Belirli başlı telaş bozuklukları

Yaygın Anksiyete Bozukluğu

Obsesif-Kompulsif Bozukluk

Panik Bozukluğu

GENEL ANKSİYETE BOZUKLUĞU NEDİR?

Panik atakların olmadığı besbelli, yaygın ve denetimi güç kronik bir korku ve kaygı durumudur.

Hastalık toplumda daha çok; Bayanlarda, kentte oturanlarda, 30 yaş altı genç şahıslarda, boşanmışlarda, işsiz ve düşük gelir seviyesi olan ya da erken emeklilerde daha sıktır.

Toplumda %2–4 ortasında görülür.

GENEL ANKSİYETE BOZUKLUĞUNUN NEDENLERİ NELERDİR?

A)Genetik yatkınlık: Genel toplumda %3–4, akrabalarda ve tek yumurta ikizinde daha sık görülür.

B)Öğrenme ve bilişsel kuram: Boğuluyor üzere olma duygusu nefesinin kesilip boğulacağı algısına neden olur(anksiyete-korku-anksiyete). Yakın etrafında korku yaşayan bireylerin korku özelliklerini kendinde yaşamaya başlar.

C)Yaşam olayları: Travmatik hayat olayları ve kaçma davranışı anksiyete yaratır.

D) Biyolojik etkenler.

GENEL ANKSİYETE BOZUKLUĞUNUN KLİNİK BELİRTİLERİ NELERDİR?

Huzursuz ve ürkek görünüm, yüz ve vücut duruşlarında gerginlik, terleme, kaygılı ve dalgın olma, olayların muhtemel olumsuz sonuçlarını daima düşünme, çabuk yorulma, dikkat zahmeti, uyku bozukluğu tablosu ortaya çıkar.

GENEL ANKSİYETE BOZUKLUĞUNUN TEŞHİS KRİTERLERİ NELERDİR?

En az 6 ay boyunca ağır anksiyete ve gerginlik duyma,

Bu kaygıyı denetim etmekte zahmet çekme,

En az aşağıdaki belirtilerden 3’ünün bireyde olması,

1.huzursuz-tetikte hissetme,

2.çabuk yorulma,

3.dikkat zahmeti,

4.aşırı uyarılmışlık,

5.kas gerginliği,

6. uyku bozukluğu,

Toplumsal mesleksel vs öbür fonksiyon alanlarında kıymetli bozulma,

Öbür organik-ruhsal hastalığa bağlı olmaması

GENEL ANKSİYETE BOZUKLUĞUNUN TEDAVİSİ İÇİN NELER YAPILIR?

İLAÇ TEDAVİSİ

Anksiyete gidericiler (benzodiazepinler)

Anksiyete gidericiler (benzodiazepin olmayan-buspiron)

Depresyon gidericiler (serotonin-noradrenalin üzerinden etkililer)

PSİKOTERAPİ

BİLİŞSEL VE DAVRANIŞÇI TERAPİLER VE BİYOFEEDBACK TEDAVİ TESİRLİ OLABİLMEKTEDİR.

Fobik Bozukluklar

Gerçekte tehlikeli olmayan bir obje, aktiflik yahut durumdan ötürü kişinin çok boyutta ve mantıksız bir kaygı duyması durumudur. Hastalar kedi, köpek, böcek üzere hayvanlardan, kan görmekten, yaralanmaktan yahut sakatlanmaktan, tabip yahut diş doktorundan, kapalı yerlerde kalmaktan, yükseklikten yahut uçağa binmekten çok derecede korkabilirler. Bu çeşit durumlar özgül fobi, yani aşikâr bir nedeni olan çok endişe olarak adlandı­rılır. Kaçınma davranışı, yalnızca bir ya da birkaç özgül durumla sonludur. Kişinin toplumsal ortamlarda yahut maharet gerektiren aktifliklerin yapılması kelam konusu olduğunda, utanç duyacağı du­rumlara düşme dehşetiyle bu tıp ortamlara girmekten çekin­mesi ise toplumsal fobi olarak isimlendirilir. Toplumsal fobi sıklık­la ergenlik devrinde başlar. Sos­yal fobi de öteki endişe bozukluklarında olduğu üzere muhakkak uyaranlar karşısında korku reaksiyonu ön plandadır. Kalabalık ortamlarda yahut küme ömrü içinde diğerlerince incelenme korkusu etrafında geli­şir. Toplumsal ortamlarda bulunmaktan kaçınma davranışının geliş­mesine neden olur. Öbür fobilerin bilakis toplumsal fobi bayanlarda ve erkeklerde birbirine yakın oranlarda görülür. Tansiyon doğuracak, incelenme korkusu yaratacak topluluk içinde yemek yeme, toplulukta konuşma yahut karşı cinsle bir ortada bulunma üzere kimi somut durumlarda or­taya çıkar. Ya da aile çevresi/dışındaki tüm toplumsal ortamlarda ortaya çıkacak ka­dar yaygın olabilir. Göz teması kurmak güç olabilir. Toplumsal fobi çoklukla düşük benlik hürmeti ve eleştirilme, beğenilmeme endişesiyle birliktedir. Kişi yüz kızar­ması, el titremesi, bunaltı yahut ani işeme duygusu üzere yakınma­larla başvurabilir, ikincil olan bu problemler bir müddet temel problemmiş üzere görülebilir. Belirtiler panik nöbetlerine neden olabilir. Kişinin özsaygısının yükseldiği devirlerde azalır, depresif dö­nemlerinde artar. Toplumsal fobi bazen son derece olağan, hatta dışadönük şahıslarda de ortaya çıkabilir.

Toplumsal fobi, kişiliği olağan bir bireyde or­taya çıkmışsa tedavisi daha kolaydır. İlaç tedavisi yanında bilhassa davranışçı psikoterapiye çabuk cevap verir.

Psikoterapi manasında da­ha çok, endişenin kademeli olarak üstüne gitme teknikleri kul­lanılır. İlerleyen tedavi evrelerinde kişinin korkusu nedeniyle cüret edemediği etkinliklere, evvel yanında güvendiği bir kişi varken, sonra yalnız başına, en kolayından ve en kısa sürelisinden gide­rek daha zoruna ve daha uzun vadeli olanına olmak üzere giriş­mesi istenir. Örneğin kalabalık bir ortama girmek, asansöre ve­ya bir toplu taşıma aracına binmek üzere. Akabinde daha güç hareketlere geçilir, örneğin sinemaya gitmek ve sinema seyretmek üzere.

Hasta düştüğü en güç durumları aklında canlandırmalıdır. Kişi yaşadığı olaydan sonra, olabilecek en makûs şeyin za­ten o yaşadığı hisler olduğunu anlayacaktır. Olabilecek en makus durumu yaşadığını bilen ve bunun tekrarını göze alan, içinden, “Hadi ba­kalım bir daha olsun da göreyim, haydi gelsin görelim!” demeyi başarabilen kişi dehşetlerini büyük ölçüde atlatır.

Kapalı alan fobisi örneğin asansör fobisi olan kişi evvel güvendiği bir ta­nıdığı ile birlikte birkaç kat çıkmak için asansöre binmelidir. Kişi bunu başardıktan ve muhakkak bir seviyede ahenk göster­dikten sonra yalnız başına tek kat çıkmaya çalışmalıdır. Birkaç gün ortayla çıktığı kat sayısını arttırmalıdır. Her özgül fobide buna misal bir davranışçı yaklaşım uygulanabilir. Kişi kendisi için kademeli olarak zorlaşan ödevler edinir. Terapisti bu ödevlerin yerine getirilmesini denet­ler. Kişi endişeden kaçmamasını, endişenin onu öldürmeyece­ğini, bayıltıp düşürmeyeceğini tekraren kendine telkin etmelidir. Kaygı yaşayan kişi aslında has­talığın en ağır durumunu o endişe anlarını yaşamakla yahut endişeden kaçınmakla yaşamak-tadır. Endişeden kaçmak yerine onun üstüne gitmeli, en makus durumu adeta davet etmelidir. Hasta bunu başara-bilirse bir müddet sonra en makûs durumu aslında yaşamış olduğunu, bunun ötesinin bulunmadığını görecektir.

Ayrıyeten hasta endişe anlarını aklında en berbat biçimiyle yaşamaya çalışmalı ve zihinsel alıştırmalarla o endişeye kar­şı duyarsızlaşmayı sağlamalıdır.

Ruhsal hastalıkların tümüyle ruhsal bir rahatsızlık olduğunu unutmayın, bir bedensel hastalık üzere kişiyi öldürmez, felç etme­z. Şayet efor gösterirseniz bir mühlet sonra kendi başınıza kaygılarınızla başa çıkmayı öğrenecek, ondan kaçınmamayı, ona meydan okumayı kendinize bir davranış biçimi olarak seçmiş olursunuz.

OBSESİF-KOMPULSİF (VESVESE-EVHAM) HASTALIĞI

Obsesif kompulsif bozukluk halk ortasında evham yahut vesvese hastalığı denilen ruhsal bir rahatsızlıktır. Hasta kendisine ve yakınlarına ziyan vereceği, ahlaki bedellerine karşıt ve kendisini dinden çıkaracağına inandığı kutsal kıymetlere küfür ettiği duygusu taşır. Bunlara obsesyon (vesvese) denir. Obsesyon (saplantı) irade dışı gelen, kişiyi huzursuz eden, şuurlu efor ile kovulamayan, yineleyen kanılardır. Bu kanıları (vesvese) aklın-dan uzaklaştırmak ya da beklenen bir felaketi önlemek emeliyle hastanın yaptığı davranış yahut niyet kalıpları vardır. Bunlara kompulsiyon (zorlantılı hareket ve hareketler) denir.Bu hareketlerden en sık görülenleri: Sayma, denetim etme, düzenleme, aklına gelen olumsuz kanıyı uzaklaştırmak için onlarca bazen yüzlerce kere birebir duayı okuma, vücudunun yahut el ve ayaklarının pis, günahkâr olduğu ya da kirli olduğu kanısı ile yıkama yahut yıkanmadır.

Hastalığın Ne Sebep Olmaktadır?

Biyolojik nedenler bilhassa beyinde hudutlar ortasında ara ileticisi olan (transmitter) unsurların eksikliği; bilhassa serotonin isimli husus suçlanmaktadır.
Yakın akrabalarda bu hastalığın daha sık görülmesi kalıtımsal geçişi düşündürmekte ise de, aile içi öğrenme ve etkilenme göz gerisi edilmemelidir.

Doğal olarak birçok kişi hastalık olarak değerlen-dirilemeyecek seviyede düzenlilik, paklık, dini ve ahlaki bedeller, doğruluk, güvenlik üzere bahislerle ilgile-nir. Lakin bu şahıslara hasta diyebilmemiz için, belirtiler bu kişinin beşerler ortası münasebetlerinde ve mesleksel işlevselliğinde bozulmaya yol açmalıdır.

Hastalığın Belirtileri Nelerdir?

Hastalar başlangıçta belirtileri gizlemeye çalışırlar. Bunları anlamsız, gereksiz hatta saçma ve aptalca buldukları için aşikâr etmemeye çalışırlar. Halkın ortasında bu rahatsızlığın uzun mühlet banyoda kalınca ortaya çıktığı sanılır. Aslında hastalık kendisini birinci olarak uzun müddet yıkanma belirtisiyle gösterir. Bundan ötürü cinci ve üfürükçü hocaların “Banyoda cine uğramış, cin çarpmış” kelamları halkı kandırmada kolaylık sağlamaktadır. Ergenlik ve gençlik devri en riskli periyottur.

Hastalık çeşitli belirti kümeleri halinde görülebilir. Bunlar:

1. Kirlilik kuşkusu ve paklık davranışı:

2. Ziyan vereceği ve tam yapmadığı kuşkusu ve denetim etme davranışları:

3. Cinsel, saldırgan ve dinî içerikli kuşkular:

4. Mükemmeliyetçi ve sayıcılar:

1. Kirlilik kuşkusu ve paklık davranışı: Etrafının kirli olup olmadığından kuşku eder. Köpek pisliği arabasının kapısına değmiş olabilir mi, elini sıktığı bireyler tuvaletten sonra ellerini yıkamamış olabilir mi, dokunduğu eşyalar diğerlerinin idrar, dışkı ve menisi ile kirlenmiş olabilir mi kuşkuları olur. Zarurî olan dokunma düşünce ile olur. Bu hastalarda belirli yerlere dokunma ya da dokunmama; kullandığı eşyaya birisi dokununca bu eşyanın temizlenmesi; saatlerce bulaşık, çamaşır yıkama, yıkayıp durulama, sık banyo yapma ve en sık bitmek tükenmez el yıkamaları görülür. Ellerini daima temizler, eldiven kullanır, kapıları peçeteyle meblağ.

2. Ziyan vereceği ve tam yapmadığı kuşkusu ve denetim etme davranışları: Temel belirti bir işi yapıp yapmadığından emin olmamadır. Hastalar kendisi ve yakınlarının kesin emniyet içinde olması için gerekli hareketlerin tam olup olmadığından (gaz vanası açık mı?, gece kapılar kitlendi mi?, Ellerimdeki mikropları yıkadım mı? gibi) daima kuşku duyarlar. Hasta yaptığı işin (dikkatsizlik yahut gereğince uyanık olmama sonucunda) kendisi yahut etrafındaki bireylere ziyan vereceği kaygısını taşırlar. Hasta bu kaygısını gidermek için yaptığı her işi denetim eder.

3. Cinsel, saldırgan ve dinî içerikli kuşkular: Hasta etrafındaki şahıslara yönelik uygunsuz cinsel hayaller yahut kendisinin eşcinsel olduğu kuşkusu gelir. Kişi öbürleri hakkında saldırgan, olumsuz, yakışıksız, makûs bir olay düşününce ya da aklına gelince bunların gerçekleşeceği kaygısıyla bu makûs şeylerin gerçekleşmemesi için dua okur, garip hareket ya da anlamsız bir şeyi 3 yahut kendisince değerli ve uğurlu bir sayı kadar tekrarlar ya da düşündüğü ayıp, günah yahut nahoş şeyin karşıtını düşünür yahut söylerler. İçinden kutsal bedellere isyan-küfür gelen kişi, daima dualar okuyarak kendisini temizlemeye çalışır. Çocuklarına-yakınlarına ziyan verme korkusu ortaya çıkınca, onlarla yalnız kalmamaya çalışır.

4. Mükemmeliyetçi ve sayıcılar: Birebirlik ve simetri hayatları için çok değerli hale gelmiştir. Her şeyi muhakkak bir tertip ve simetri içinde tutmak için çalışır. Bir davranışı belli bir halde yapmak mecburiliği duyduğu için hareketleri tekrar tekrar yapmak zorunda hisseder. Konuttan muhakkak bir biçimde çıkma, yolda çizgilere basmama ya da kare taşların tam ortasına basma üzere davranışlarında ek-siklik ya da yanlışlık olunca bütün hareketleri tekrarlama görülür. Hasta aptalca ve saçma bulduğu halde tekrar tekrar eşyaları sayar, denetim eder, düzenler. Bu hastalar yaptığı işi makul bir sırayla ve eksiksiz bir biçimde yapmaya çalıştığı için yavaş davranır ve çok vakit kaybeder.

Kimi hastalar gördükleri sayı ve yazıları okumaktan kendilerini engelleyemezler. Araba plakalarını, mezar taşlarını ve dükkân tabelalarını okumadığında huzursuzluk hisseder.

Birtakım hastalar da kuşkuya düştükleri davranışlarında “Abdesti hakikat mu aldım?”, “Namazı eksik mi kıldım?”, “Kapıyı kilitledim değil mi?” üzere sorularla etraftakilerden yanlışsız ve eksiksiz yapıp yapmadığının onayını alma muhtaçlığı duyar.

Bu hastalıkla ilgili olarak hastalara “Benden Bu Kadar” isimli Jack Nıcholson’ın oynadığı sineması izlemelerini öneririm.

Hastalığın Tedavisi İçin Neler Yapılmalıdır?

Son yıllarda bulunan ilaçlar ve davranışçı-bilişsel tedavi formülleri bu hastalığın tedavisinde büyük gelişmelere yol açmıştır.

Hastalığın tedavisi yeniden de çok kolay değildir. Bu belirtilerin hasta ve etrafı tarafından hastalık olarak kabul edilmesi ve tesirli bir biçimde verilen davranış biçimlerinin ve başka tekliflerin yerine getirilmesi tedavi için gereklidir.

Tedavi unutulmamalı ki, uzun vakit alır. Birtakım hastalar tedavi sonrası tam olarak güzelleşirken, bir kısmı iyileşse de külfet verici ve üzücü olaylar karşısında has-talık tekrarlar. Hasta ve yakınları ümitsizliğe düşmemeli-dir. Tedavi bütün süreçleri ile tekrar uygulanmalıdır.

Kullanılan ilaçlar,Antidepresanlar; Trisiklikler, Tetrasiklik, SSRI ve SNRI kümesi ilaçlar ve anksiyolitiklerdir. Bilhassa dirençli hadiselerde antipsikotik ilaçlar üstte yazılan ilaçlara eklenir. Lakin bu ilaçların bir ruh sıhhati uzmanı tarafından verilip takip edilmesi gerekir.

Hasta Yakınları Nasıl Davranmalıdır?

1. Hastanın ve ailenin hastalık hakkında gereğince bilgilendirilmesi sağlanır. Bu hastalığın yalnızca kendi ailelerinin bir üyesinde olmadığı, öbür insanların da benzeri yaşantıları olduğunu anlatınız.

2. Uygun ve aksatılmadan yapılacak bir tedaviyle belirtilerin düzeleceği, sorunlu devirlerde belirtilerin tekrarlayabileceği, endişelenmemesi gerektiği ve tedaviyle düzeleceği AÇIKTIR.

3. Başka aile bireyleri hastanın davranışlarını onayla-mamalı ve çok ve gereksiz el yıkamalarına ve denetim etmelere müsaade vermemelidir.

4. Aile üyelerinin hastaya yaklaşımı tıpkı olmalıdır. Karar verilen davranış ve hallerde sebat edilmelidir.

5. Hastanın onay almak için sorduğu sorulara uzun yanıt vermekten kaçınılmalı; felsefi ve dini izahların işe yaramadığını biliniz.

6. Hastanın ilaçlarını tertipli ve aksatmadan kullanması sağlanmalıdır.

7. Hastanın konutun nizamını değiştirmesine müsaade veril-memelidir. (Örneğin; mesken kirlenecek diye konuğun gelme-sini engellemesine müsaade verilmemelidir.)

PANİK BOZUKLUĞU

Panik Nedir?

“Kalbim birden çok süratli çarpmaya başladı, göğsümde bir kahır oldu ve derin nefes alamadım. Tüm bedenim uyuştu, terledim boğulacakmış üzere oldum. Kalp krizi geçirdiğimi düşündüm, mevt korkusu tüm benliğimi sardı. O günden beri daima sıhhat kuruluşlarına ve acile gidiyorum.”

Panik, aşın tasa ya da endişe halidir. Panik atak duygusal ve bedensel belirtilerin muhakkak bir birleşiminden oluşur. Sıklıkla panik atak, süratli kalp atışı, terleme, nefes almada zahmet, tıkan­ma ya da boğulma hissi, titreme, sersemlik, göğüste ağrı, bulan­tı, sıcak basmaları ve ürperme ya da yönelim bozulması üzere be­densel ya da zihinsel algıları içerir.

Birçok kişi ömründe en az bir defa panik atak yaşarken, birtakım bireyler panik bozukluğu geliştirirler. Bu bireyler sıklıkla her seferinde ölmek üzere olduklarına ikna oldukları panik ataklar yaşarlar. Panik bozukluğu olan şahısların sonuçta sağlıklı olduklarını ve tehlikede olmadık­larını öğrenmek üzere acil servise gitmeleri sık rastlanır bir du­rumdur.

Panik bozukluğu olan şahıslarda, bedensel belirtilerin, duygu­ların ve kanıların birbirleriyle etkileşim içinde olduğu ve kı­sa müddette şiddetini arttıran bir kısır döngü oluşur. Örneğin, panik atağa yatkınlığı olan bir bayan kalbinin “normalden” daha süratli attığını fark ederse, “Bel-ki de kalp krizi geçiriyorum,” diye düşü­nebilir. Bu düşün-ce kaygı ve korkuya yol açarak adrenalin salınımını tetikler. Adrenalin salınımı kişiyi, kalp krizi geçirdiği konu­sunda ikna edebilecek biçimde kalp atışını daha da hızlandırır. Be­densel duyumlarla ilgili fikirler bu duyumları daha da şiddetlendirebilir.

Panik bozukluğu, ani olarak, beklenmedik bir anda ve yerde ortaya çıkan ve “panik atağı” olarak isimlendirilen yaşantılarla kendini gösteren bir hastalıktır. Mevt korkusu, delirme korkusu ve denetimini kaybedeceği korkusu… Bu tablo Panik Bozukluğu olarak isimlendirilir.

Panik Atak Ne Vakit Ortaya Çıkar?

Bütün insanlarda kendini bir dış tehdit ya da tehlike karşısında hissettikleri vakit otomatik olarak birtakım bedensel yansılar ortaya çıkar.

Kalp atışı artar, teneffüs sayısı artar, yüz bölgesinde damarlar daralır (yüzde solukluk-uyuşma) kanın bir kısmı kaslara sarfiyat. Sindirim sistemi damarları da daralır, midede rahatsızlık, tokluk hissi ve bulantı görülür. Ağız kuruluğu gelişir.

Panik atağında kişi rastgele bir tehdit ya da tehlike olmaksızın güya bu türlü bir durum varmış üzere reaksiyon verir. Bu bir “yanlış alarm” tepkisidir. Örneğin, süratli atan bir kalp, kalp krizi ola­rak yanlış yorumlanabilir. Anlık olarak yer, vakit ve şahıslar hakkındaki değerlendirmelerin bozulması aklı­nı kaybetme formunda yanlış yorumlanabilir.

Felakete yönelik fikirler ve bunları takip eden daha ağır bedensel ve duygusal yansılar daha evvel panik atak­ların yaşandığı durumlardan ya da aktivitelerden kaçınmaya yol açabilir. Geçirilen bir panik atak akabinde tekrar atak geçirme tasasına “beklenti anksiye-tesi” denir. Bu durum kaçınma davranışı, alkol ve ilaç bağımlılığına kaynak oluşturur.

Kaç Çeşit Panik Atak Vardır?

Üç değişik tipte;1)Beklenmedik panik ataklar

2)Tetikleyici etkene bağlı olmayan

3)Tetikleyici etkene bağlı olabilen

Panik Atakta Hangi Belirtiler Olur?

Bir panik atağı sırasında aşağıda sıralanan belirtiler görülür:

Çarpıntı

Göğüs ağrısı

Nefes darlığı ya da boğulacakmış üzere olma

Terleme

Titreme ya da sarsılma

Bulantı ya da karın ağrısı

Üşüme, ürperme ya da ateş basmaları

Uyuşma ve karıncalanmalar

Baş dönmesi, sersemlik hissi, düşecekmiş ya da bayılacakmış üzere olma

Gerçekdışılık hisleri ya da benliğine yabancılaşma

Mevt korkusu

Denetimini kaybedeceği ya da delireceği korkusu

Bu belirtilere bir tehlike beklentisi yahut sonunun geldiği fikri ve atağın ortaya çıktığı ortamdan kaçma dürtüsü de birçok sefer eşlik eder.

Bir panik atağı sırasında bu belirtilerin hepsi görülmeyebilir. Hastalığın süreci üstte sıralanan bedensel ve duygusal belirtilerin şiddetli bir dehşet ve huzursuzluk ile birlikte oluşudur.

Panik Atak Toplumda Ne Kadar Görülür?

Panik Bozukluğu teşhisli hastaların %75-80’i bayandır. Toplum içinde görülme sıklığının %1,5–3,5 ortasında olduğu öne sürülür.

Panik Atak Hangi Sıklıkta Gelir ve Ne Kadar Sürer?

Tipik bir panik atağı dakikalarla sonludur. Çoğunlukla 5–10 dakika yahut 20–30 dakika ya da nadir olarak bir yahut birkaç saat sürebilir.

Panik ataklarının sıklık ve şiddeti değişkendir. Söz-gelimi birtakım şahıslarda ortalama haftada bir ya da daha sık görülürken, kimileri haftalar hatta aylar boyunca hiçbir atak geçirmeyebilirler. Hastalığın olağan seyri kronik ama inişli çıkışlıdır.

Panik atağı ile başvuran hasta, korkusunu çoklukla şiddetli olarak tanımlar ve denetimini kaybedeceğini, delireceğini ya da öleceğini düşündüğünü söyler. Özel-likle çarpıntı, göğüs ağrısı, göğüste külfet hissi, boğulacakmış üzere olma, nefes darlığı üzere yakınmaları nedeniyle bir kalp krizi geçirdiğini zanneder.

Hastaların %60–70’inde atak öncesi yılda bir hayat olayı saptanır. En sık kendi ve yakınlarının sıhhatiyle ilgili hayat olayları vardır. Ölüm-ayrılık-evlilik sorunları-iş ya da maddi problemler

Panik Bozukluğu’nun Özellikleri Nelerdir?

Çok sık acile ve sıhhat kuruluşlarına başvurma

Çok sık ve gereksiz tetkik yaptırma

Atakların akşam ve bahar aylarında alevlenmesi

Alkol içmeye yatkınlık

Alkole ve bağımlılık yapan ilaçlara düşkünlük

Agorafobi-(Alankorkusu)

Panik atağı olanlarda sık olarak görülür. Burada çelişkili iki temel belirti gözlenir. Hasta hem yalnız başına kalamaz hem de kalabalıkta tasası artar. Konutta yalnız kalamaz, sokağa yalnız çıkamaz, toplu taşıt araç­larına binemez, kapalı ve kalabalık yerlere giremez, asansöre binemez, dar sokaklardan ve köprülerden geçemezler. Bazen de fakat yanlarında güvendikleri birisiyle tasa ve rahatsızlık du­yarak bu tıp yerlere girebilirler. Hastaların onlarda paniğe yol açabilecek yerlere gidememe, bu çeşit yerlerde kalamama durum­larına agorafobi ismi verilir.

Panik Bozukluğunun Tedavisi Var mıdır?

Tedavide iki yaklaşım vardır?

A)İLAÇ TEDAVİSİ, atak sayı mühlet ve şiddetini bariz olarak azaltır. Lakin ilaçlar dışında; BİLGİLEN-MEK, SOLUK ALIP VERME DENETİMİ, ÜZERİNE GİTME hastalıkla başa çıkmada değerlidir.

1)Depresyon giderici ilaçlar

2)Anksiyete giderici ilaçlar

3)Bazı kalp ilaçları(B-blokörler)

B)PSİKOTERAPİ

1)Davranışçı Yaklaşım

Çok soluk alıp vermenin denetimi: Panik atağı sırasında görülen nefes zorluğu kişiyi zorlar ve tedbir olarak çok soluk alıp verme olur. Bu durum panik atağı tetikleyebilir. Çok soluk alıp vermenin denetimi panik atakla başa çıkmada bedelli bir yoldur.

Kas gerginliğinin giderilmesi

Üzerine gitme alıştırması

2)Bilişsel Yaklaşım

Panik Bozuklukta İlaçlar Faal midir?

Panik bozukluğu ilaç tedavisine hayli güzel cevap verir, lakin ilaçla sağlanan güzelleşmenin psikoterapiyle de pekiştirilmesi gerekmektedir. Böylelikle panik atağı konusunda bilgilenmek, panik atağı sırasında görülen çok soluk alıp vermeyi denetim edebilmek, gevşeme ve üzerine gitme alıştırmaları ile rahatlamak mümkün olabilecektir.

Panik atağı geçirme endişesiyle ilaçları tabip önerisi dışında ve dozda kullanmayın. Atağın ezasından kurtulmak için tıp dışı metotlara başvurmayın. Atağın meşakkatinden kurtulmak için sakın alkol almayın. Alkolizm panik ataktan daha önemli bir sıkıntıdır.

Atak belirtilerinin en ağır yaşandığı mühlet genelde birinci 10 dakikadır. Bu mühlet bir sıhhat kuruluşuna gitmek için gerekenden kısadır. Hastalıkla savaşırken gereksiz sıhhat kuruluş müracaatlarından kaçının.

Panik atakları yineleyici tabiattadır, rastgele bir yer ve vakitte ansızın ortaya çıkabilir. Tedavi sürer ve düzgüne giderken bile ortada atak yaşanabilir.

PANİK BOZUKLUĞU KISACA NEDİR?

PANİK ATAK KALP HASTALIĞI DEĞİLDİR. KALP KRİZİNE NEDEN OLMAZ

PANİK ATAK VEFAT HİSSİNE YOL AÇARAK KİŞİYİ HUZURSUZ EDER. FAKAT PANİK ATAK VEFATA YOL AÇMAZ

CİNSEL MÜNASEBET VE SPOR YAPARKEN KİŞİ ATAK GEÇİRMEZ (Spor ve cinsel münasebet sırasında kişi gevşediği için gerginlik azalır. Spor ve cinsel münasebet esnasında ortaya çıkan çarpıntı olağandır. Panikle ilgisi yoktur.)

PANİK ATAK FELÇ ve BAYILMAYA NEDEN OLMAZ

AKIL HASTALIĞI DEĞİLDİR VE AKIL HASTALIĞINA –ŞİZOFRENİYE- DÖNÜŞMEZ

PANİK BOZUKLUKLARINDA DENETİM DIŞI DAVRANIŞ GELİŞMEZ,

ALKOL BİRİNCİ KULLANILDIĞI VAKİTLERDE PANİK ATAK AZALIR ÜZERE OLUR. LAKİN VAKİTLE DAHA ÇOK ARTIRIR.

Atak geçirme endişesiyle kaçınma davranışlarının gelişmesine müsaade vermeyiniz. TEMEL PRENSİP; Hastalıktan evvel neler yapıyorsanız birebirini yapmayı sürdürmek olmalıdır.