehlike oluşturuyorsa, örneğin annede şiddetli bir kalp, böbrek, karaciğer hastalığı, astım yahut hipertansiyon üzere bir durum varsa, ağır fetal anomali durumunda yahut gebelik için ziyanlı olabilecek ilaçlar kullanmak zorunda ise “anne hayatı düşünülerek” gebelik haftasına bakılmaksızın gebelik sonlandırılabilir. Bunun için resmi bir hastaneden “sağlık şurası raporu” en az üç tabip imzasıyla çıkartılmalıdır.
Dikkat edilmesi gerekenler..
Kurtaj her bakımdan bir “cerrahi bir girişim”dir. Uygun şartlarda ve tecrübeli bireyler tarfından gerçekleştirilmeli.
Kurtaj yapılmadan evvel; gebeliğin büyüklüğü ve yerleşimi tespit edilmeli ve hastaya ilişkin ferdî riskler değerlendirilmeli.
Kurtaj süreci steril ortamda, genel ve lokal anesteziyle uygulanabilir.
Küretaj süreci genel anestezi ile uygulanacaksa hastanın süreçten en az 6 saat öncesinden itibaren aç ve susuz olması istenir. Bunun maksadı midenin boş olmasını sağlamak ve genel anesteziye bağlı oluşabilecek bulantı sonrası kusmuğun akciğerlere kaçıp yutulmasını engellemektir.
Lokal anestezi ile kuretaj teşebbüsü hasta tok iken de yapılabilir. Lokal anestezili teşebbüs, hastanın rahim ağzı bölgesine yapılan uyuşturucu ilaçlarla sürecin yapılmasıdır. Bu sistemle genel anestezi riskleri alınmamış olur lakin hastalar genel anesteziye nazaran daha fazla ağrıyla karşılaşacaklardır.
Kürtajın ne üzere riskleri vardır?
Deneyimli bireyler tarafından uygulanıldığı takdirde, olağan gebelik haftalarında yapılan kürtaj süreci sırasında oluşabilecek riskler hayli azdır. Fakat tekrar bir cerrahi teşebbüs olduğu için birtakım riskler de taşır. Bunlar:
Rahim, barsak, mesane delinmeleri.
Kanamalar
Gebeliğin tahliye edilememsi
Rahim içinde kürtajdan sonra modül kalması
Süreç sonrası rahim içinde enfeksiyon gelişmesi (endometrit)
Anesteziye bağlı sorunlar olabilir.
Rahim içi dokunun (endometrium) tahribi yahut rahim içinde yapışıklıkların oluşması (Asherman sendromu) sonucu adet görememe yahut adetlerin azalması. Sık ve tekrarlayan küretaj sürecinden sonra bu risk artar.
Gebeliğin tam olarak tahliye edilememesi rahime ilişkin anatomik değişikliklerden yahut gebeliğin çok erken bir haftada olmasına bağlı olabilir. Çoklukla önerilen en az 7- 10 gün adet gecikmesi sonrası sürecin yapılmasıdır. Süreç yapılmadan evvel gebelik ultrason yardımıyla rahim içinde görünebilir durumda olmalıdır. Bu biçimde gebeliğin bir dış gebelik olmadığı da anlaşılmış olacaktır. Yeniden, rahim içinde modül kalması da rahim kasının tam olarak kasılmasını önleyerek kanamaya sebep olabilir. Bazen kesim kalmasına bağlı kanamalar, süreçten birkaç gün sonrasından itibaren de başlayabilir.
Kürtaj sonrası neler yapılmalıdır?
Kürtaj şayet genel anesteziyle yapılmışsa birinci gün için biraz sersemlik hissi, bulantı, halsizlik, hafif kasık ağrısı ve hafif kanama olması olağan kabul edilir. Şikayetler çoklukla birkaç saatten sonra azalacaktır. Kürtajdan sonra muhakkak müddetle 2-10 gün ortasında hafif, pıhtısız vajinal kanamalar olağandır. Bazen süreçten sonra hiç kanama görülmeyebilir, bazen de muhakkak müddetlerle orta ara kanama şikayetleri olabilir. Genel olarak beklenen kanamanın gitgide azalarak devam etmesinden sonra kesilmesidir. Genel anestezi ile yapılmışsa süreçten yaklaşık iki saat sonra yemek yenilebilir. Yenilen birinci öğün hafif, az yağlı, tuzlu ve sıvı besinlerden güçlü olmalıdır. Çorba çeşidi yahut kahvaltı biçimi besinler ülkü olabilir. Vakit içinde 3-4 saat sonra şayet bulantı yoksa olağan besinlerle beslenmeye geçilebilir. Kürtaj sonrası tabibin reçete ettiği ağrı kesici (analjezikler) ve antibiotikler düzgün halde kullanılmalıdır. Genel olarak enfeksiyon oluşmaması için 10-15 mühletle ilgi önerilmez. Şayet ki bir düşük yahut meyyit bebek nedeniyle kürtaj yapılmışsa en az 3 ay müddetle bir aile planlaması metoduyla korunma önerilir. Bu mühlet sonunda rahim kendini tam olarak toplayabilir. Kürtajdan çabucak sonra banyo yapılmasının her hangi bir sakıncası yoktur. Ancak enfeksiyon riski nedeniyle vajinal duşya küvete oturmak önerilmez.
Birinci adet ne vakit görülecektir?
Süreçten ortalama bir ay sonra (kişinin bir dönem uzunluğu sonrasında) olağan adet görülecektir. Birinci adette görülen bir kaç günlük gecikme ise olağandır.
Süreç sonrası ne vakit spiral takılabilir?
Spiral uygulaması kürtaj sürecini ile birebir seansta yahut bir ay sonra olağan adet devrinde de yapılabilir.