Kardeşlik bağı bir çocuğun hayatındaki en güçlü ve en uzun münasebetlerden biridir. Bir çocuğun kardeşinin olması onun hayatında değerli bir rol oynar. Çocukların birçok istikametten gelişiminin değerli olduğu üzere, bilhassa psikososyal gelişimleri açısından birinci altı yıl büyük ehemmiyet taşır. Konuta yeni bir kardeşin gelmesiyle 3-6 yaş kümesi çocukların ağır kıskançlık duygusu yaşadığı görülebilir.
Çocuk tabiatı gereği anne ve babadan sınırsız ilgi ve sevgi bekler. Tam da bu devirlerde bilhassa bu ilgi ve sevgiyi paylaşmakta zorlanabilirler ve kendilerini daima kardeşiyle karşılaştırabilirler. Kardeşe sahip çocuklar annelerini, babalarını, eşyalarını ve hatta konutlarını paylaşmaya başlarlar. Lakin çocuk için yeni olan bu süreç her vakit planlandığı üzere yolunda gitmeyebilir. Bilhassa anne-babalar bu süreci yürütmekte zorlanabilirler ve kendilerini kardeş arbedesinin tam ortasında kimin haklı olduğuna karar vermek zorundaymış üzere “hakem” rolünde bulabilirler. Ebeveyn olarak her ikisine de birebir sevgiye sahipken.
Bu üzere durumlarda kardeşler ortasındaki kıskançlığın doğal bir durum olduğunu hatırlayıp gerginliği yumaşatarak, düzensizliğe dahil olmamak çok değerlidir. İşte tam bu noktada hakem rolüne bürünmeden çocuklara müdehale etmek yerine kendilerinin bu meseleye tahlil bulmalarına yardımcı olmak gerekir. Her tartışmada her arbedede müdahale etmeniz çocuklarınızın her seferinde sizi bu tartışmaya dahil etmesine sebep olacaktır.
Kardeş münasebetleri ebeveyn tavırlarından hayli etkilenir. Ebeveynlerin yanlış tavırları kardeş tavırlarında kıskançlığın güçlenmesine ve hatta çocukların kendisine yahut karşısındakine ziyan vermesine kadar sonuçlanabilir. Bu türlü durumlarla karşılaşmamak ve gerçek bir yol izlemek ismine süreci anne babalar için kolay atlatılabilir hale getirmek için bir uzmana başvurulması kıymetli bir adım olacaktır.
Çocuklar kardeşlerini kıskandığında;
* Gün içerisinde ve geceleri huzursuzluk, çok sonluluk gösterebilirler. Sakinşleştirmesi de vakit alabilir.
*Çevrelerindeki şahıslara hırslarını ve öfkelerini boşaltmak emeliyle ziyan verebilirler.
*Uyku saatlerini ve uyku nizamlarını geceleri düş gördüklerini ve korktuklarını söyleyerek bozabilirler. Bu sebepten ebeveynler ile ahenge isteği olabilir.
*Bebek üzere davranmaya başlayabilirler.(altını ıslatarak, parmak emerek,bebek üzere konuşarak)
*Uyku tertipleri üzere yemek yeme nizamları de bozulabilir. Yemek yemeyi reddedip zayıflayabilir yada tam karşıtı çok yemek yiyip kilo da alabilirler.
* Kimi çocukta bu periyotta içe kapanıklık görülebilir.
* Birtakım çocuklar rastgele bir rahatsızlığı bulunmamasına karşın midelerinde bulantı hissedebilir yahut karınları ağrıyabilir.
*Aileye yeni katılan bebeğe ilgi göstermeyebilir ve yokmuş üzere davranışlar sergileyebilirler.
*Bu kalacak mı? Gitsin hiçbir şey yapmıyor!” üzere istemediklerini kelamlı olarak da söz edebilirler.
Kardeş kıskançlığına sebep olabilecek nedenler;
-
Kardeş gelene kadar çocuğa verilen ilgi ve dikkatin kardeş geldikten sonra kardeşe verilmesi yahut paylaşılması en büyük etkenlerden biridir.
-
Anne ve baba tavrı kıskançlığın derecesini tesirler.
-
Kıskançlık yaşanan kardeş ilgilerinde yaş farkı da değerli faktörlerden biridir.
-
Şayet ailelerin cinsiyete karşı bir tercihi varsa ve bu çocuğa yansıyorsa cinsiyet kıskançlığı yaşanılması kaçınılmazdır.
-
Çevresel faktörler de kıskançlık hissini epeyce tetikleyici olabilmektedir. Örneğin; kardeşinin uzunluğunun ileride onu geçeceğini, ondan daha uzun olacağını yahut kardeşin neden ablası üzere uzun ve düz saçlı olmadığını sormak üzere sorular ve telaffuzlar çocukların güya kendi özellikleri eksikmiş üzere algılamalarına ve birbirlerine karşı kızgınlık duyarak rekabete girmelerine sebep olabilir.
-
Kimi çocuklar mizaçları sebebiyle de koşullar uygunluk sağlasa bile kıskançlık hissine kapılabilirler.
-
Kıskançlık hissinin doğal bir his olduğunu; ailelerin ve etrafın yanlış tavırlarından beslendiğini unutmamak gerekir.