Günümüzün başarılı ve ismini hakkıyla duyurmuş olan insanlara baktığımızda en temelde sabır ve denemeye devam etmelerini görüyorum. İş insanı hayatı boyunca 2-3 sefer iflas ediyor fakat vazgeçmiyor. Tekrar ayağa kalkıp bir evvelkinden daha farklı bir yol deneyip sonucunu bekliyor. Pek çoğumuz iflas etmeyi geçtim, risk içeren bir işe girişmeyi düşünme basamağında bile reddederiz.
Pekala risk alıp başarılı olan beşerlerle bir işe kalkışma konusunda endişe yaşayan beşerler ortasındaki fark ne? Risk algısı neye nazaran şekilleniyor? Yürek nereden geliyor?
Başarılı insanların hayatına baktığımızda özgüveni yüksek, verdiği kararların sorumluluğunu alan, başarısızlıkları bir son olarak değil yeni bir başlangıcın birinci adımı olarak gören, başkan ruhlu, yaratıcı, yanılgılarından ders çıkarmayı bilen güçlü bir karaktere sahip olduklarını görürüz ve kestirim edeceğiniz üzere bu özelliklerin bir kısmı çocuk yetiştirme tarzıyla bir kısmı ise mizaç yapısıyla alakalı.
Mizaç yapısı bir piyangodur. Başta anne ve baba olmak üzere birinci dereceden kan bağımız olan insanlardan bize hangi ikramların geleceğine bağlıdır. Buna bir şey yapamayız. Lakin mizaç uygun olsa bile hakikat yetiştirme üslubu, hiç değilse yanlışsız bir etraf olmadan iş hayatında başarılı olan bir birey elde etmemiz çok güçtür.
Hayatın deneme yanılma üzerine heyeti olduğunu daha evvel pek çok kez söylemiştim. İnsanoğlu olarak hayatta kalma ismine doğuştan merak hissiyle geliriz. Merak deneyim etmeyi, kusur yapmayı ve denemeyi beraberinde getirir. Çocuklar 2-3 yaşına geldiğinde bitmek tükenmek bilmeyen sorulara başlarlar. Zira tanımak ister, anlamak ister, sorduğu sorunun karşılığında alacağı bilgi ile bunu ileride işe fayda bir noktada kullanıp kullanamayacağını bilmek ister. Ya da bazen soru bile sormaz, kendi keşfetmeye çalışır. Keşif ve merak duygusu desteklenmeyen ya da küçümsenen çocuk suçluluk hissederek merak hissini kaybeder. Merakı kaybeden bireyin öğrenme motivasyonu da kalmaz. Yok olur, sarfiyat.
Muvaffakiyetin en değerli faktörlerinden biri de yılmadan çabalamak. Bunun için de ailelerin çocuklarına deneme imkanı vermesi gerekiyor. “Aman düşersin, aman kırarsın, sen dur beni süratlice hallederim” demeden. Ayrıyeten başarılı ya da başarısız her denemenin takdir edilmesi kıymetli. Bunun yanı sıra çocuk pes etmeye çalıştığında da onu tekrardan denemek için yüreklendirmek de ailenin misyonları ortasında. Bu tıpkı vakit başarılı bir hayatın olmazsa olmazı özgüveni arttırmanın yollarından biri.
Olağan ki her efor sonuç getirmeyebilir. Bazen daha farklı yollarla çabalamak gerekebilir, bazen de külliyen farklı bir yola yönelmek… Çocuğun başarmanın tadını aldığı üzere, başarısızlık hissiyle da başa çıkabilmeyi öğrenmesi gerekir. O yüzden o başaramasa dahi üzülmemesi ismine onun yerine bir şeyleri yapmayın. Bırakın o hisle yüzleşsin. Başarması için yardım edin fakat onun yerine yapmayın.
Sabır da çok değerli bir faktör. Sabır bekleyebilme, isteklerini erteleyebilme maharetidir. Kişiyi rahatsız eden bir durumun yarattığı gerilimle başa çıkabilmektir. Her isteği anında gerçekleşen çocukta sabır olmaz. Tıpkı formda daima olarak anne babanın çocuğun yapması gereken şeyleri yapması durumunda da sabır gelişmez.
Her vakit dediğim şeylerden biri de çocuğunuza yaşına uygun seçimler sunun, niyetlerini isteklerini söz etmesine ve bunların sorumluluğunu almalarına müsaade verin. Fikirlerine ve seçimlerine kıymet verin. Çocuğunuz yerine daima olarak siz karar verirseniz, kendisine düşünecek, tartacak bir şey bırakmazsınız. Başarılı bir iş adamı bir kusur yaptığında bunun kendi seçiminden kaynaklandığını bilir ve sonuçların sorumluluğunu alır. Bu sayede birebir yanlışlara tekrar düşmeden yeni yollar dener. Fakat karar düzeneği çalışmamış olan bir birey oburlarının fikirlerini uygulamaya koyar ve sonuçlar istendiği üzere olmadığında da diğerlerini hatalar.
Fakat asıl soru şu: Anne babalar sanki tüm bunları uygulayacak kadar yiğit ve sabırlı olabilir mi? İşin bu noktası sizde bitiyor. Üstte yazılanları uyguladığınız takdirde mizaç olarak uygun olmasa bile gereğince başarılı ve hayattan keyif almayı bile bireyler yetiştirmiş olursunuz.