Kanseri alt etmeye müteveccih en kıymetli temkin ise erken tanı. Ne var ki, çoğu fert hangi yaşta hangi analizlerden geçmesi gerektiğini öğrenmiyor. Türkiye İş Bankası iştiraki Bayındır İçerenköy Sağlık Kurumu Aile Doktori Uzm. Dr. Gökhan Kotiloğlu, kanser ve kanser tarama testleri ile alakalı şu bilileri verdi.
Hekime gitmek için şekayet olması derekmez
Tüm hastalıklarda olduğu gibi kanser hastalığının erken tanısı için tarama testlerinin yapılması gerekir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta kanser taramaları hiçbir şikayeti olmayan insanlar için geçerli olan muayenelerdir. Sıhhati ile alakalı şikayeti olan şahsın bir doktora müracaat etmesi gerekir. O doktor, o şikayete müteveccih tahliller yapar. Kanser taraması başlığı altında ise hiçbir şikayeti olmayan insanların yaptırabileceği testlerden bahsetmek gerekir. Farklı kanser cinslerine göre farklı tahliller vardır. Bunları, birey bazında birleştirerek uygulamak olası.
Ur göstergeci olarak adlandırılan bazı kan muayeneleri ya da genetik tahlillerin tarama testi olarak kullanılması doğru değildir. Göstergeçler, genellikle tanı konmuş bir kanser olgusunun takibi, rehabilitasyon cevabının değerlendirilmesi ya da nüks büyüyüp büyümediğinin tanımlanması açısından kıymetlidir. Genetik testler ise genetik geçiş özelliği öğrenilen bazı kanser cinslerinde aile fertlerinin taranması emeliyle kullanılabilir.
Kumpaslı hakimiyetlerde aynı doktorun takip etmesi
Bir hastanın geçmişini doktor ne kadar iyi öğreniyorsa o hasta ile alakalı karar vermesi de o kadar basit olur. Yalnızca tetkik esnasında hastayla karşılaştığımız zaman, geçmişi hakkında yeteri kadar bilgi sahibi olamayabiliyoruz. Hasta ehemmiyetsiz bulduğu ya da şuurlu olarak gizlediği bilgileri paylaşmayabilir, zaman da eksik olabilir. Bilgi noksanlığı da ciddi yetersizlikler yaratabilir.
– Kumpaslı izleyen doktor ise tüm süreçlerin, kullanılan ilaçların, evvelki rehabilitasyonların farkında olur. Zati aile doktorluğu sistemi de bunu oluşturmaya müteveccihtir.
Şahsa özel tarama testleri
Tıpta uyguladığımız rehberler, seneler içinde birikmiş araştırma ve tecrübelerle oluşur. Ortaya koyduğumuz kriterlerin kesinlikle insan yaşamını pozitif etkileyecek kriterler olması gerekir. Tarama usulleri şayet bu pozitif tesiri yapmıyorsa bunları gündeme getirmek dahi yanlıştır.
Tarama testlerinin lüzumlu şahıslara, uygun aralıklarla yapılmasının çok pozitif katkıları bulunur. Ek taramalara gerek olmadığı seneler içinde edinilmiş tecrübelerle ortaya çıkmıştır. İnsan sıhhati mevzubahisi olduğunda çok dikkatli olmak gerekli. Bireylerin kendi şuurunun yanı gizeme doktorların da çok dikkatli olması gerekir.