Aslında herkes oksijen, nitrojen, hidrojen, karbon dioksit ve metan karışımından oluşan gazı günde en az 12 kere veya daha fazla çıkarmaktadır. Ancak bazı insanlar, çoğu zaman fazla gazdan yakınmaktadır. Bazı gidişatlarda, çıkaramadığınız gaz, ya da irritabl bağırsak belirtisine IBS, laktoza karşı fazla duyarlılığa, çölyak hastalığına veya mide üşütmesine gastroenterit bağlı gaz güçlü ve aralıklı bir ağrıya neden olabilmektedir.
Gaz yaradılışına mani olamayız ancak, bir kaç kolay ihtiyatla ürettiğiniz gazı böylece de rahatsızlığınızı ve utancınızı azaltabilirsiniz.
Belirti ve Bulgular
İnsanların çoğunda, fazla gaz ve gaz ağrıdene ait belirti ve bulgular çok barizdir. Bunlar:
Karında kabarıklık distansiyon
Geğirme veya yellenme biçiminde, istemli ya da istemsiz gaz çıkarma
Karında apaçık batıcı ağrı ya da kramplar. Bu ağrılar karnınızın rastgele bir yerinde olabilir ve yerleri hızla değişebilir. Midenizde düğümlenme hissi.
Nedenleri
Yerken ve içerken hava yutarsınız. Asaplı olduğunuzda da fark etmeden hava yutabilirsiniz. Bu hava, sindirim sisteminizin alt kısmına doğru gaz oluşmak üzere ilerler. Ancak gaz, en alt bağırsak segmentinizde, ince bağırsağınızda hazmedilmemiş karbonhidratları kalın bağırsağınızdaki bakteriler fermente etmeye başladıklarında oluşmaktadır. Ne yazık ki meyve, sebze, taneli tahıl ve baklagiller fasulye ve bezelyeler gibi sıhhatli gıdalar çoğu zaman en fazla rahatsızlık veren besinlerdir.
Nedeni, bu gıdaların çok fazla lif kapsamasıdır. Lifin sindirim kanalınızı iyi çalıştırmak, kan şekerini ve kolesterolü tertip etmek, kalp krizine ve öbür kalp problemlerine mani olmak gibi bir hayli verimleri mevcuttur, ancak gaz yaradılışına da katkıda bulunurlar. Misalin, Metamucil ve Fiberall gibi psilyum kapsayan lifli katkı maddeleri, özellikle gıdalarınıza çok süratli bir şekilde ilave edilirse, basitlikle böyle meselelere neden olabilmektedir.
Mide üşütmesi veya yiyecek zehirlenmesinde olduğu gibi bazı akut hastalıklarda, fazla gaz alana gelebilir. Divertikülit, IBS veya ülseratif kolit ya da Crohn hastalığı gibi enflamatuar bağırsak hastalığının olduğu daha ciddi kronik gidişatlardaki bir kaç bulgudan biri de gaz olabilmektedir.
Antibiyotik kullanımı, bağırsaklarınızdaki bayağı bakteri florasını bozduğundan gaz yaradılışında bir rol oynayabilir. Laksatiflerin fazla kullanımı veya kabızlık yapıcı ilaçlar da meseleye katkıda bulunabilir.
Gaz ve kabarıklık, esasen sütlü gıdaları yedikten sonra alana geliyorsa, bedeniniz süt mahsullerindeki şekeri laktoz yakamamaktadır. İnsanların çoğu, 6 yaşından sonra laktozu yeteri kadar işleyememektedir ve bazı yeni doğan bebeklerde dahi laktoza karşı fazla duyarlılık mevzubahisidir. Özellikle, buğdayda ve bazı öbür tahıllarda bulunan glutende olduğu gibi öbür besinlere fazla duyarlılık da gaz, diyare ve hatta kilo kaybına da neden olabilir.
Sisteminizin bazı şekersiz yiyecekler, sakızlar ve şekerlerde bulunan sorbitol ve mannitol gibi yapay tatlandırıcıları tolere edememesi de mümkündür.
Aslında sıhhatli insanların yarısından aşırısında, bu tatlandırıcıları kullandıklarında gaz ve diyare alana gelmektedir.
Bağırsak gazına ya da kabızlık veya diyareye neden olan her şey gaz sancılarına da neden olabilir. Apaçık ve batıcı olarak sezilen bu ağrılar genellikle, bağırsaklarınızda gaz biriktiği ve bunları dışarı çıkaramadığınız zaman alana gelmektedir. Gaz ağrıları genellikle şiddetli olup kısa vakitlidir. Gaz ortadan kalktığında, ağrınız da çoğu zaman kaybolur.
Risk Faktörleri
Laktoz ya da glutene karşı fazla duyarlıysanız, meyve, sebze, taneli tahıllar ve baklagiller istikametinden zengince besleniyorsanız ya da irritabl bağırsak belirtiyi, divertikülit veya enflamatuar bağırsak hastalığı gibi kronik bir bağırsak rahatsızlığınız varsa gazla alakalı bir çok meselenizin olması olağandır.
Hekime Müracaat Etme Zamanı
Karnınızda şiddetli, uzun süren ve yineleyen bir ağrı, özellikle de bulantı, kusma, kanama, kilo kaybı ya da ateş mevcut ise, hekiminizi arayın. Ayrıca, gaz ya da gaza bağlı şikâyetleriniz bayağı yaşamınızı sürdürmenize mani oluyorsa, hekiminizle görüşün. Olguların çoğunda rehabilitasyon, meseleyi gevşetmekte veya ortadan kaldırmaktadır.
Korunma
Aşağıdaki tekliflerden bir veya daha aşırısı fazla gaza mani olabilir:
Size en çok değen besinleri tanımlamaya ve bunlardan sakınmaya özen gösterin. Bir Hayli insan için rahatsız edici gıdalar arasında fasulye, bezelye, mercimek, lahana, turp, soğan, brokoli, brüksel lahanası, karnabahar, lahana turşusu, kayısı, muz, erik ve erik suyu, üzüm, bütün hububatlı buğday ekmeği, kepekli hububatlar veya kekler, gevrek ulusalar, acılı yemekler, bira, soda, maden suyu gibi öbür karbonatlı meşrubatlar, süt, krema, dondurma ve buzlu süt bulunmaktadır.
Yağlı besinleri ve kızartmaları eksiltmeye çalışın. Çoğu zaman kabarıklık, yağlı besinler neticesinde ortaya çıkmaktadır. Yağ, midenin boşalmasını geciktirmekte ve dolgunluk hissini çoğaldırmaktadır.
Bir müddet, lif istikametinden zengin gıdaları eksiltin. Haftalar sonra, besinlerinize yavaş yavaş bunları ilave etmeye başlayın. Lif yardımı için bir şey kullanıyorsanız, ilk başladığınız ölçüye dönmeye ve dozu yavaş yavaş çoğaldırmaya çalışın. Lifli katkılar alıyorsanız, her gün en az 8 ila10 kadeh arasında su içtiğinizden emin olun.
Süt mahsullerinin kullanımını eksiltin. Süt yerine, düşük laktoz kapsayan yoğurt gibi gıdaları deneyin. Laktozun hazmedilmesine dayanakçı olan Lactaid veya Dairy Ease gibi mahsulleri de kullanabilirsiniz. Bir seferde süt mahsullerinden az ölçüde kullanmak veya öbür besinlerle beraber harcamak sindirimlerini basitleştirebilmektedir. Ancak bazı gidişatlarda, süt mahsullerini tamamen kesmeniz gerekebilir.
Reçeteye tabi olmayan sindirim ilaçlarını deneyin. Ürettiği gazı eksiltmek emeliyle liften zengin besinlere, Beano gibi mahsulleri ilave edin. Beano nun tesirli olması için yemeğinizin ilk lokması ile beraber almanız gerekmektedir; en iyi neticeyi, bağırsaklarınızda hiç gaz olmadığı zaman vermektedir.
Daha küçük öğünler yiyin. İki veya üç büyük öğün yerine, gün içinde sık sık ama daha küçük porsiyonlarda yemek yiyin.
Yavaş yiyin, yemeğinizi iyice çiğneyin ve yutmayın. Yavaşlamakta güçlük sürüklüyorsanız, her lokmadan sonra çatalınızı masaya vazgeçin.
Evhamlı ve telaşlıysanız ya da ivediniz varsa yemek yemeyin. Daha rahat zamanlarda yemek yemeğe çalışın. Stresli iken yemek yemek sindirimi etkilemektedir.
Asidofil kapsülleri veya likitlerini kullanın. Şayet bulgularınız antibiyotik kullanımına bağlı ise, asidofil kapsülleri veya akışkanı sizin için yararlı olabilir. Bu destek rehabilitasyonları, antibiyotiklerin imha ettiği yararlı bağırsak bakterilerinin geri getirilmesinde dayanakçı olabilir. Natürel yiyecek mahsullerini satan dükkânlarda ve bazı eczane ya da bakkallarda bunları bulabilirsiniz.
Bir kadeh nane çayı içmeyi deneyin. Nane yağının içinde bulunan mentolün, sindirim kanalınızdaki düz kas adalelerinde spazm çözücü tesiri olabilir. Ilık bir nane çayı içmenin gaz ve spazm çözücü tesiri ile hafifleme sağlayabildiğini görebilirsiniz. Öbür yandan nane, mide ekşimesi ve asit geri kaçışında size bereketli olabilir.