Holistik tıp, çağdaş tıbbın teşhis ve tedavi sistemlerinin yanı sıra aktif ve bilimsel doğal prosedürlere de yer veren bir tıp yaklaşımıdır. Maksat, sıhhat sıkıntılarının tahlilinde öncelikle, en az yan tesirli ve doğal yolları kullanmak ve yalnızca hastalık bulgularını süreksiz bir mühletle gidermek yerine meselelerin kökenine inerek tedavi etmektir. Hasebiyle, holistik tıp, çağdaş tıbbın alternatifi değil, onu da içeren daha esaslı bir sıhhat modelidir.
Doğal tedavilerin hangileri holistik tıp kapsamındadır?
Bilimsel süzgeçten geçmiş her güzelleşme metodu, holistik tedavinin modülü haline gelebilir. Burada kıymetli olan, ruh-beden bütünlüğünün tedavinin odak noktası olarak kalmasıdır. Koroner arter sorunu olan bir hasta, damar genişletme operasyonlarının yanı sıra, ruhsal rahatlama yoluyla kan basıncını düşürmek, yangısal süreçleri denetim altına almak için için gevşeme idmanları ve meditasyondan yararlanabilir. Akupunktur yardımıyla da, nörotransmitter istikrarı sağlanıp, azamî güzelleşme potansiyeline ulaşılabilir.
Doğal sistemlerden, benim bilhassa başarılı bulduğum ve uyguladıklarım ortasında, hipnoterapi, meditasyon, faal imgelem, Japon psiko-ruhsal gelişim teknikleri, nefes eğitimi, Klâsik Çin tıbbı ve akupunktur, homeopati ve fitoterapi (bitkisel tıp) bulunmaktadır. Bu yolların ortak özellikleri, hepsinin, bilimsel araştırmalara bahis olmuş ve etkinliklerinin gösterilmiş olmasıdır. Bu ortada, doğal metotlarla ilgili bilimsel dataların sayısının şimdi çok hudutlu olduğuna dikkat çekmek isterim.
Hangi hastalıklar holistik tıp tarafından tedavi edilebilir?
Kalp-damar hastalıkları, ülser, kolit, artritler, nörolojik yıkım hastalıkları, migren, bayan hastalıklarının pek birden fazla, menopoz bulguları, panik, anksiyete bozukluğu, depresyon, kanser üzere çabucak tüm hastalıkların tedavisinde holistik tıp tesirlidir.
Ayrıyeten, genel ruh-beden sıhhati takip ve korunmasında da çok fonksiyoneldir. Kişinin sıhhat seviyesi ne olursa olsun, ömür kalitesi üzerinde olumlu tesir yapar.
Holistik Tıp konusunda yasal düzenlemeler nelerdir?
A.B.D.’de Holistik Tıp Birliği, 1978 yılında kurulmuştur (American Holistic Medical Association). Emeli, holistik tedavilerin çerçevesini çizmek, makul bir disiplin içinde öğrenilir ve uygulanır olduğunu garanti altına almak ve sistemi tanıtıp yaygınlaştırmaktır. Günümüzde dünyanın pek çok ülkesinde holistik tıp oda ve birlikleri açılmaktadır.
Doğal tedavi sistemlerinin bilimsel kıymetlendirme kapsamına alınmasında en kıymetli adım, 1991 yılında Amerikan Ulusal Sıhhat Enstitüsü tarafından atılmış, artık çok geniş bir bütçeye sahip olan ve doğal tıp konusunda sayısız bilimsel çalışmayı denetim ve finanse eden Tamamlayıcı ve alternatif Tıp Ulusal Merkezi açılmıştır.
Avrupa ve Amerika’nın en yeterli üniversitelerinde holistik tıp departmanları açılmakta, en gelişmiş hastanelerinde uygulanmaktadır. Amerikan halkının yarısından fazlası, holistik sıhhat hizmetlerinden yararlanmaktadır.
Ülkemizdeyse, şimdi sadece akupunktur konusunda yasal düzenlemeler yapılmıştır.
Holistik hekimin başka hekimlerden farkı nedir?
Holistik tabip, standart tıp eğitiminin yanı sıra, bilimsel aktifliği gösterilmiş, önemli doğal tıp yolları konusunda da eğitim almış olan tabiptir.
Dünyanın pek çok lisanında, örneğin Japoncada, hekim manasına gelen ‘’sensei’’ sözcüğünün açılımı, ‘’öğretmen’’ demektir. Tarih boyunca tabip, bireylerin ve toplumların olumlu istikamette değişimlerinde, önderlik eden bir öğretmen olmuştur.
Halbuki günümüzde, hasta ve tabip ortasındaki dayanışma kopmuş; doktorlar, hastalarına, arızası giderilmesi gereken birer makine üzere yaklaşan teknisyenlere dönüşmüştür. Holistik tıp bu yaklaşımın yerine, çok daha insancıl ve etik bir bağlantı kurulmasını hedefler. Hasta ve tabip, ast-üst münasebeti yerine, eşit ve dayanışmacı bir işbirliği kurar. Holistik tedavide, kullanılan yollar kadar terapistin kişiliği de büyük ehemmiyet taşır.
Uygun bir holistik tabibin yetişmesi, çok daha uzun periyodik bir eğitim, yatırım ve emek ister. Günümüz tıp eğitimi şimdi bunu sağlamaktan uzaktır. Bu nedenle, dünyada hala, kendi inanılmaz uğraş ve emekleriyle yetişmiş çok az sayıda gerçek holistik tabip vardır.
Holistik tıp, ruh sıhhati konusunda nasıl bir yaklaşım içindedir?
Doğumla başlayıp vefatla biten ömür seyahati, çağdaş vakitlerde epey kuvvetli bir serüvene dönüşmektedir. Teknolojik gelişmeler, bir yandan ömrü kolaylaştırırken, başka yandan bildiğimiz tüm bedel ve mana kalelerini yıkmaktadır. Aidiyet, tek ruh olma hisleri, dünyayı değiştirme ve daha özgür, daha eşit ve daha coşkulu bir yer haline getirme umutlarımız giderek azalmakta ve yalnızlaşmaktayız.
Beşerler sıklıkla, sevmedikleri, neye yaradığını bilmedikleri işlerde çalışarak ömür tüketiyorlar. İntiharlar, boşanmalar artıyor. Yaşadığımızı hissetmek için, daha çok tüketmenin dışında, yapabileceğimiz pek bir şey olmadığına inandırılıyoruz. Giderek güçsüz ve çaresiz hissediyoruz kendimizi. Yorgun ruhlar, hasta vücutlara dönüşüyor. Mutsuzlaşıyoruz.
Dünya Sıhhat Örgütü, 2020 yılı itibariyle, dünya genelinde kalp-damar hastalıklarından sonra gelen en kıymetli ikinci hastalığın depresyon olacağını bildiriyor.
Bilimsel datalar, mutsuzluğun yalnızca bir his durumu değil, birebir vakitte önemli bir sıhhat sorunu olduğunu ortaya koyuyor. İşte birtakım bulgular:
Mutsuz insanların kanlarında, gerilim hormonları olan kortisol, adrenalin ve noradrenalin seviyeleri yükseliyor. Bu durum Tip 2 diyabet (şeker hastalığı), kalp hastalığı ve yüksek tansiyona yol açıyor. Yara iyileşmeleri gecikiyor. Bedenin savunma sistemi zayıf fikir beşerler, enfeksiyonlara, alerjik akciğer ve cilt hastalıklarına, eklem romatizmasına ve kansere daha açık hale geliyorlar.
Mutsuzluk ayrıyeten, sigara, alkol, uyuşturucu, yeme bozuklukları üzere makûs ömür alışkanlıklarına da yol açarak sıhhatimizi bozuyor.
Mutsuzluğumuza deva olarak bize, ilaçlar öneriliyor. Bu ilaçların birden fazla reçetesiz satılıyor, misafirliklerde ikram ediliyor. Meğer kullanıcıda zihinsel sakinlik yaratan, onları, yalnızca mutsuzluğu değil, memnunluğu da hissedemeyen robotlara dönüştüren, pek çok organın işlevini bozan antidepresanların kullanımında çok titiz olmak gerekiyor.
İnsanların sıkıntılarının olması pek olağan olduğu üzere, her duygusal badire da hastalık olmadığını unutmamak gerekli. Süratle değişen hastalıklı bir dünyada yaşamaya ve mana bulmaya çalışan insanların kendilerini makus hissetmelerinden daha olağan ne olabilir?
Ünlü psikiyatrist Prof. Dr. Thomas Szasz’ın dediği üzere: ‘’…akıl hastalığı fikri bugün temel olarak, ferdî ve toplumsal münasebetlerdeki meseleleri gözden saklamak için kullanılmaktadır.’’
Duygu-mantık çatışmaları, ekonomik zorluklar, sevilen birinin kaybı, münasebet sıkıntıları, hedef ve kıymet krizleri, meslek korkuları, yaş dönümü buhranları (ergenlik, ileri yaş) üzere durumlarla karşılaştığımızda gerçek tahlil, ilaç kullanmak yerine, bize, yaşadığımız durum hakkında yanlışsız bilgiler kazandıracak ve kasvetimizi şefkatle paylaşabilecek bir kaynağa ulaşmaktır.
Şayet şanslıysak, bu kaynak yakınımızda bir akraba ya da dost olabilir. Fakat birçok defa, yakınlarımızın bizimle ilgili hususlarda taraflı olmaları yahut bizi sistemli olarak dinleyecek vakitten mahrum olmaları nedeniyle bu cins bir seçenek mümkün değildir.
Dünyanın baş döndüren suratı ve ruhumuzun karmaşasıyla tek başına uğraş edememek, akıl hastası olduğumuz manasına gelmez. Eğitimli, tecrübeli, bilge, hoşgörülü, kendi hayatında mana ve bütünlük oluşturabilmiş bir rehberle birlikte, hayatı daha manalı kılmak, ruh-beden sıhhatini düzeltmek için gayret sarf etmek, fakat hakikaten aklı başında insanların yapacağı bir davranıştır. Holistik doktor, bu rehberliği sunar.
Holistik Ruh Sıhhati, bir psikiyatrik tedavi modeli değildir. İnsanın, beynindeki organik bir bozukluğa bağlı olarak zihinsel ve bedensel hastalıklara yakalanma mümkünlüğünün yaklaşık %3 olduğunu ve bu nedenle ilaçlarla tedavi edilmesinin birden fazla olguda bilimsel bir desteği bulunmadığını göz önünde meblağ.
Bireyin, his, niyet ve inanç haritasını, yaşadığı çevreyi, ekonomik şartlarının onu ittiği çıkmazları öncelikle ele alır. Ruhsal ve ferdî gelişim, insanın felsefi ve bilimsel eğitim yoluyla, kendisini tanıma ve gerçekleştirmesi ve böylelikle, sağlıklı ve doyumlu bir ömür sürdürmesi hedeflenir.
Holistik tıp yalnızca, hastanın kendisine ve etrafına ziyan verme mümkünlüğünün kelam konusu olduğu yahut vakit alıcı bir ruhsal gelişim programının beklenemeyeceği acil durumlarda psikiyatrik muayene ve ilaç kullanımını takviyeler. Bu çeşit durumlarda, mesleğinde donanımlı bir psikiyatri uzmanıyla iş birliği yapılır.
Ruh sıhhatinin vücut sıhhatinden ayrılması ve tabip olmayan şahıslar tarafından tedavi edilmesi yanlıştır. Birtakım vitamin-mineral eksiklikleri, kronik nörolojik bozukluklar yahut kanser üzere doku yıkımına yol açan hastalıklar da ruhsal sıhhati bozabilir. Tıp eğitimi almamış bireyler tarafından bu hastalıkların tanınamaması, ölümcül sonuçlar yaratabilir.
Holistik tabip, ruhsal yakınmalarla başvuran her hastanın fizikî sıhhatini da çok ihtimamlı bir muayeneyle kıymetlendirir. Tedavisini düzenler. Gerekli durumlarda hasta, diğer uzmanlık alanlarına yönlendirilir.
Holistik Ruh Sıhhati programı, tabibin hastaya uyguladığı ve çok kısa müddette onu sıkıntılarından kurtaracak bir sihirli formüller yumağı değildir. Hasta ve tabip, bu programda birlikte çalışır. Hasta, kendi iç dünyasını tanımak ve düzenlemek için, doktorun rehberliğinde uğraş gösterir.
Galileo’nun dediği üzere:
‘’Gerçekte kimse, kimseye hiçbir şey öğretemez. Siz ona sırf içindekileri bulmasında yardımcı olabilirsiniz.’’
Hiçbir olumlu ve gerçek değişimin, gerekli vakit ayrılmadan ve emek sarf edilmeden oluşamayacağını dikkate alarak, tedavide çok kısa müddette sonuç beklentisine girilmemelidir.
Çalışmalar; paylaşım, tartışma, günlük tutma, kitap okuma, düşleri değerlendirmeyi içerir. hipnoterapi, meditasyon, derin gevşeme, nefes terapisi, akupunktur, homeopati ve bitkisel tıp, tek başına başvurulan metotlar değil, ruhsal gelişim sürecinde gerekli görülen zamanlardauygulanan yardımcı metotlardır.
Doğal tedavi tekniklerini kullanan, doktor olan ve olmayan çok sayıda insan var. Bunlara güvenebilir miyiz?
Çağdaş tıp eğitiminin tarihçesinin, yalnızca birkaç yüz yıllık bir geçmişi olduğunu göz önüne aldığımızda, binlerce yıldır insan sıhhatinde kullanılan tekniklerin hepsinin, tıp fakültesi mezunları tarafından keşfedilip uygulandığını söylemek elbette mümkün değildir. Şifalı otlarla tedaviden akupunktura, meditasyondan çağdaş tıptaki ilaçlara kadar sayısız formül, insanların doğayı ve insan vücudunu yakından ve dikkatle gözlemlemeleri sonucu geliştirilmiştir.
Bugün de, halk tababeti ismini verdiğimiz, dedelerimiz ve nenelerimizin sahip olduğu, jenerasyondan nesile aktarılan son derece bedelli bir müşahede ve bilgi birikimi mevcuttur. Bundan yararlanmak gerekir. Batı’da, halk tababetinin yanı sıra, hayvanların hangi bitkilerden yararlandıklarını gözleyerek yeni ilaçlar keşfeden bilim adamları, dünyanın en saygın üniversitelerinin etnobotanik departmanlarında çalışmaktadır.
Burada hassas nokta şudur: Günümüz teknolojisi, bize hastalıkların nedenleri ve tedavileri konusunda, çok değerli bilgilere ulaşma imkânı vermektedir. Bu bilgiler sayesinde, yalnızca gözleme dayalı klâsik usullerle hudutlu kalmamız bir mecburilik olmaktan çıkmıştır.
Öte yandan, yalnızca teknolojiyle sonlu kalmak da, müşahedenin getirdiği çok değerli ve şahsa has hastalık özelliklerinin atlanmasına yol açmaktadır. Bu durumda en doğrusu, tedavi eden kişinin, hem çağdaş tıp hem de klâsik doğal teşhis ve tedavi bilgilerine, güçlü bir biçimde hâkim olmasıdır.
Çağdaş tıp teşhis ve tedavi sistemlerini bilmeyen birisi, tümöre bağlı bir baş ağrısını yahut epilepsiyi otlarla tedavi etmeye kalkışabilir.
Birden fazla sefer en çaresiz hastaların başvurduğu doğal şifa alanında, beşerler maddi ve manevi istismara son derece açık durumdadır. Hiçbir bilimsel temeli olmayan, yüzde yüz güzelleşme savıyla astronomik fiyatlara satılan ot karışımları yahut kelamda şifacılık uygulamaları, çaresiz hastaların o periyotta en çok gereksinim duydukları iki olgu olan vakit ve parayı, onlardan zalimce çalmaktadır.
Tüm bu bilgiler kapsamında söylenebilecek yegâne şey, hastaların kesinlikle, bilimsel ve etik bir tıbbi hizmet sunan, kâfi eğitime sahip uzmanlardan yardım almaları gerektiği olacaktır.
Holistik Tıp tedavisinde muvaffakiyet bahtı nedir?
Dünya Sıhhat Örgütü, sıhhati, yalnızca hastalık ve sakatlığın olmayışı değil, insanın, ruh, vücut, akıl ve toplumsal istikametten tam bir düzgünlük hali olarak tanımlamaktadır. Holistik tıp, tüm bu alanlarda bilinçlenme ve tedavi maksadını güder.
Holistik tıp, mevcut çağdaş ve klâsik tedavi seçeneklerini bir ortada kullanması nedeniyle, tedavide muvaffakiyet talihini çok önemli biçimde arttırır ve her şartta hastaların hayat kalitesini yükseltir.
ÖZET
Holistik Tıp:
İnsanı ruhsal, bedensel, toplumsal ve ekolojik bütünlüğü ile ele alan,
Teşhis ve tedavide, çağdaş ve doğal tıbbın tüm imkanlarından yararlanan,
Tabiatın düzgünleştirme gücüne takviye olan ve yan etkisiz formüllere öncelik veren,
Doktorla hasta ortasında dostluk ve itimada dayalı, eşit bir ilgi kuran,
Hastayı tedavi sürecine faal olarak dâhil eden ve eğiten,
Her insan farklı olduğu için, hastalığa değil hastaya odaklanan bir tıp modelidir.
Holistik Tıp kapsamı içinde sunulan tedavi programları:
Morita ve Naikan Ruhsal Tedavileri
Akupunktur
Bitkisel Tıp
Homeopati
Hipnoterapi
Meditasyon
NLP- Ferdi Gelişim
Biyoenerjetik Terapiler (Qi-Gong, Cranio-Sacral)
Yararlanabilecek hastalık kümelerinden kimileri:
Ruhsal hastalıklar (depresyon, gerilim, panik atak, anksiyete, uykusuzluk)
Ağrılar (migren, kanser, romatizma, ameliyat sonrası ağrıları)
Nörolojik hastalıklar (MS, ALS, Parkinson)
Beden savunmasını güçlendirme (kanser, tekrarlayan enfeksiyonlar)
Berbat alışkanlıklar (sigara, alkol, uyuşturucu)
Alerjik tepkiler (astım, saman nezlesi, egzama)
Cilt sıkıntıları (aşırı terleme, kaşıntı, ağız yaraları)
Mide-barsak hastalıkları (ülser, kolit, konstipasyon)
Bayan Hastalıkları (adet düzensizlikleri, kısırlık, menopoz)
Holistik Tıp, ruhsal ve bedensel pek çok hastalığın, çabucak her basamağında, tedavi edici yahut hastanın hayat kalitesini arttırıcı tesire sahiptir.