Ülkemizde her 5 bireyden biltihapta görülen karaciğer yağlanmasının en ehemmiyetli iki sebebi, kumpassız beslenme ve hareketsiz hayattır.
Kilo aşırılığı olanlar, şeker hastaları, süratli kilo alıp veren bireyler ve bazı genetik hastalığı olan bireyler karaciğer yağlanması güzergahından tehlike grubundadır. Memorial Ankara Sağlık Kurumu Gastroenteroloji Bvefatı ’nden Doç. Dr. Zülfikar Polat, karaciğer yağlanması hakkında balaka verdi.
Karaciğer yağlanması siroza yol açabilir
Karaciğer yağlanması karaciğer hücreleri içinde yağ damlacıklarının birikmesiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Karaciğer hücrelerinde yağ birikiminin yanı gizeme karaciğerde sertleşme ve bazı ilerleyici zarara yol açan gidişatlar, siroza kadar gidebilmektedir.
Karaciğer yağlanmasının görülme sıklığı, obezite ve insülin mukavemetinden kaynaklanan, hareketsizlik ve beslenme bozuklukları gibi sebeplere bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.
Bu surattan önümüzdeki senelerde yapılacak karaciğer nakillerinin çoğunun, karaciğer yağlanmasına bağlı büyüyen sirozlu ve bu sebeple büyüyecek karaciğer kanserli hastalara yapılacağı öngörülmektedir.
Halsizlik ve bitkinlik karaciğer yağlanması belirtisi olabilir
Karaciğer yağlanması olan bireylerde sıklıkla görülen belirtiler; halsizlik, bitkinlik ve gönülsüzlüktür. Özellikle karaciğer testleri yükselen hastalarda halsizlik belirginleşir.
Hastalığın tanısında kullanılan en temel yöntem ultrasonografidir. Bu yöntemle hastaya rastgele bir hasarlı ışın vermeden, ses dalgalarıyla karaciğerin yapısı belirlenebilir. Ultrasonografik olarak yağlanma tespit etilen hastanın kanında karaciğer testlerinde yükselme ve insülin mukavemeti olup olmadığına bakılmalıdır.
Karaciğer testlerinde yükselme tespit etilen hastalar 3 veya 6 aylık kumpaslı takibe alınmalıdır. Hastalığın basit yağlanmamı yoksa ilerleyici tip mi olduğunu kavramanın en ehemmiyetli yöntemi “karaciğer biyopsisi”dir.
Bu yöntemde karaciğerden bir iğne ile parça alınıp araştırılır ve karaciğerde inflamasyon olup olmadığı, karaciğerdeki sertleşme derecesifibrozis ve tehlike gidişatı tespiti yapılır.
Haftada en az 150 dakika tempolu yürüyüş yapın
Karaciğer yağlanmasını önlemede en ehemmiyetli iki yöntem perhiz ve spordur. Burada emel hem kilo aşırısı olan bireylerde ideal kiloya erişmek hem de insülin mukavemetini düzenlemektir.
Perhizde özellikle günlük kalori alımının eksiltilmesi, trigliseridden muhtaç beslenilmesi, bol sebze harcanması, glisemik indeksi yüksek yiyeceklerden sakınılması önerilmektedir. Hastaların ayda en fazla 3 kilogram vermesi amaçlanmalıdır. Zira süratli kilo alıp vermek de karaciğer yağlanmasının şiddetlendirebilmektedir. İnsülin mukavemeti, karaciğer yağlanmasına neden oluşturma kuramların temelini teşkil etmektedir.
Bu sebeple karaciğer yağlanması olan bireyler günlük etkinliklerini artırmalıdır. Haftada en az 150 dakika olacak biçimde süratli tempolu yürüyüş veya hafif tempolu koşu en çok önerilen spordur. Ağır adale egzersizleri ise önerilmemektedir.