Merhaba;
Bu makalemde “diyet ve kilo verme” konusunu kaleme almak istedim. Diyet ve Kilo verme konusunda gerek medya da gerek toplumsal medya da gerekse beşerler ortasında çok fazla teorik bilgi, uygulama usulü ve dedikodu var. Günümüzde beslenme uzmanları hariç kimse bu konu hakkında ne yapması gerektiğini tam olarak bilmiyor ve herkes bir yerden duyduğu diyetleri ya da usulleri kendi üzerinde deneyip sonuç almak istiyor. Lakin herkes bu denemelerin temelinde diyet reçetesinin bireye mahsus olması gerektiğini hatırlamıyor. Bu makalede diyet ve diyet sürecinden bahsedip şahısların diyet yaparken önlerine çıkan zorluklar ve bireylerin sıkça karşılaştıkları başarısızlıklar üzerine yazmaya çalışacağım.
“Diyet süreci” ekseriyetle bir insanın etrafından aldığı geribildirimler ve eş vakitli olarak kilo alarak kendisini rahatsız hissettiğinde başlayan bir süreçtir. Bu sürecin başında kişi kendisinden büyük bir muvaffakiyet umarak diyete başlar. Lakin ilerleyen vakit içinde karşılaştığı çeşitli zahmetler, nefsine hâkim olamama ve yaptığı bilişsel kusurlar sayesinde sürecin eline ayağına bulaşan sıkıntı, yıpratıcı ve kişinin psikolojisini değerli ölçüde etkileyen uzun bir süreç haline gelir. Kişi bu sürecin içine girdiği birinci dakikadan itibaren kişi üzerine adeta kocaman bir “ben diyetteyim” tabelası asar ve buna uygun davranmaya başlar. Bu tabela aslında kişinin geliştireceği savunma mekanizmalarının en büyüğüdür.
Kişi bu evrede yemeğin gücünü küçümseyen bir tutum içine girer. Yemek yeme süreci ile ilgili direnci çok yüksektir. Velhasıl zirveden tırnağa tüm önlemlerini almış olarak diyetine başlar. Birinci aylarda kişi sahiden çok uygun bir süreç geçirir. Yemek yeme düzenini sağlar. Spor yapma imkanı varsa spor yapar. Bedeninde besbelli değişiklikler görülmeye başlar. Lakin ilerleyen vakit dilimi içinde yediği yemek ölçüsü düşerken bu durumdan memnun olmamaya başlar, hele ki diyetin birinci aylarında çok süratli ölçüde verilen kilo miktarı ortalama iki ya da üç ay sonunda asgarî seviyeye gelir. Birtakım vakitlerde kişi hiç verememe durumuna dahi gelebilir. Bu durum karşısında kişi kendince başarısızlık yaşamaya başlamıştır ve bu durumdan keyifli olmamaya başlamıştır. Bütün yaptıklarına karşın bir türlü kilo veremiyordur. O vakit diyet yapmasının ne manası vardır. Burada görüleceği üzere kişi kendi içsel motivasyonunu kaybetmeye başlamıştır ve tekrar yakalayamamaktadır. Kişi bu içsel motivasyonunun kaybı ve etrafından istediği gibi gelmeyen geribildirimlerin tesiri sayesinde psikolojisi çökmeye başlar. Birebir vakitte kişi yemek yemediğinden ötürü daha sonlu, agresif bir ruh durumu içine girmeye başlamıştır. Bu durum öylesine bir hal alır ki kişinin kendini sorgulayan ve kendisi hakkında olumsuz fikirlere sahip olan biri olmaya başlar. Doğamız gereği bu içsel çatışmayı bitirmemiz ve memnun olmamız gerekmektedir. Bu durumda insanın içindeki ilkel insan devreye girerek yeme dürtüsünün kişiyi keyifli ettiğini düşündürerek yemek yemesi için baskı yapmaya başlar. Bu müddetten sonra kişi keyifli olmak için yemeye başlar ve sonunda kişi bir büyük bir umut içinde başladığı diyeti yarım bırakır ve olağan yaşantısına geri döner. Diyeti bıraktıktan sonra kişi eski yaşantısına geri döner ve evvelden yaptığı yeme alışkanlığının şiddetini arttırarak daha fazla ve kalorili yemek yemeye başlar. Bu özgürlük niyeti sayesinde kişi vakitle diyet yaptığını unutur ve bu şekilde yaşamaya devam eder. Lakin bir yandan da ömrü sürmektedir. Kişinin hayatı sürdükçe kilosuna dikkat etmez, sıhhatinde bozulmalar başlar, etrafından tekrar berbat geribildirimler alır. Ama kişi keyifli olduğundan ötürü bununla barışık olduğu, halinden şad olduğu gibi savunma düzeneklerini devreye sokarak kilosu hakkındaki olumsuz niyetleri kendinden uzak meblağ. Ta ki bir durumun onu etkilemesine kadar.. Örneğin; kişi alışveriş yapmak ve kendisine uygun beğendiği eserleri almak için mağazalara girdiğinde satış temsilcisine beğendiği ürünü gösterir ve müşteri temsilcisinden istediği vücudu alıp soyunma kabininde istediği vücut üzerine olmayıncaya kadar… Bu üzere küçük olaylar kişiyi yeniden diyetin eşiğine getirir, bu sefer kişi daha kararlı ve tecrübelidir. Bir evvelki denemesinde yaptığı kusurları yapmayacak, erken teslim olmayacaktır. Lakin tekrar kısır döngümüzün içine girer ve bu kısır döngü sürer masraf.
Bunun içi ne yapabilirsiniz şayet diyet yapan kişi siz seniz mutlak suretle kendinizi bir diyetisyene teslim etmek zorundasınız. Diyetisyeniniz size uygun diyeti ayarlayacak ve öncelikle sizde yemek düzeninizde dahil olmak üzere yiyeceklerinizi düzenlemeniz gerekecektir. Burada diyetisyenin rolü çok kıymetli diyetisyen kolay ulaşılabilir ve sorduğunuz sorulara sizin anlayacağınız şekilde cevap vermelidir. Diyetisyeninize sık sık gitmelisiniz. Zira atacağınız her minik adım (zayıflama) görmeniz ve kendinizi motive etmeniz için gereklidir. Bunun yanısıra başınıza takılanları uzmana sormanız gayenize kolay ulaşmanız ismine yol göstericiniz olacaktır. Şahsî motivasyonunuzu üst seviyede tutmanız gerekmektedir. Şahsî motivasyonunuz düştüğü için diyeti bırakıyorsunuz. Diyet yapan kişi başta çok hırslı ve azimlidir. Lakin vakit içinde bu azmi düşer bu durum yaklaşık diyete başlayalı 3-4 ay ortasında meydana gelir kişi bu noktada diyette yapsa kilo veremez ilerleyemez duruma gelmektedir. Bu durumu aşması için kararlılıkla diyet reçetesinin üzerinde durmalı ve süreçte durmadan ilelemeli bir müddet sonra bu döngü kırılacak ve kişi kaldığı yerden kilo vermeye devam edecektir.
Diyet yaparken etrafınızdan alacağınız geri bildirimler ve etrafınızda size kıymet veren insanların çabalarını görmeniz gerekmektedir. Diyet sıkıntı bir süreçtir. Heleki yemeği seven ve damak zevki gelişmiş bireylerin yeme alışkanlıklarını bozmaları zordur. Bu durumda eski yemek alışkanlıklarınızdan uzak duracak yeme biçiminizi değiştimeniz gerektiğinden arkadaşlarınız ve özellikle aileniz bu hususta sizin hevesinizi kırmamaya ihtimam göstermeliler, hülasa her taraftan destek almalısınız.
Tüm bu üstte bahsedilen durumlarda kalıyorsanız, yapmak istiyor fakat başaramıyorsanız sizinde ruhsal dayanak almanız, bilhassa bilişsel davranışçı tedaviler ile uzman bir psikologtan destek almanız yerinde olacaktır. Unutmayın, vücudunuzla geçireceğiniz bir ömrünüz var ona yeterli bakmalısınız.
Sevgiler…