Beyaz, san, pembe, mavi, mor… Ciltte leke deyip geçmeyin. Bu lekeler cildinizin banal bir bileşeni olabileceği gibi, rastgele bir sistemik veya cilt hastalığına işaret edebiliyor.
Özellikle tiroit bezi hastalıkları, demir metabolizması bozuklukları, böbrek üstü bezi ve karaciğer hastalıkları ile kan değerlerindeki değişiklikler leke çoğalışına neden olabilecek başlıca sağlık meselelerim oluşuyor. Acıbadem Üniversitesi Atakent Sağlık Kurumu Cildiye Uzmanı Dr. Selda Yıldırım, bedenin ciltte hangi renklerle hastalık sinyali verdiğini şöyle sıralıyor:
Beyaz Beden Mantarı:
Ciltteki hudutlu beyazlık kazıyınca kepekleniyorsa, bunun sebebi Tinea versicolor ismi verilen beden mantarı olabiliyor. Yüzeyel bir mantar enfeksiyonu olan Tinea versicolor; özellikle sırtta, göğsün ön suratında, karında ve kollarda yerleşiyor. Genellikle mercimek tanesi kadar küçük lezyonlar, bazen de birleşerek daha büyük lekeler oluşturabiliyor. Berişme riski oldukça düşük olan bu enfeksiyon sıklıkla kaşıntısız oluyor ve estetik mesele dışında hastayı rahatsız etmiyor. Vitigo : Tebeşir beyazı denilen bir tonda oluşan bu hastalık belirli alanlarda tene rengini veren hücrelerin tümüyle yok olması sebebiyle oluşuyor. Bedende tek rakamda olabileceği gibi, çok rakamda farklı lokalizasyonlarda da yerleşebiliyor. Vîtiligo; diyabet, pemisiyöz kansızlık, tiroidit ve addison hastalığı gibi hastalıklarla birliktelik olabiliyor.
SARI Sanlık: Ciltte sarılık, çeşidi sebeplerle safra kesesinden safra akışı yasaklandığında ya da mikroplara bağlı olarak karaciğerin hasar gördüğü gidişatlarda görülebiliyor. Cilt, kanda anan bilirubin maddesi sebebiyle san renk alıyor. San renk başkalaşımına kaşıntı ve kaşımaya bağlı oluşan kabuklu yaralar da eşlik edebiliyor.
Pembe-kırmızı kurdeşen:
Ciltteki oluşan pembelik veya kızarıklık bulunduğu yerde 24 saat içinde kaybolup tekrar oluşuyorsa, buna ek olarak kasına ve kabarıklık da eşlik ediyorsa, altında uyuyan neden halk arasında “kurdeşen” denilen ürtiker hastalığı olabiliyor. Lezyonlar tendeki kan damarlarından çevredeki dokuya geçici olarak plazma sızması neticeyi oluşuyor. Beden mantarı: Tinea corporis, başka bir deyişle beden mantan, erişkinlerde kırmızı lekenin en sık görülün sebeplerinden bkocaman. Hastalık enfekte kişilerden temas, hayvan ya da toprağa dokunma yoluyla berişiyor. Keskin hudutlu lekeler etrafa doğru genişlerken ortası banal bir görünüm almaya başlıyor. Bazen iç içe geçmiş halka görünümü oluşabiliyor. Lekeye sıklıkla kaşıntı şikayeti de eşlik ediyor. Gül hastalığı: Özellikle bahar aylarında gövdede ten çizgilerine paralel mesken gösteren pembemsi lekeler gül hastalığının belirtisi olabiliyor. Haberci lezyon olarak adlandırılan şehirk leke yaygın döküntüden birkaç gün ya da birkaç hafta evvel ortaya çıkıyor. Öbür lezyonlara göre daha büyük oluyor. Daha sonra etrafında kepeklenme bulunan daha küçük lekeler ortaya çıkıyor. Berişme özelliği olmayan gül hastalığı genellikle 6-12 hafta içinde kendini sınırlıyor. Sedef: Sedef hastalığı gümüş veya sedef gibi beyaz, bol kepekli, kırmızılığı ise biftek kırmızısı gibi canlı bir hastalık. Sıklıkla diz, dirsek ve saçlı tende ense bölgesi en sık tutulum alanlarım oluşturuyor. Hastalık şiddetli seyredebiliyor ve geniş alanları kaplayabiliyor.
Mavi-Mor Kalp hastalıkları:
Özellikle arteryal ve venöz damarlardaki kanın karışmasına neden olan konjenital doğumsal kalp hastalıklarında dil, dudak, btümörün ucu, parmak uçlan gibi bedenin uç kısımlarında mavi-mor renk değişikliği görülüyor. Kalp yetmezliği neticesinde dolaşımın bozulduğu gidişatlarda da cilt terli, soluk, gri-mavi renk alabiliyor. KOAH : Oksijenlenmenin bozulduğu; tıkayıcı bir akciğer hastalığı olan KOAH’da da hastalığın safhasına göre özellikle dudaklar ve etrafında mor renk değişikliği gözlemleniyor. Travma: Özellikle ten altı yağ dokusu daha az olan duyarlı bölgelerde, darbeye maruz kalınması neticeyi, cilt altında damar kanaması sebebiyle bölgesel olarak mor renk oluşabiliyor. Cve K vitamin eksiklikleri: C ve K vitamini eksikliklerinde de tende mikro kanamalar olabileceği için çok rakamda odakta mor renk değişikliği görülebiliyor. Vaskülit: Şayet kırmızı lekeler tenden kabarık, ödemli ise vaskülit, bir başka deyişle iltihabi damar hastalığı açısından incelenmeli. Vaskülit, kan damarlarında muhtelif sebeplere bağlı zarar neticeyi ortaya çıkan hastalık grubu. Vaskülite neden olan hastalıklarda ateş, halsizlik, karın sızısı, eklem sızısı gibi sistemik belirtiler veya kanlı idrar yakınmaları da görülebiliyor. Muhtelif kanser cinsleri: Bacaklarda vaskülit iltihabi damar hastalığı olarak değerlendirilen kırmızı -mor, ağrıh döküntüler ve yaralar lenfoma-lösemiden kaynaklanabiliyor. Özellikle sırt bölgesinde ani başlangıçlı kahverengi-kabuklu döküntüler mide, bağırsak, meme kanseri ya da lenfoma neticeyi gelişebiliyor. Tüm bedende yaygın kızarıklık ve kepeklenme lenfoma ve lösemi belirtisi olabiliyor.
Kahverengi :
Böbrek yetmezliği: Böbrek yetmezliğinde ten rengi toprak rengine benzer kahverengi bir hal alıyor. Ciltte kuruluk, pullanma ve şiddetli kaşıntı belirtileri de sık görülüyor.