Uykuya dalma, uykuyu sürdürme ve sonlandırmaya ait sıkıntılar, dinlendirici olmayan uyku, insomnia (uykusuzluk) olarak tanımlanır.
Uykusuzluk; gündüzleri yorgunluk hissi, his alanında değişmeler (huzursuzluk, hırçınlık gibi), verimlilikte azalma, hatta düşünsel fonksiyonlarda bozulmaya sebep olmaktadır.
Uykusuzluk, hasta için uyuyamamanın ötesinde mana taşımakta, psikososyal, mesleksel alanlarda da sıkıntılara yol açmaktadır.
Araştırmalar, uykusuzluğu olan insanların günlük ömürlerinde ve genel sıhhat alanlarında daha çok sıkıntıları olduğunu, giderek hayat kalitesinin düştüğünü ve zaman/enerji tarafından daha çok yardım aramaya yöneldiklerine işaret etmektedir.
Psikiyatrik bozukluklarda uykusuzluk yakınmasının % 75 oranında bulunduğu dikkati çekmektedir.
Bunların içinde depresyonda ortaya çıkan uyku bozuklukları özel bir yer tutmaktadır. Depresyonda olan şahısların uyku örüntüsündeki değişiklikler biyolojik gösterge olarak kabul edilmektedir. Bu örüntüdeki tipik özellikler, kısa müddette REM devrine girme, geceleri sık uyanma, sabahları erkenden uyanma olarak özetlenebilir.
Anksiyete (kaygı) tablolarında ise birçok vakit uykuya giriş sıkıntıları ön plandadır. Bu hastaların bir kısmı gerginlik nedeniyle, gereğince gevşeme elde edemediklerinden uykuya zorlukla girebilmektedirler.
Uykusuzluğa, uyarılmaya yol açan tüm faktörlerin neden olabileceği söylenebilir. Bu nedenle kaynağında kısa periyodik ya da kalıcı psikolojik/biyolojik değişmeler yer alabilir.
Bedensel hastalıklar ve kimi ilaçlar uykusuzluğun biyolojik nedenleri olabilir.
Gerilime neden olan, bireyin içinde bulunduğu gerginlik ve telaşlar, uykunun başlangıcında beklenen gevşemeye mani olduğu, hatta uyku ya da uyumanın telaş verici bir yaşantı olarak ortaya çıktığı söylenebilir. Böylelikle, hastanın uykuya girişi gecikmekte ya da uykuya geçememekte, uyku başlasa bile kesintilerle sürmektedir.
Uykusuz insanların bir kısmında yalnızca uyku hijyeninin düzenlenmesiyle kıymetli ölçüde fayda sağlanabilmektedir. Uyku hijyeni için şu noktalara dikkat edilmelidir:
-çok aç ya da tok olmamak,
-kafeinli, alkollü, kolalı içeceklerden ve tütün kullanımından kaçınmak,
-düzenli idman yapmak, lakin akşam saatlerinde heyecan oluşturacak aktivitelerden kaçınmak,
-uyku gelmeden yatağa girmemek,
-yatak odasını yalnızca uyku ve cinsel alaka için kullanmak,
-uyuyamadığında uyumaya çabalamamak, yataktan ve yatak odasından çıkarak öbür bir yerde vakit geçirip uyku gelince yatağa dönmek,
-ne kadar uyunursa uyunsun sabah makul bir saatte kalkmak,
-gündüzleri uyumamak ve yatak odasını ses, ışık, ısı tarafından izole etmek.
Bu düzenlemelere rağmen uykusuzluk devam ediyorsa akupunktur tedavisine başvurulabilir. Akupunktur, limbik sistemi regüle edici tesiri ile gerilime karşı kişiyi daha güçlü kılmanın yanısıra limbik sistem denetiminde olan ahenge sistemimizi de düzeltecek daha rahat ve dinlendirici uyku uyumamızı sağlayacatır. Uykusuzluk tedavisinde hastaya haftada 3’le başlayan ve sonraki haftalarda seyrekleşen 15 seans akupunktur tedavisi uygulanır.