Ritim sürati 100nam üzerinde veya altında olmamalı!
Kalp dokusunu alana getiren hücrelerin her bkocamanın elektrik üretebilme marifeti var. Bunlar arasındaki ahenk bozulunca da ritim bozukluğu ortaya çıkıyor. Hayatı tehdit edebilen ritim bozukluğu 3 sebepten kaynaklanıyor. Şayet karıncıklardan kaynaklanıyorsa oranla daha riskli olabiliyor. Misalin bayılmaya, hatta ani kalp vefatına yol açabiliyor.
Kalbimiz herkesin kabaca yumruğu kadar bir büyüklüğe sahip özel bir adale dokusundan oluşuyor. İnsan kalbinin hem elektriksel hem mekanik işlevleri bulunuyor. Bunlar arasında pak kanı uzuvlara yollamak ve lekeli kanı da akciğere yollayıp onun arınılmasını sağlamak hayatsal özelliğe sahip. Kalp bu görevlerini yerine getirerek insan dolaşımını ömür boyu ayakta yakalamaya çalışıyor. Bunun dışında kalp dokusunu alana getiren hücrelerin her bkocamanın elektrik üretebilme marifeti var. Bunlar ahenk içinde çalışıyor. Ahenk bozulunca da ritim bozukluğu ortaya çıkıyor Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Tayfun Açıl kalp ritim bozukluğu hakkında en çok merak edilen sualleri cevapladı:
Kalp ritmini neler bozuyor?
Kalp ritmini bozan başlıca 3 neden var:
Kalbin elektriksel özelliklerini bozan her türlü yapısal kalp hastalığı.
Yapısal bozukluk olmadığı halde kalpte doğrudan oluşan elektriksel kalp hastalıkları.
İnsan bünyesini strese sokan her türlü iç ve dış etmen.
Kalp ritim sürati hangi bedelde olmalı?
Her insanın kalbinde, sağ kulakçıkta yer alan ve elektriksel ihtar oluşturan sinüs düğümü diye bir merkez var. Burada oluşan ihtarlar, özelleşmiş mesaj yollarından iletilerek kalbin karıncıklarına dağılıyor. Bu sayede kalp adalesinde bir kasılma alana geliyor ve kan da bu biçimde pompalanıyor. Olağanda sinüs düğümü bunu birey dinlenme halindeyken dakikada 60-100 arasında bir süratle yapıyor, bu da nabız dediğimiz gidişatı yaratıyor. Kalbin ritim sürati 100nam üzerine çıkarsa da, 100nam altına inerse de rahatsızlık yaratıyor.
Ritim bozukluğu ne cins meseleler oluşturuyor?
Tıpta aritmi ismi verilen ritim bozuklukları, kalbin kulakçıklarından kaynaklanan cinste olabildiği gibi, kalbin karıncıklarından kaynaklanan cinste de olabiliyor. Karıncıklardan kaynaklanıyorsa oranla daha riskli olabiliyor. Misalin bayılmaya, hatta ani kalp vefatına neden olabiliyor. Bu ritim bozukluklarının bazısının sebebi bilinmemekle birlikte birçoğu genetik olabiliyor. Ritim bozukluklarında şayet nabız 100nam üzerindeyse taşikardi deniliyor. Şayet 60ın altında bir nabza neden olan ritim bozukluğu varsa bradikardi deniliyor.
Ritim bozukluklarının belirtileri neler?
Olağanda kalp atışlarının farkında olmayız. Fark eder hale kazançsak buna çarpıntı diyoruz. Ama bunun yanı gizeme baş dönmesi, bayılacakmış gibi olma gibi vaziyetler ortaya çıkabiliyor. Hatta en makûssu ani kalp vefatı biçiminde kendini gösterebiliyor.
Kalbin ritmini neler bozuyor?
– İnsan bünyesini strese sokan her türlü iç ve dış etmen kalp ritim bozukluğu yaratabiliyor. Psikolojik stres de buna yol açabiliyor.
– Tabanda uyuyan elektriksel kalp hastalığı varsa aritmi tetiklenebiliyor.
– Fazla soğuk, fazla sıcak olabiliyor. Sıcak havalarda kalp süratli çoğalıyor, fazla soğuk havalarda ise nabız rakamı düşüyor.
– Zelzele gibi natürel afetler kalp krizini tetikleyebildiği gibi, kalp ritim bozukluklarını da tetikleyebiliyor, ancak yeniden de tabanda başka bir mesele olması gerekli. Herkeste olacak diye bir kural yok. Bu cins vakalar gerginliğe yol açtığı için anksiyete yaratıyor. İstirahat kalp süratinin yüksek olmasına neden olabiliyor.
Cemiyette görülme sıklığı nedir?
Kalbin kulakçığından kaynaklanıyorsa binde 2 ortamında oluyor. ABDde ani kalp vefatı gibi ciddi ritim bozuklukları cemiyette senede takribî 300-350 bin arasında görülüyor. Avrupada benzer sayılar var. Kulakçıktan kaynaklanan kısa devreye bağlı olanlar genelde daha çok genç bayanlarda görülüyor. Ama daha ölümcül olarak nitelendirdiğimiz ve karıncıklardan kaynaklanan ritim bozuklukları kalp damar tıkanıklığı olan, yüksek tansiyon meseleyi bulunan hastalarda olacağı için daha ileri yaşlarda alana geliyor.
Tanısı nasıl konuyor?
Kalbin elektriksel özelliğini görüntü haline çeviren, ulus arasında elektro ya da EKG denilen muayeneyle tanı konulabiliyor. Bunun 24 saatlik olanı da var. Holter EKG ya da ritim holter ile tanı konulabiliyor. Bunun dışında teşebbüssel bir harekât olan elektrofizyolojik çalışma da tanı koymada kullanılıyor. Kalbin içine özel kablolar yerleştirilerek kalbin elektriksel özelliği ortaya konuluyor. Ritim bozukluğu varsa bu biçimde teşhis edilebiliyor.
Ritim bozukluğunu önlemek için neler yapmalı?
Basit ritim bozuklukları sıhhatli bireylerde de görülebiliyor. Bunlarda genelde rehabilitasyona gerek dinlenmiyor. Bu bireylerin kafeinli meşrubatlar, sigara tüketimi, stres, uykusuzluk ve bazı grip ilaçlarından uzak durmaları gerekiyor.
Ne cins rehabilitasyonlar uygulanıyor?
Basit olmayan ritim bozukluklarında ilaç rehabilitasyonu uygulanıyor. Ancak ilaç rehabilitasyonu uygulandığı sürece tesirli oluyor, kesin rehabilitasyonu sağlamıyor. Şayet kısa devreye bağlı ritim bozukluğu varsa o zaman kısa devreye neden olan anormal mesaj yolunun yakılması ile rehabilitasyon ediliyor. Buna Radyofrekans Ablasyon Yöntemi deniliyor. Bu harekâtta hasta anjiyografi odasına getiriliyor. Masaya yatırılıyor. Kasıktan ve bazen boyundan özel kablolar kalbin içine yerleştiriliyor. Anormal mesaj yolunun yeri bulunduğunda, yeniden özel bir kateter olan ablasyon kateteri ile kalbin hastalıklı bölgesine gidiliyor. Radyofrekans dalgası desteğiyle oluşan ısıyla o bölge yıkım ediliyor. Kalbin içine girilip ısı veriliyor. Bu ısı 50-70 derece arasında oluyor. Ancak, hasta bu ısıyı sezmiyor. Başka Bir Deyişle, rastgele bir acı duymuyor.
Kriyoablasyon yöntemi nedir. Hangi gidişatlarda başvuruluyor?
Anormal mesaj yollarının ortadan kaldırılması için kriyoablasyon denilen ve oranla daha yeni olan bir yöntem daha uygulanabiliyor. Kalbin içine girilerek, eksi derecelerde soğutma ve yıkım etme yoluna gidiliyor. Kalbin içinde anormal mesaja yol açan bölge fazla donduruluyor, eksi 75 derecede soğutuluyor. Soğuk da o hücreleri öldürüyor. Anormal mesaj yollarını ortadan kaldıran bu harekâtların süresi ritim bozukluğunun cinsine göre değişebiliyor. Genelde vasati bir iki saat içinde mesele analiz etiliyor. Karmaşıklık oranı çok düşük. Yüzde 5-10 arasında nüks edebiliyor. Genelde çok iyi ve kalıcı çözüm veriyor. Hasta sırf bundan dolayı hasta ilaç alıyorsa bu rehabilitasyondan kurtuluyor. Bu harekâtı elektrofizyoloji eğitimi almış uzman kardiyologların yapması büyük ehemmiyet taşıyor.