Hekimler burun tıkanıklarının sebeplerini dört kısımda inceler ve bunlar arasında bazen eş noktalarda olabilmektedir. Özellikle şikayetlerine birden fazla şeyin neden olduğu hastalarda bu ortak noktalar artmaktadır.
YAPISAL NEDENLER
Bu sınıf içinde burnun ve ince bir kıkırdaktan oluşan ve burnu iki ayrı kısma ayıran burun septumunun bozuklukları araştırılır. Bu bozukluklar genellikle insanın yaşamında geçirdiği rastgele bir kaza neticeyi oluşmaktadır. Kaza çocukluk çağında olmuş olabileceği gibi unutulmuş dahi olabilir. Yeni doğan bebeklerin yüzde yedisinde doğum esnasında burun yaralanması olabilmektedir. Şu bir reeldir ki insan, yaşamı süresince en az bir kere burnunu bir yere çarpar. Bu sebeplerden dolayı burun deformiteleri ve septum deviasyonları çok sık görülen nedenlerdir. Şayet bunlar soluk almayı eforlaştırırsa cerrahi olarak düzeltilebilir.
Çocuklarda en sık tesadüfülen burun tıkanıklığı sebebi geniz etinin gelişmesidir. Bu bademciğe benzeyen ve damağın gerisinde burnun artta yer alan bir dokudur. Bu problemi olan çocuklar geceleri sesli soluk alırlar, hatta horlarlar. Bunun yanı gizeme bu çocuklar kesintisiz olarak ağızlarından soluk alırlar, suratlarında bir mutsuzluk ifadesi vardır. Hatta dişlerinde de bozukluklar mevzubahisi olabilir. Geniz etini almaya müteveccih cerrahi teşebbüsler önerilebilir.
Bu kategori içinde yer alan başka nedenler arasında burun urları ve yabancı cisimler de vardır. Çocuklar ufak parçacıkları burunlarına sokma meylindedir. Bunlar düğme, çengelli iğne, oyuncak parçaları, bezelye ve nohut olabilir. Tek taraflı makûs kokulu akıntı sezdiğinizde dikkatli olun. Zira bu yabancı cisim tarafından tıkalı bir burnun ihtarı olabilir. Bu vaziyette belirli bir hekime başvurulmalıdır.
ENFEKSİYON
Normal bir insan senede vasati bir iki defa soğuk algınlığı geçirebilir. Bu gençlerde daha fazla, bağışıklık sistemi gelişmiş yaşlı şahıslarda ise daha azdır. Soğuk algınlığı virüsler tarafından oluşturulan bir hastalıktır. Bazı virüsler hava yoluyla geçerken çoğunlukla el burun yoluyla bulaşır. Virüs bir kere buruna yerleşince bedende bulunan histamin isminde bir kimyevi maddenin salgılanmasına neden olur. Bu madde neticesinde buruna giden kan ölçüsünde keskin bir çoğalış kollanır. Netice olarak burun çeperleri şişer. Değişik taraftan burun çeperlerinden akışkan salgılanması da çoğalır. Antihistaminikler ve dekonjestanlar bu şikayetlerin eksiltilmesi için kullanılabilir. Fakat soğuk algınlığı zaman içinde kendiliğindene geçer.
Virüs enfeksiyonları sırasında burnun ve sinüslerin bakteri enfeksiyonlarına olan mukavemeti eksilir. Bu da soğuk algınlığı sırasında neden sıklıkla burun ve sinüs enfeksiyonu görüldüğünü sarihler. Burun akıntısı berrak görünümünden sarı veya yeşile dönerse bu bakteriyel enfeksiyonu gösterir ve belirli hekime başvurulmalıdır.
Ani sinüs enfeksiyonlarında burunda tıkanıklık, Koyu bir akıntı, hangi sinüsün etkilendiğine bağlı olarak yanaklarda ve üst dişlerde, gözler arasında ve gerisinde veya üzerinde ağrı ve hassasiyet bulunur.
Kronik sinüs enfeksiyonları ağrı yapabilirde yapmayabilir de. Fakat burun tıkanıklığı ve burun akıntısı kesintisiz vardır. Bazı hastalarda sinüslerden polip denilen yapılar büyür. Hastalık alt hava yollarına da dağılarak kronik öksürük, bronşit ve astıma neden olabilir. Akut sinüzit genellikle antibiyotik rehabilitasyonuna yanıt verir, kronik sinüzit için ise genellikle cerrahi rehabilitasyon önerilir.
ALLERJİ
Saman nezlesi allerjik rinite verilen addır. Allerji ; yabancı bir cisim, polen, konut tozu akarı, hayvan atıkları veya konut tozundaki bazı parçacıklara karşı oluşan fazla enflamasyon cevabıdır. Bazen yiyecekler de rol oynamaktadır. Polenler ilkbaharda veya güz de mesele yaratırlar. Bunun yanında konut tozu tam bir sene süresince rahatsız edebilir. Bunun ideal rehabilitasyonu şikayetlere neden olan şeylerden uzak durmaktır. Ancak çoğu zaman bu pratik değildir. Allerjik hastalarda, soğuk algınlığında olduğu gibi, bedende histamin salgılanmasına neden olan parçacıklar neticesince burun tıkanıklığı ve akıntısı oluşur. Antihistaminik ilaçlar histaminin tesirini önleyerek şikayetleri ortadan kaldırılabilir. Dekonjestanlar genişlemiş kan damarlarnı büzerek burnun açılmasını sağlarlar. Antihistaminiklerin büyük çoğunluğu uykuya eğilimi artırırken dekonjestanlar Burun damlalari ,Sudafed gibi ilaclar bütün bunun aksi olarak uyarıcı tesir gösterir. Bu sebeple bu ilaçları bir arada kullanmak en doğru tercih olacaktır.
Antihistaminik kullanırken uykuya meyili olanların araba kullanmaları veya riskli işlerde çalışmaları çok mahzurludur. Dekonjestanlar kalp süratini ve kan tazyikini artırdıkları için yüksek tansiyonu, kalbin ritim bozukluğu, glokomu ve idrara çıkmada güçlüğü olan hastalarda kullanılmamalıdır. Hamileler alacakları rastgele bir ilaç için kesinlikle hekimlerine başvurmalıdırlar.
Kortikosteroidler Kortizon bir hayli allerjik hastada keskin bir biçimde aktiftir ancak öğrenilen yan tesirlerinden dolayı belirli hekim kontrolunda kullanılmalıdır. Bunun yanında bu ilaçlar burun spreyi olarak kullanıldıklarında da tesirlidirler ve bu kullanım biçimi daha güvenlidir.
Allerji iğneleri en spesifik rehabilitasyon usulüdür ve yüksek seviyede galibiyete sahiptir. Bazan hastanın hangi maddelere karlı allerjik oluşunu kavramak için kan ve ten testleri yapılır. Hekim rehabilitasyonun başlangıç şemasını tanımlayacaktır. Bunlar genelde enjeksiyonlar biçiminde olacaktır.
Bu rehabilitasyon insandaki antikorları bloke ederek allerjik tepkinin önlenmesi yoluyla tesir gösterir. Bir Hayli hasta ilaçların yan tesirlerinden dolayı enjeksiyonu seçim eder.
Allerjisi olan hastaların sinüs enfeksiyonu olma meyilleri daha da artmışdır.
VAZOMOTOR RİNİT
Rinit burunun ve burun çeperlerinin enflamasyonu demektir. Vazomotor kan damarları ile alakalı demektir. Burun çeperleri çok ölçüde genişleme ve daralma marifetine sahip atar damar, toplar damar ve kılcal damarlara sahiptir. Olağanda bu damarların yarısı sarih yarısı kapalıdır. Fakat birey ağır egzersiz yapıyorsa uyarıcı tesirli hormonların adrenalin salgılanması çoğalır. Adrenalin damarların büzülmesine neden olur. Bunun neticesinde çeperler büzülür, hava yolu açılır ve birey daha rahat soluk alır.
Bunun bütün tersi allerjik hamlede veya birey soğuğa maruz kalınca büyür. Kan damarları genişler ve burun tıkanır. Allerji ve enfeksiyonlara ek olarak bazı başka nedenler de burun damarlarının genişlemesine neden olarak vazomotor rinite yol açar. Bunlar arasında stres, tiroid foksiyonlarında eksiklik, gebelik, bazı tansiyon ilaçları, doğum hakimiyet hapları ve dekonjestan ilaçların fazla veya uzun kullanılması sayılabilir.
Tam bu sebeplerin başlangıcında burun tıkanıklığı geçici ve geri dönebilir kalitededir. Başka Bir Deyişle neden ortadan kaldırılırsa hastalık düzelecektir. Bunun yanında şayet yeterince uzun sürerse bu sefer de kan damarları elastikiyetini kaybedecek ve vaka geri dönülmez bir gidişata dönüşür. Varisleşmiş damarlara eşler. Hasta sırt üstü uyuduğunda veya bir tarafına döndüğünde alt kısımları kanla dolar..
Türk KBB Vakfı