Anne-baba tavırları, genel olarak çocuğun yetiştirilmesinde anne ve babanın başvurduğu sözsel ve fizikî bağlantıları kapsar. Benimsenen bu tavır ve davranışlar, birey psikolojisi üzerinde önemli tesirler bırakmaktadır.
Ailede var olan çocuk-ebeveyn ilgisindeki temel faktörleri anne babanın davranışları ve kurduğu sözsel irtibattır. Anne ve babanın çocuklarına karşı takındığı davranışlar ve sergilediği davranış ve takındığı tavırlar, çocuğun karakter ve kişilik yapısını belirleyen en temel ögelerdir. Psikolojisi düzgün olan bireylerde ki temel yapılardan biri, anne ve babanın sağlıklı tavırlarıdır.
Anne ve babası ile sağlıklı bir ilgi içerisinde olan bireylere bakıldığında genel olarak girişken, niyetlerini özgürce tabir edebilen ve son derece özgüvenli oldukları görülmektedir.
Anne ve babalar tarafından çocuklara karşı uygulanan durum ve tavırların temel sınıflandırılması aşağıda verilmiştir:
1.Aşırı Otoriter Aile Tavrı: Burada genelde çocuğa kelam hakkı tanınmaz. Cezalar baskındır. Tenkit ve azarlamalar vardır. Çocuğa sevgi şefkat en az seviyede gösterilir. Bu ebeveynlerin çocukları kusurlara karşı hoşgörülü olmazlar. Ağlama vurma davranışları gösterirler. Otorite olmadığında boşlukta hissederler.
2.Aşırı Hoşgörülü Aile Tavrı: Çocuklar çok hür büyür. Çocuk hakimdir. Kurallar yok denebilecek kadar azdır. “Yaşayarak öğrensin.” niyeti etkindir. Haklar çok vazifeler azdır. Bu ebeveynlerin çocukları, bencil ve şımarık olabilirler. Toplum dışı davranışlar sergilerler. Ziyanlı alışkanlıklar gösterme olasılıkları daha fazladır. Bu çocuklar anneye babaya hükmederler.
3.Aşırı Hami Aile Tavrı: Çocuklarına çok fazla ihtimam gösterirler. Kendi başına bir şey yapmasına müsaade vermezler, tüm muhtaçlıkları büyükleri tarafından karşılanır. Bu ebeveynlerin çocukları, bağımlı, utangaç inançsız bir kişilik geliştirmesi mümkündür. Sorumluluk şuuru gelişmez. İleriki yaşantısında karar alam ve uygulama da kahır çekerler. İnatçı, istediğini tutturan ve mantıksız arbedeler çıkaran çocuk bu davranışları yetişkinliğe taşır.
4.Tutarsız Aile Tavrı: Eşlerin çocuk yerleştirmeye farklı bakması ile birlikte çocuğun davranışının bazen çok sert reaksiyon alıp bazen çok yumuşak reaksiyon alması biçiminde görülür. Bu ebeveynlerin çocukları nerede ne vakit ne yapacağını kestiremez. Kendi görüş ve kanılarını aktaramaz. Çocuk ürkek, kelam dinleyen ya da tam zıddı doğuşçu, hudutlu olabilir. Etrafına güvenmeyen,her şeyden şüphelenen kararsız kişilik yapısı oluşabilir.
5.Mükemmeliyetçi Aile Tavrı: Çocuktan en güzeli beklenir. Kendi gerçekleştiremediğini çocuğu gerçekleştirsin istenir. “Ben yapamadım, çocuğum yapsın düşüncesi” Öbür çocuklarla kıyaslama yapılabilir. Bu ebeveynlerin çocukları, çok titiz ya da dağınık olabilir. Çocukların kendilerine inancı yoktur. Yanlış yapmaktan korkarlar ve başarısızlık yaşadığında çabuk demorilize olurlar.
6.Demokratik Aile Tavrı: Çocuk tüm taraflarıyla kabul edilir. Yol gösterilir fakat kararlar konusunda özgür bırakılır. Mantıklı kurarlar vardır. Aileyi ilgilendiren kararlar birlikte alınır.Anne babanın birbirlerine ve çocuklarına karşı olan hislerinde net ve açıktır. Zira çocuğun 3 ebeveyni vardır “anne, baba ve anne babanın ilişkisi”. Bu ebeveynlerin çocukları, özgüveni yüksek ve sorumluluk sahibi olurlar. Arkadaş canlısı ve toplumsal açıdan istikrarlı ve keyifli olurlar. Yaratıcı ve bağımsızlardır birebir vakitte otoriteye ve kurallara hürmet duyarlar.
Ebeveynlik üslubu çocuğu ileriki hayatına nasıl birey olacağını şekillendirir.Doğru ebeveynlik, sağlıklı bireyler yetiştirir.